loader loader

Czy dżem jest zdrowy? Co jest zdrowsze dżem czy frużelina?

Dżem to smaczny dodatek do śniadania, różnego rodzaju deserów czy wypieków. Po przetwory owocowe sięgamy zwłaszcza zimą, gdy ograniczony jest dostęp do świeżych owoców. Wybór jest duży, każdy znajdzie swój ulubiony smak zamknięty w słoiku. Czy dżemy są zdrowe? Na co zwrócić uwagę wybierając dżem? Czy można kupić czy też przyrządzić zdrowy dżem fit?

Czym jest dżem?

W Polsce przetwórstwo owoców, a także warzyw, ma długą tradycję. Często wracamy do przepisów naszych babć, które na zimę robiły pyszne przetwory. Dżemy, powidła, marmolady, konfitury, galaretki, soki znajdowały się w każdej spiżarni.

Dżemy to przetwory owocowe otrzymywane poprzez gotowanie owoców (świeżych, mrożonych, całych lub rozdrobnionych, zazwyczaj z cukrem czy też substancjami żelującymi. Niektórzy producenci dżemów zamiast cukru używają różnych zamienników, np. syropów skrobiowych, syropu glukozowo-fruktozowego.

Gotowane owoce po otrzymaniu pożądanej gęstości pasteryzuje się w temperaturze 100°C i w słoikach szklanych zakręconych przykrywką. Taki produkt przeznaczony jest do sprzedaży.

---

Dżem i frużelina – właściwości i wartości odżywcze

Badania naukowe dowodzą, iż spożywanie owoców, warzyw i ich przetworów korzystnie wpływa na organizm, pomaga zapobiec rozwojowi chorób przewlekłych, w tym chorób cywilizacyjnych. Owoce, warzywa i ich przetwory to źródło cennych i niezbędnych składników: witamin, składników mineralnych, błonnika pokarmowego, związków flawonoidowych, fitoestrogenów, pektyn czy kwasów organicznych. Trzeba jednak wybierać odpowiednie produkty, bez zbędnych dodatków i ulepszaczy smaku. Naturalne konfitury, dżemy czy powidła bez cukru to zdrowy dodatek do śniadania czy deseru.

Dżemem smarujemy pieczywo, gofry, gofry, naleśniki, omlety. Dobry dżem powinien być zdrowym dodatkiem do posiłku.

Dżemy są źródłem witaminy C i polifenoli. Wartości odżywcze produktu zależą od jego składu. I tak w zależności od owoców jakie wybieramy, różne będą składniki odżywcze.

Najpopularniejszy jest dżem truskawkowy, gdyż owoce te są słodkie i zawierają przeciwutleniacze: witaminę C i związki fenolowe. Niejedna osoba zadaje sobie pytanie co zawiera zdrowy dżem truskawkowy. Wartość odżywcza w 100 g dżemu truskawkowego niskosłodzonego przedstawia się następująco:

  • wartość kaloryczna – 155 kcal;
  • białko – 0,3g;
  • tłuszcz – 0,2g;
  • węglowodany – 37,8g;
  • błonnik – 0,8g;
  • sacharoza – 14g.

W dżemie truskawkowym znajdziemy też związki mineralne: wapń, fosfor, sód, potas, żelazo, magnez, miedź, cynk oraz witaminy: C, A, E, z grupy B. Dobry dżem z truskawek nie zawiera cukru i sztucznych barwników.

Bogata w polifenole i witaminę C są też owoce czarnej porzeczki . Ponadto te czarne owoce zawierają karotenoidy i luteinę, które korzystnie wpływają na wzrok. Czarne porzeczki są bogatym źródłem związków bioaktywnych o wysokim potencjale antyoksydacyjnym. Powinni po nie sięgać wszyscy, gdyż stanowią doskonały produkt odżywczy.

Warto wiedzieć, iż pod wpływem temperatury owoce tracą część swoich właściwości. Dlatego też np. do gofrów lepiej dodać świeże owoce, które są bogatszym źródłem witamin i minerałów.

Dżemy mogą stanowić składnik diety, ale można też spożywać je czasami. Warto sięgać po świeże owoce, z których można przyrządzić różne desery, musy czy koktajle.

