Grzybica odbytu – przyczyny, objawy, leczenie grzybicy okolic odbytu

Co to jest grzybica odbytu?

Grzybica odbytu (drożdżyca odbytu) jest zakaźną chorobą skóry wokół odbytu wywołaną przez grzyby, najczęściej drożdżaki Candida albicans. Sugeruje się, że aż do 15 proc. przypadków pieczenia lub swędzenia odbytu może być skutkiem zakażeń grzybiczych. Ma to pośredni związek z wilgotnym i ciepłym środowiskiem, jakie panuje w okolicy szpary pośladkowej, co u osób z obniżoną odpornością organizmu sprzyja rozwojowi grzybów.

Pocenie się, zaniedbania higieniczne oraz drapanie swędzących okolic odbytu może powodować przeniesienie grzybów w inne miejsca ciała i rozwój grzybicy pachwin, pośladków czy grzybicy stóp i dłoni.

Grzybica odbytu często ma przewlekły przebieg, a nieskuteczność dotychczasowego leczenia powinna zwrócić uwagę lekarza i skłonić go do powtórzenia diagnostyki oraz postawienia właściwego rozpoznania.

To też może Cię zainteresować: Ból pośladków – przyczyny, leczenie, zabiegi, domowe sposoby

Grzybica odbytu – przyczyny

Najczęstszymi przyczynami grzybicy odbytu i rozwoju zakażeń grzybiczych w obrębie odbytu są:

• obniżona odporność organizmu u osób z chorobami nowotworowymi (w przebiegu radio- i chemioterapii), przewlekle stosujących glikokortykosteroidy, u chorych po przeszczepach oraz zakażonych wirusem HIV,
• cukrzyca (grzybica może być czasem pierwszym objawem tej choroby),
• otyłość,
• zaburzenia hormonalne (np. zespół Cushinga),
• przewlekła antybiotykoterapia o szerokim zakresie działania.

Grzybica skóry w okolicach odbytu to niejednokrotnie efekt zaniedbań higienicznych u chorych leżących, wyniszczonych i niedożywionych.

Na rozwój grzybiczego zapalenia odbytu wpływają także nieprawidłowe zachowania seksualne (odbywanie stosunków analnych bez użycia prezerwatywy, niezmienianie prezerwatywy w przypadku stosunków pochwowo-analnych). Wiele kobiet zgłasza także problem grzybicy odbytu w ciąży.

Sprawdź również: Seks oralny a choroby przenoszone drogą płciową

Pieczenie i swędzenie odbytu – objawy grzybicy odbytu

Główną dolegliwością sugerującą rozwój zapalenia odbytu wywołanego przez infekcję grzybiczą jest postępujący świąd odbytu lub pieczenie odbytu. Zmiany wokół podrażnionego, szczypiącego odbytu mają charakter rumieniowych ognisk, niezbyt wyraźnie odgraniczonych od siebie, z cechami złuszczania naskórka; często powiększają się one obwodowo.

Wokół zaczerwienionego odbytu mogą być zlokalizowane drobne pęcherzyki, grudki, krostki lub nadżerki. Ogniska grzybicze mają tendencję do ustępowania bez pozostawiania blizn.

Należy pamiętać, że grzybica okolic odbytu może być skutkiem szerzenia się infekcji z pobliskich okolic krocza, pachwin czy narządów moczowo-płciowych. Grzybica pochwy u kobiet charakteryzuje się świądem pochwy z obecnością białych, serowatych upławów. Odbywanie stosunków płciowych (analnych lub pochwowo-analnych) w tym czasie może prowadzić do przeniesienia drożdżaków w okolice odbytu.

Oprócz charakterystycznego przebiegu klinicznego rozpoznanie grzybicy okolic odbytu może być potwierdzone badaniem mikroskopowym zeskrobin z ognisk podejrzanych o infekcję lub hodowlą grzybów na podłożu Sabourauda.

Grzybica odbytu – leczenie zapalenia odbytu

Niezwykle istotną rzeczą w kwestii leczenia grzybicy odbytu jest przestrzeganie kilku podstawowych zasad, które mają na celu ograniczenie szerzenia się infekcji:

• ręce myć dokładnie wodą z mydłem kilkanaście razy dziennie, zwłaszcza po wypróżnieniu, oprócz tego wskazane są kilkukrotne kąpiele całego ciała w ciągu dnia;
• okolice odbytu myć przy użyciu jednorazowych gąbek i spłukać obficie wodą; osuszać przy pomocy ręczników, które po użyciu należy uprać;
• unikać drapania swędzących okolic odbytu;
• stosować maści z mentolem w celu uśmierzenia świądu;
• po każdej kąpieli miejscowo można stosować krem Clotrimazolum;
• przemywać ogniska zakażenia wodnym roztworem gencjany;
• ograniczyć kontakty seksualne, stosować barierowe metody antykoncepcji (prezerwatywa), pamiętając o jej zmianie w przypadku kontaktów pochwowo-analnych; w przypadku pojawienia się świądu odbytu oraz podobnych ognisk rumieniowych w okolicach narządów moczowo-płciowych partnera, należy rozpocząć jego leczenie.

Leczenie grzybicy odbytu polega na stosowaniu leków przeciwgrzybiczych wydawanych z polecenia lekarza. W Polsce dostępnym lekiem na grzybicę odbytu są preparaty natamycyny w kremie stosowanym miejscowo. U chorych na grzybicę odbytu stosuje się też doustnie antybiotyki przeciwgrzybicze, takie jak flukonazol i itrakonazol.

Czytaj również: Pieczenie skóry – przyczyny. Jak leczyć pieczenie skóry?