Ból wątroby – objawy – gdzie i jak boli wątroba?

Gdzie jest wątroba i czy wątroba może boleć?

Wątroba stanowi największy gruczoł w organizmie. Położona jest w prawym podżebrzu, częściowo przechodząc do lewego podżebrza i górnego nadbrzusza. Miąższ wątroby pokryty jest specjalną, włóknistą błoną zwaną torebką wątrobową. Ten bardzo ważny gruczoł pełni szereg funkcji w organizmie do których należą między innymi: wytwarzanie glukozy, białek osocza, neutralizowanie toksyn, produkcja żółci, pełnienie roli immunologicznych. (odpornościowych).

W warunkach prawidłowych wątroby nie można wyczuć w czasie badania – jest niebadalna palpacyjnie (przez dotyk), lub jej dolny brzeg wyczuwalny jest tuż poniżej łuku żebrowego. Gdy dochodzi do powiększenia wątroby (hepatomegalii) związanego między innymi z uszkodzeniem i powiększeniem hepatocytów (komórek wątrobowych), zapaleniem czy rozrostem nowotworowym, rozciągnięta zostaje błona pokrywająca miąższ czyli torebka.

Zobacz również: Gdzie boli trzustka?

Gdzie boli wątroba – rysunek

Czytaj również: Ból brzucha i pleców

Bóle wątroby to pojęcie używane powszechnie przez pacjentów. Sam narząd nie jest unerwiony, więc nie boli. Natomiast torebka, która ją otacza daje dolegliwości bólowe. Zatem objawy zgłaszane jako ból opisywanego narządu tak naprawdę wynikają z jej powiększenia i rozciągnięcia pokrywającej ją błony surowiczej.

Wątroba – ból to objaw choroby?

Do przyczyn bólu wątroby i hepatomegalii należy między innymi zapalenie wirusowe (WZW alkoholowe, autoimmunologiczne) oraz stłuszczenie narządu. Wśród innych należy wymienić sarkoidoze czy raka trzustki. Przyczyną dolegliwości bólowych może być również marskość czy guzy wątroby (zarówno pierwotne, jak i będące przerzutem nowotworowym). Ból wątroby po prawej stronie może być spowodowany również prawokomorową niewydolnością serca czy kamicą dróg żółciowych,

Jeżeli występuje ból wątroby po lekach możemy mieć do czynienia z polekowym uszkodzeniem narządu. Należy pamiętać jednak, że niekiedy dolegliwość może wynikać ze stanów fizjologicznych, np. ból wątroby w ciąży jest spowodowany uciskiem rosnącego płodu na narządy.

To też może Cię zainteresować: Guzek w odbycie – co może oznaczać?

Jakie są objawy bólu wątroby?

Początkowo choroby wątroby bardzo często mają przebieg bezobjawowy. Część z nich rozwija się latami, nie dając żadnych objawów. Tak jest np. z wirusowym zapaleniem wątroby typu C. Choroba rozwija się skrycie, by w krótkim czasie doprowadzić do ostrej niewydolności, a nawet marskości.

Pierwszymi i niecharakterystycznymi objawami wskazującymi na to, że mamy do czynienia z chorym narządem są: osłabienie, zmęczenie i wzdęcie brzucha oraz ogólne uczucie dyskomfortu w jamie brzusznej. Jak boli wątroba? U pacjenta występuje ból w prawym boku, najczęściej pod żebrami (ból w prawym podżebrzu).

W miarę stopnia zaawansowania schorzenia pojawiają się takie objawy bolącej wątroby, jak: zmęczenie, obniżony nastrój, nudności i wymioty, bóle mięśni oraz stawów, żółtaczka, swędzenie skóry, brak apetytu, zaburzenia miesiączkowania i niepłodność.

Zobacz też: Ból z prawej strony pod żebrami – co może oznaczać?

Dolegliwości wątroby skłaniają pacjenta do wykonania diagnostyki. W badaniach laboratoryjnych zwraca uwagę zwiększenie aktywności prób wątrobowych: ALAT i ASPAT, GGTP oraz fosfatazy alkalicznej, wzrost stężenia bilirubiny całkowitej i sprzężonej w osoczu. Upośledzone zostaje wytwarzanie czynników krzepnięcia, pojawia się małopłytkowość, niedokrwistość i podwyższony poziom cholesterolu. Często zwraca uwagę ciemny mocz i odbarwiony stolec.

To też może Cię zainteresować: Zielony mocz – przyczyny

Konsekwencją chorób może marskość wątroby. Objawy zagrażają wówczas zdrowiu i życiu. Pojawiają się powikłania, takie jak: krwawienie z przewodu pokarmowego, niewydolność nerek, wodobrzusze czy encefalopatia wątrobowa (zespół objawów ze strony ośrodkowego układu nerwowego obejmujący zaburzenia świadomości, czynności intelektualnych czy aktywności nerwowo-mięśniowej).

