Seks oralny a choroby przenoszone drogą płciową

Czym jest seks oralny?

Seks oralny odnosi się do aktywności seksualnej polegającej na stymulacji narządów płciowych za pomocą ust: języka, zębów czy gardła. Uprawiany jest zarówno przez pary hetero- jak i homoseksualne, często jeszcze przed „prawdziwą” inicjacją stosunku pochwowego (według badań nawet połowa nastolatków uprawiała seks oralny przed klasycznym stosunkiem płciowym). W seksie oralnym wyróżnia się trzy formy: cunnilingus , fellatio oraz analingus.

Cunnilingus to stosunek polegający na stymulacji pochwy i jej przedsionka (a zwłaszcza łechtaczki) za pomocą ust i języka partnera. Fellatio dotyczy stymulacji penisa i moszny, zaś analingus to stymulacja odbytu. Żadna z tych trzech form nie niesie ryzyka niepożądanej ciąży, ale niestety może doprowadzić do przeniesienia licznych zakażeń spowodowanych przez drobnoustroje bytujące w jamie ustnej, drogach oddechowych, wydzielinach narządów płciowych i odbycie.

Przeczytaj też: Spuchnięte usta – jakie są przyczyny obrzęku warg?

Seks oralny a zakażenia

Ryzyko przeniesienia zakażenia po seksie oralnym jest większe w kierunku osoby stymulującej narządy płciowe lub odbyt ustami niż odwrotnie, choć też jest możliwe. Jama ustna stanowi wrota do całego organizmu człowieka, a zakażenia rozwijające się w jej obrębie wpływają na jego ogólny dobrostan. Wystarczy nieleczona próchnica, a mogą pojawiać się nawracające zapalenia płuc czy problemy z sercem.

Wszelkie zaś nieleczone stany dodatkowo ułatwiają wnikanie drobnoustrojów z jamy ustnej do organizmu. Krwawiące dziąsła, nadżerki lub afty, zadrapania błony śluzowej – to wszystko osłabia barierę ochronną przed obcymi drobnoustrojami. Prawidłowy stan jamy ustnej w pewnym stopniu chroni przed zakażeniem, ale niestety nie jest to bariera wystarczająca i skuteczna. Brak jakichkolwiek zmian w jamie ustnej nie jest gwarancją bezpiecznego seksu oralnego.

Zobacz też: Orgazm pochwowy – jak przebiega, jak wywołać?

Najczęściej przenoszonymi zakażeniami drogą seksu oralnego są:

• kiła,
• rzeżączka,
• wirus opryszczki pospolitej (HSV – z ang. Herpes Simplex Virus),
• wirus brodawczaka ludzkiego (HPV – z ang. Human Papilloma Virus),
• ludzki wirus niedoboru odporności (HIV – z ang. Human Immunodeficiency Virus),
• chlamydia,
• nieokreślone zakażenie cewki moczowej,
• wirusowe zapalenie wątroby typu A, E oraz C,
• Salmonella, Shigella, Campylobacter - bakterie atakujące przewód pokamowy,
• Amoeba, Giardia, Cryptosporidia – pasożyty jelitowe.

Przeczytaj też: Pieczenie penisa – co może być przyczyną?

Kiła a seks oralny

Zakażenie kiłą może przenieść się podczas uprawiania seksu oralnego (wszystkich trzech form seksu oralnego: cunnilingus, fellatio i analingus). Kiła przenosi się bardzo łatwo przez bezpośredni kontakt ze zmianami na skórze lub śluzówkach, tzw. wrzodem pierwotnym, który jest niebolesną zmianą – początkowo grudkową, a następnie ulegającą bezbolesnemu wrzodzeniu.

Nieleczona kiła jest bardzo niebezpieczna dla zdrowia i życia, bowiem doprowadza do trwałych uszkodzeń w mózgu, choroby serca, ślepoty a nawet śmierci. Należy również pamiętać, że obecność zmian na skórze bądź śluzówkach w przebiegu kiły ułatwia zakażenie wirusem HIV, dlatego u każdej osoby ze zdiagnozowaną kiłą wykonuje się dodatkowo testy w kierunku zakażenia HIV.

