Semaglutyd – co to jest, jak działa, w jakich preparatach występuje, cena, czy potrzebna recepta?

Czym jest semaglutyd?

Semaglutyd to analog GLP-1, czyli ludzkiego glukagonopodobnego peptydu-1, z którym jest zgodny w aż 94%. Substancja wiąże się selektywnie z receptorem GLP-1 aktywując go, analogicznie jak ludzki GLP. Receptory peptydu znajdują się w wielu organach wewnętrznych w organizmie człowieka, w tym w trzustce, mózgu, sercu, naczyniach krwionośnych oraz w nerkach i układzie immunologicznym.

Leki zawierające semaglutyd są zalecane w leczeniu cukrzycy typu 2 w połączeniu z prawidłową dietą oraz przy założeniu podejmowania przez pacjenta aktywności fizycznej. Stosowanie leku jest wskazane, jeżeli u pacjenta występują przeciwwskazania do przyjmowania metforminy, czyli np. niewydolność nerek lub niewydolność krążeniowo-oddechowa, zawał serca, białaczka.

Lek semaglutyd może być stosowany zarówno jako monoterapia, jak i u pacjentów przyjmujących inne preparaty. Substancja czynna występuje w formie zastrzyków lub tabletek – do podania doustnego.

Jak działa semaglutyd?

Semaglutyd działa wielokierunkowo, wspierając walkę organizmu przede wszystkim z cukrzycą typu 2. Lek zawierający semaglutyd:

• zmniejsza stężenie glukozy we krwi na czczo i po posiłkach, dlatego przyczynia się do otrzymania prawidłowej glikemii;
• opóźnia opróżnianie żołądka, przez co wydłuża uczucie sytości i zapobiega wahaniom poziomu glukozy we krwi z uwagi na zbyt częste spożywanie posiłków;
• hamuje wydzielanie glukagonu z komórek alfa-trzustki;
• obniża skurczowe ciśnienie krwi;
• hamuje rozwój blaszek miażdżycowych.

W literaturze zwraca się też uwagę na protekcyjne działanie semaglutydu. Związek ten chroni komórki beta wysp trzustkowych, zwiększa insulinowrażliwość, a także wykazuje działanie wazo-, kardio- i hepatoprotekcyjne.

Semaglutyd przyjmowany przez odpowiednio długi czas wspiera utrzymanie prawidłowej masy ciała i walkę z otyłością, czyli jedną z przyczyn, która bezpośrednio przyczynia się do powstania cukrzycy typu 2.

Jakie efekty przynosi przyjmowanie preparatów z semaglutydem?

Badania kliniczne potwierdzają, że przyjmowanie semaglutydu prowadzi do zmniejszenia stężenia glukozy zarówno na czczo, jak i po posiłkach. Prowadzi też do obniżenia poziomu glukagonu. Semaglutyd powoduje zwiększone wydzielanie insuliny do poziomu zbliżonego u osób zdrowych.

Stosowanie semaglutydu skutecznie zmniejsza liczbę przyjmowanych kilokalorii poprzez:

• hamowanie apetytu,
• zmniejszenie częstotliwości napadów nagłego głodu,
• zmniejszenie apetytu na wysokokaloryczne, tłuste pokarmy.

Ile kosztują preparaty z semaglutydem?

Semaglutyd to obecnie jeden z droższych leków przeciwcukrzycowych. Zastrzyki dostępne są w wariantach od 0,25 do 2 mg i kosztują około 560 zł za opakowanie. W przypadku stosowania semaglutydu w formie tabletek, cena waha się od 100 do ponad 500 zł w zależności od stężenia substancji czynnej. Wybrane grupy pacjentów mogą liczyć na refundację leku.

Semaglutyd – działania niepożądane

Jak każdy lek, także semaglutyd może wywoływać działania niepożądane. Często skutki uboczne (pojawiające się u więcej niż 1 na 10 przypadków) obejmują nudności i biegunkę. Nieco rzadziej trzeba liczyć się z takimi objawami, jak:

• hipoglikemia (przy stosowaniu kilku leków przeciwcukrzycowych),
• zapalenie żołądka,
• choroba refluksowa przełyku,
• ból brzucha i wzdęcia,
• zaparcie,
• zawroty głowy i uczucie zmęczenia,
• ostre zapalenie trzustki oraz zwiększona aktywność lipazy i amylazy,
• niekontrolowany spadek masy ciała.

Aby zmniejszyć ryzyko wystąpienia hipoglikemii, zaleca się obniżenie dawek innych leków przeciwcukrzycowych, jak np. insuliny lub pochodnej sulfonylomocznika. Należy pamiętać, że przyjmowanie semaglutydu może skutkować również retinopatią cukrzycową oraz odwodnieniem organizmu.

W przypadku podawania pacjentom chorym na cukrzycę lewotyroksyny zaleca się monitorowanie czynności tarczycy.

Przeciwwskazania do stosowania semaglutydu

Zasadniczym przeciwwskazaniem do stosowania semaglutydu jest uczulenie na którykolwiek składnik preparatu. Z uwagi na brak wystarczającej ilości danych, leku nie należy stosować u kobiet w ciąży oraz w okresie karmienia piersią. Lek nie powinien być wdrażany w leczeniu cukrzycy typu 1, a także w terapii kwasicy ketonowej o podłożu diabetologicznym.

Choć sam semaglutyd nie wpływa w żaden sposób na zdolność prowadzenia pojazdów oraz obsługiwania maszyn precyzyjnych, należy zachować ostrożność w przypadku łączenia ze sobą różnego rodzaju leków przeciw cukrzycy. Mogą one doprowadzić do gwałtownego spadku poziomu glukozy we krwi – hipoglikemii, a to z kolei pociąga za sobą możliwe zaburzenia czynności poznawczych.

Jako ciekawostkę można wskazać, że semaglutyd początkowo był lekiem przeznaczonym wyłącznie do leczenia cukrzycy. W obrocie są jednak dostępne leki zawierające semaglutyd przeznaczone do leczenia otyłości u osób bez cukrzycy.

Czy na preparaty z semaglutydem jest niezbędna recepta?

Obecnie nie ma możliwości kupienia preparatów zawierających semaglutyd bez recepty wystawionej przez lekarza, niezależnie od stężenia substancji czynnej oraz formy podania leku.

Semaglutyd jest skuteczną bronią w walce z nadwagą. Szczególną skuteczność wykazuje u osób borykających się z cukrzycą typu 2. Korzystny wpływ terapii zaobserwują przede wszystkim jednak pacjenci, którzy zdecydowali się na wprowadzenie aktywności fizycznej do codziennej rutyny oraz kontrolują dietę, utrzymując naturalną glikemię w normie.