Czytaj również: Owoce dla cukrzyka – jakie są dozwolone, a jakich unikać?

---

Czy dżem jest zdrowy?

Produkcja dżemów jest procesem regulowanym prawnie. Rozporządzenie określa, z jakich składników można produkować przetwory. W zapisie są również wymienione substancje dodatkowe, które dżem może zawierać.

Niestety dżemy to produkty wysokokaloryczne, a te z cukrem to już bomba kaloryczna. Dlatego też nie można ich spożywać w nadmiarze. Warto wybierać przetwory owocowe bez cukru lub niskosłodzone. Osoby na diecie redukcyjnej i cukrzycy powinny sięgać po dżemy bez cukru. Dobry jakościowo dżem może być zdrowym dodatkiem do posiłku. Wybierajmy więc świadomie.

---

Jaki powinien być zdrowy dżem?

Zdrowy dżem powinien przyrządzony z 100% owoców, najlepiej bez dodatku białego zwykłego cukru. Nie powinien zawierać substancji konserwujących (np. sorbinian sodu, potas), aromatów i sztucznych barwników. Często do dżemów jako substancję zagęszczającą dodaje się składnik taki jak guma guar.

Zdrowy dżem powinien być słodzony np. zagęszczonym sokiem jabłkowym. Naturalną substancją żelującą jest pektyna, a dobrym konserwantem będzie sok cytrynowy. Krótka lista składników to najlepszy dżem.

Czytaj również: Kremy do ciasta dla cukrzyka – rodzaje, gdzie kupić, jak przygotować

---

Zdrowy dżem – rodzaje

Przetwory można przyrządzić prawie ze wszystkich owoców, dlatego też wybór dżemów jest bardzo duży. Do przetworów wykorzystuje się także warzywa, np. marchewkę, cukinię czy dynię. Niektórzy producenci do dżemów dodają kwiaty jadalne. Możemy więc kupić dżem truskawkowy z kwiatami czarnego bzu, dżem wiśniowy z płatkami róży, dżem brzoskwiniowy z lawendą.

Ze względu na ilość owoców użytych do produkcji przetworów owocowych wyróżniamy dżemy:

  • jednoowocowe;
  • dwuowocowe;
  • wieloowocowe.

Inny podział dotyczy ilości substancji słodzącej dodanej do przetworów. Wyróżniamy więc dżemy wysokosłodzone oraz niskosłodzone.

Zdrowy dżem – gdzie kupić, jaki wybrać?

Kupując dżem warto najpierw przeczytać etykietę zawierającą skład produktu. Im mniej składników, tym lepiej. Można także zakupić dżemy z ekologicznych składników. Nie warto sugerować się reklamą. Wybór odpowiedniego dżemu jest bardzo ważny. Nie warto kupować produktów, które nie należą do zdrowych.

Dżemy można kupić praktycznie w z każdym sklepie. Zdrowy dżem można dostać w sklepach spożywczych, sklepach ze zdrową żywnością, w marketach, a także w sklepach internetowych.

Czym się różni dżem od frużeliny?

Niektórzy zamiast dżemów wybierają frużeliny, które łatwiej rozsmarować. Są to owoce zatopione w galaretce. Na rynku jest wiele produktów owocowych. Ciekawą propozycją są frużeliny Yummy, które zawierają 80% owoców, a nie dodano do nich cukru. Może to być frużelina truskawkowa, brzoskwiniowa, malinowa, czy też z czarnych porzeczek. Frużelina do tortu to doskonały pomysł na dekorację, np. frużelina z wiśni. Taki dżem dietetyczny to propozycja dla osób, które muszą ograniczyć lub wykluczyć z diety cukier.

Innymi przetworami owocowymi są również syropy owocowe, które można dodawać do deserów, lodów czy koktajli. Syropy Yummy są niskokaloryczne i nie zawierają cukru. Nadają się doskonale do wielu dietetycznych przekąsek.

---

Czytaj również: Dieta cukrzycowa – co jeść, czego unikać, zasady

Jak przygotować zdrowy dżem w domu?