To też może Cię zainteresować: Ból pleców po prawej stronie

Jakie badania wykonać, kiedy boli wątroba?

Jeżeli chodzi o wątrobę, ból w prawym boku jamy brzusznej stanowi wskazanie do wizyty u lekarza i odpowiedniej diagnostyki. Podstawą jest wykonanie badania krwi, w którym ważne jest oznaczenie takich parametrów jak: ALAT i ASPAT, GGTP (badanie gammaglutamylotransferazy), ALP (fosfataza alkaliczna), bilirubina, morfologia krwi, markery stanu zapalnego (zazwyczaj oznaczany jest poziom CRP), kontrola układu krzepnięcia.

Objawy niewydolności wątroby wymagają wykonania badania ogólnego moczu. Z badań obrazowych największe zastosowanie w przypadku bólu wątroby ma USG jamy brzusznej. W przypadku marskości zalecane może być także wykonanie endoskopii górnego odcinka przewodu pokarmowego, w celu poszukiwania żylaków przełyku będących konsekwencją nadciśnienia wrotnego. Tomografia komputerowa zazwyczaj nie ma przewagi nad badaniem ultrasonograficznym – wyjątkiem jest podejrzenie raka wątrobowokomórkowego. W niektórych przypadkach konieczne jest także wykonanie badania histopatologicznego wycinka wątroby lub elastografii.

Czytaj również: Śpiączka wątrobowa – co to jest? Przyczyny, objawy, leczenie, rokowania

Ból wątroby po alkoholu i po posiłku – co robić?

Kiedy boli wątroba po alkoholu wskazana jest bezwzględna abstynencja oraz niepalenie tytoniu. Pacjenci z tego typu schorzeniami są szczególnie narażeni na niedożywienie, niedobory witamin i składników mineralnych, co spowodowane jest bardzo często utratą łaknienia czy zaburzeniami w trawieniu i wchłanianiu składników pokarmowych. Dlatego dieta wątrobowa powinna być odpowiednio zrównoważona, o zawartości białka około 1g/kg masy ciała na dobę.

Przeczytaj również: Dlaczego bolą żebra?

Aby uniknąć bólu wątroby po jedzeniu, ważne jest odpowiednie przygotowywanie potraw: powinny być gotowane lub duszone, a nie smażone czy pieczone. Warzywa i owoce powinno się spożywać bez skórki. Wskazane są między innymi – marchew, buraki, pomidory, sałata, jabłka i banany. Natomiast niezalecane są warzywa strączkowe (fasola, soja, groch), czosnek czy też kalafior.

Czytaj również: Ból z lewej strony pod zebrami – co to może być?

Dobrym źródłem białka w diecie na chorą wątrobę są chude mięsa takie jak drób, cielęcina, a także ryby: mintaj, dorsz. Z produktów mlecznych zaleca się odtłuszczone jogurty, białe sery, kefiry. Unikać natomiast należy serów żółtych. Z diety należy wyeliminować ostre przyprawy, mocną kawę i herbatę. Zalecane dzienne spożycie tłuszczów to 45–50 g/dobę – dopuszczalny jest olej rzepakowy, słonecznikowy czy oliwa z oliwek.

Przeczytaj też: Ból brzucha po alkoholu

Leki na ból wątroby – jakie wybrać?

We wspomaganiu pracy narządu pomocne mogą być leki i zioła na wątrobę dostępne bez recepty zawierające: ostropest plamisty – ułatwia wytwarzanie żółci, wyciąg z karczocha – ma działanie lekko odtruwające organizm, wpływa na trawienie pokarmów, wyciąg z korzenia cykorii – pełni funkcje oczyszczające organizm, usuwa wolne rodniki oraz obniża poziom cholesterolu, cholinę – to składnik fosfolipidów, które są budulcem błon komórkowych hepatocytów (otrzymywane między innymi z nasion soi); wpływają na regenerację wątroby, hamują proces włóknienia komórek wątrobowych, wyciąg z zielonej herbaty.

Gdy choroba wątroby osiąga stopień zaawansowany, konieczne jest zapobieganie powikłaniom wielonarządowym – miedzy innymi krwawieniu z przewodu pokarmowego, poprzez stosowanie beta-blokerów i statyn (zmniejszają nadciśnienie wrotne). Wskazane jest także szczepienie przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu A i B.

Czytaj również: Zielony stolec – co oznacza zielony kał u dorosłych i dzieci?