Ból w okolicy odbytu – co oznacza ból przy odbycie?

Jakie są przyczyny bólu w okolicy odbytu?

Przyczyną dolegliwości bólowych końcowego odcinka jelita grubego mogą być liczne choroby odbytu, a także schorzenia niezwiązane bezpośrednio z otworem przewodu pokarmowego. Okolica ta jest bogato unerwiona i unaczyniona, a dodatkowo znajduje się tutaj złożony kompleks mięśniowo-powięziowy, który ma za zadanie podtrzymać narządy znajdujące się w jamie brzusznej, a jednocześnie umożliwić swobodne wypróżnianie. Ból odbytu może być zatem związany z dysfunkcją różnorodnych struktur.

Najczęściej dolegliwości bólowe, a także objawy, takie jak swędzenie i pieczenie odbytu, problemy z wypróżnianiem i krew w kale wywołują hemoroidy, czyli żylaki odbytu. Zdarza się, że u osób z guzkami krwawniczymi pojawia się ból odbytu przy stosunku. Podobne dolegliwości daje także przetoka okołoodbytnicza, ropień okołoodbytniczy, szczelina odbytu czy kłykciny kończyste. Bolący odbyt to również objaw zapalenia końcowego odcinka jelita, np. w chorobie Crohna, wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego czy w zapaleniu popromiennym. Na ból w odbycie często skarżą się osoby, u których zdiagnozowano pasożyty jelitowe, np. lamblie, tasiemce i owsiki, a także pacjenci cierpiący na przewlekłe zaparcia i długotrwałe czy ostre biegunki – typowy jest wówczas ból odbytu przy oddawaniu stolca.

Zobacz też: Guzek w odbycie – co może oznaczać?

Ból przy odbycie – co jeszcze oznacza ból odbytu?

Do innych przyczyn bólu w okolicach odbytu zalicza się:

• wypadanie odbytnicy,
• uraz lub guz kości guzicznej,
• nerwobóle spowodowane uciskiem na korzenie nerwowe w odcinku lędźwiowo-krzyżowym lub podrażnieniem nerwów obwodowych,
• zespoły samoistnych bólów odbytu,

Ból przy odbycie może wskazywać ponadto na choroby nowotworowe (rak jelita grubego, inne nowotwory pierwotne oraz przerzuty).

To też może Cię zainteresować: Śmierdzące stopy – przyczyny, leczenie

Ból w okolicy odbytu i krocza – ból w odbycie u kobiet i mężczyzn

Do mniej znanych przyczyn dolegliwości bólowych ze strony odbytu należą zapalenie prostaty u mężczyzn i zapalenie narządów rodnych kobiet. Ból w okolicach odbytu podczas stosunku czy w czasie miesiączki może wskazywać także na endometriozę. U obydwu grup pacjentów poza bólem obserwuje się objawy ogólne stanu zapalnego, a więc gorączką lub stan podgorączkowy, ogólne rozbicie i osłabienie. W badaniach laboratoryjnych stwierdza się wysokie wykładniki stanu zapalnego.

Równie rzadkim czynnikiem wywołującym ból przy odbycie są zaburzenia neurologiczne spowodowane uciskiem na korzenie nerwowe lub nerwy obwodowe. Zalicza się tu m.in. rwa kulszowa, w przebiegu której ucisk na nerw kulszowy może dawać silny ból promieniujący przez pośladek, kolano, aż po stopę. Dolegliwościom tym może towarzyszyć porażenie mięśni zwieraczy odbytu i, co za tym idzie, nietrzymanie stolca, a także uczucie drętwienia opisanej okolicy. Leczenie polega na stosowaniu leków przeciwzapalnych i przede wszystkim fizjoterapii.