Dżem można przygotować praktycznie z każdego owocu, na który mamy ochotę. Zakręcony w słoiku smak lata wraca do nas zimą, gdy nie mamy już takiego dostępu do świeżych owoców. Do najpopularniejszych dżemów należą:

  • dżem truskawkowy;
  • dżem z czarnych porzeczek;
  • dżem brzoskwiniowy;
  • dżem wiśniowy;
  • dżem malinowy;
  • dżem śliwkowy.

Żeby przygotować dżem potrzebne będą owoce, np. śliwki i gruszki, które zawierają dużo pektyn. Naturalną pektynę posiadają: jabłka, gruszki, morele, winogrona, żurawina, aronia, czereśnie, maliny, pomarańcze, cytryny, brzoskwinie, czarna porzeczka, jeżyny, śliwki. Znajdziemy ją też w warzywach: batatach, cukinii, dyni czy pomidorach.

Dżem bez cukru to doskonały dodatek do racuchów, babeczek, naleśników czy też pieczywa.

Przepis na dżem śliwkowo-gruszkowy

Składniki:

  • 2 kg gruszek;
  • 2 kg śliwek;
  • ½ łyżeczki cynamonu (opcjonalnie);
  • sok z dwóch cytryn.

Sposób przygotowania:

Gruszki obrać, oczyścić z gniazd nasiennych, pokroić w kostkę. Śliwki umyć, przekroić na pół, wydrążyć pestkę, pokroić w połówki. Śliwki zblendować, dodać do gruszek i gotować w garnku na wolnym ogniu. Dżem należy co jakiś czas zamieszać, by nie przywarł do dna. Jeśli jest zbyt gęsty, można dodać 1/2 szklanki wody. Pod koniec smażenia a dodać cynamon i sok z cytryn. Gotować jeszcze ok. 10 min. Gorący dżem przełożyć do słoików, pasteryzować w gorącej wodzie 10 min. Gotowy dżem przechowywać w chłodnym miejscu.

Dżem owocowy może być ciekawym urozmaiceniem diety. Powinien to jednak być produkt, który dostarczy organizmowi cennych składników, a nie tylko cukru. Warto więc wybierać przetwory, które są nie tylko smaczne, ale i zdrowe. Przygotowany w domu fit dżem to doskonały składnik jesienno-zimowego menu.

Bibliografia

 
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.


  • Mirończuk-Chodakowska I, Zujko ME, Witkowska A. Zawartość polifenoli oraz aktywność antyoksydacyjna niektórych przetworów owocowych o znacznym stopniu przetworzenia. Bromatologia i Chemia Toksykologiczna, 2011, 3;
  • Gwóźdź E., Gębczyński P., Prozdrowotne właściwości owoców, warzyw i ich przetworów, Postępy Fitoterapii 2015, 4;
  • Tabele składu i wartości odżywczej, % dziennego zalecanego spożycia na podstawie Norm Żywienia IŻŻ, 2017.
Opublikowano: 12.08.2021; aktualizacja:

Oceń:
5.0

Agnieszka Bożek

Agnieszka Bożek

Dietetyczka

Dietetyk, autorka bloga Strefa Zdrowego Żywienia oraz tekstów publikowanych w czasopismach i na portalach internetowych. Miłośniczka zdrowego stylu życia i natury. Uważa, że odpowiednio dobrana dieta może być lekarstwem na wiele dolegliwości. Doświadczeniem i wiedzą dzieli się z innymi – edukuje na temat zdrowego odżywiania i pomaga wdrażać zdrowe nawyki żywieniowe. Na bieżąco poszerza swoją wiedzę, uczestnicząc w licznych szkoleniach.

Komentarze i opinie (0)

Może zainteresuje cię

Orkisz – co to jest? Właściwości odżywcze i zdrowotne, zastosowanie, przeciwwskazania

 

Yerba mate – co to? Właściwości, przeciwwskazania, jak parzyć i jak pić yerba mate?

 

Czarna sól (kala namak) – co to jest, właściwości, przepisy i cena

 

Kiszone buraki – właściwości i przepis. Jak kisić buraki?

 

Mandarynki – właściwości, przeciwwskazania. Ile kalorii mają mandarynki?

 

Sok z brzozy – właściwości, zastosowanie, dawkowanie i przeciwwskazania

 

Natka pietruszki – jedz jej jak najwięcej

 

Miód a cukrzyca – czy cukrzyk może jeść miód?