To też może Cię zainteresować: Ból pośladków – przyczyny, leczenie, zabiegi, domowe sposoby

Nietrzymanie stolca i ból kości ogonowej a samoistny ból odbytu

Do tzw. samoistnych zespołów bólowych odbytu, chorób o nieustalonej jednoznacznie przyczynie, należą:

• zespół dźwigacza odbytu,
• kokcygodynia,
• napadowy ból odbytu.

Zespół dźwigacza odbytu charakteryzuje się nadmiernym skurczem mięśnia dźwigacza odbytu, co wywołuje ból i uczucie rozpierania nasilające się w pozycji siedzącej. Mogą pojawiać się zaparcia lub nietrzymanie stolca. Kokcygodynia to pourazowy ból kości ogonowej – tutaj stosunkowo łatwo wykluczyć schorzenie, jeśli nie stwierdza się w wywiadzie urazu okolicy kości guzicznej, ale zespół może także występować jako powikłanie poporodowe. Z kolei napadowy ból odbytu charakteryzuje się nagle pojawiającymi się objawami, które trwają od kilku sekund do kilku minut. Wszystkie samoistne bóle odbytu wymagają nierzadko oprócz podstawowego leczenia przeciwbólowego, także psychoterapii, stosowania metod fizjoterapeutycznych, elektrostymulacji czy leków przeciwdepresyjnych.

Przeczytaj też: Czym jest choroba popromienna?

Badanie odbytu – jak rozpoznać, dlaczego boli odbyt?

Skoro tak wiele schorzeń może objawiać się silnym bólem odbytu, jak rozpoznać przyczynę? Najpopularniejszym powodem bólu i krwawienia z odbytu są hemoroidy i w tym przypadku zwykle wystarczy zwykle jedno badanie lekarskie, aby postawić diagnozę i włączyć leczenie – najpierw miejscowe w postaci maści i nasiadówek, docelowo chirurgiczne.

Krwawienie z odbytu może jednak oznaczać obecność stanu zapalnego jelita lub guza nowotworowego – zwłaszcza u osoby starszej, która skarży się na utratę apetytu, chudnięcie, ciągłe zmęczenie i częste zaparcia. W takim wypadku nieodzowne jest badanie endoskopowe z pobraniem wycinków do badania histopatologicznego. Dopiero obraz mikroskopowy daje informację, czy mamy do czynienia z przewlekłym zapaleniem czy zmianami nowotworowymi.

Pieczenie odbytu i ból podczas wypróżniania są typowe dla chirurgicznych schorzeń odbytu, takich jak ropnie, szczeliny i przetoki.

Żylaki, guzy, ropnie, przetoki – jak leczyć bolący odbyt?

Do stosunkowo często występujących chirurgicznych chorób odbytu należą ropnie, szczeliny i przetoki okołoodbytnicze, wspomniane guzki krwawnicze, a także guzy nowotworowe. Leczenie tego typu zmian w okolicach odbytu polega na chirurgicznym zaopatrzeniu: nacięciu ropnia, usunięciu przetok, żylaków czy guza. O rozległości stosowanej procedury chirurgicznej decyduje indywidualny obraz, ale wiele z tych schorzeń operuje się obecnie technikami małoinwazyjnymi w znieczuleniu miejscowym.

Chirurdzy wykorzystują np. krioterapię, fotokoagulację czy inne techniki pozwalające na jak najmniej inwazyjne leczenie. Nierzadko pacjent może iść do domu od razu po zabiegu, musi jednak zgłaszać się na zmianę opatrunków i stosować do zaleceń lekarskich m.in. odpowiedniej higieny oraz diety bogatej w błonnik, by uniknąć zaparć. Dodatkowo nierzadko konieczna jest diagnostyka pod kątem potencjalnych przyczyn dolegliwości, np. przetoki okołoodbytnicze mogą stanowić pierwszy objaw nieswoistego zapalenia jelit (choroby Crohna lub wrzodziejące zapalenie jelita grubego).

Czytaj również: Nacięcie krocza – wskazania, jak go uniknąć, jak dbać o nacięte krocze?