Czytaj również: Spuchnięte dziąsła – przyczyny i leczenie

Rzeżączka a seks oralny

Rzeżączka może zostać przeniesiona poprzez stosunek typu fellatio. U osoby wykonującej stymulację narządów płciowych zakażonego mężczyzny (z objawami pieczenia i wycieku z cewki moczowej) może dojść do zakażenia bakterią Neisseria gonorrhoeae, wywołującą rzeżączkę i rozwoju takiego pospolitego objawu, jakim jest ból gardła.

Bagatelizowanie go jednak nie przyniesie niczego dobrego, bowiem nieleczona rzeżączka może wraz z upływem czasu zajmować inne narządy organizmu, takie jak serce, a także stawy, doprowadzając do ich przewlekłego bólu. U kobiet może doprowadzić do uszkodzenia jajowodów i niepłodności.

Sprawdź też: Do czego służą kulki analne?

Opryszczka a seks oralny

Istnieją dwa typy wirusa opryszczki pospolitej – typ 1 – odpowiedzialny głównie za opryszczkę wargową jamy ustnej oraz typ 2 – wywołujący zmiany w obrębie narządów płciowych (opryszczka narządów płciowych). Zmiany są bardzo zakaźne oraz bolesne.

Niektóre badania wskazują, że obecność zmian opryszczkowych może aż dwukrotnie zwiększyć ryzyko zakażenia wirusem HIV podczas kontaktu z wydzielinami zakaźnymi osoby zakażonej. Zakażenia wirusem opryszczki nie można trwale wyleczyć, a nawroty infekcji mogą zdarzać się kilkukrotnie w ciągu życia. Każda forma seksu oralnego może potencjalnie doprowadzić do przeniesienia się zakażenia.

To też może Cię zainteresować: Seks oralny – najlepsze techniki

Wirus brodawczaka a seks oralny

Infekcja wirusem HPV jest najczęstszą chorobą przenoszoną drogą płciową. Wirus powoduje pojawienie się licznych brodawek wokół narządów płciowych lub ust, a także w obrębie gardła i krtani. Wirusem HPV można zarazić się poprzez uprawianie każdej formy seksu oralnego, także poprzez kontakt skórny z brodawkami.

Niektóre typy wirusa są znane ze swoich onkogennych właściwości – to znaczy mogą wywoływać raka w obrębie narządów płciowych (u kobiet raka szyjki macicy), gardła lub krtani. Na rynku dostępne są dwie szczepionki przeciwko wybranym typom wirusa HPV, zalecane osobom przed rozpoczęciem aktywności seksualnej, zarówno płci żeńskiej jak i męskiej, które nie chronią przed zakażeniem wszystkimi typami wirusa, jednak są skuteczne w opanowaniu zakażenia typami najczęstszymi.

Przeczytaj też: Infekcje intymne u mężczyzn

Seks oralny a HIV

Wydzieliny zakaźne, zawierające taką ilość wirusa, że możliwe jest przeniesienie zakażenia, to: krew, wydzieliny z narządów płciowych (wydzielina z dróg rodnych oraz nasienie mężczyzny), mleko kobiece. W przypadku uprawiania seksu oralnego do zakażenia łatwiej dochodzi w kierunku osoby stymulującej zakażonego partnera/partnerkę ustami, bowiem styka się ona z dużą ilością wydzielin zakaźnych. Co prawda, błona śluzowa jamy ustnej wyposażona jest w mechanizmy obronne przeciwko drobnoustrojom, jednak istnieją czynniki, które ułatwiają wniknięcie wirusa do organizmu. Należą do nich:

1. przewlekłe stany zapalne jamy ustnej: aftoza, zapalenie dziąseł i przyzębia,
2. obecność ran błon śluzowych,
3. krwawiące dziąsła.

Rany i krwawiące dziąsła stanowią zagrożenie, jeśli zakażoną osobą jest partner stymulujący ustami, bowiem wirus HIV jest obecny w jego krwi. Dużo częściej dochodzi jednak do zakażenia na drodze penis – jama usta, pochwa – jama usta niż odwrotnie, choć w literaturze opisywane są i takie przypadki.

Zobacz też: Czym jest poliamoria?

Seks oralny na tle innych aktywności seksualnych – ryzyko zakażeń

Seks oralny z ejakulacją (wytryskiem w ustach partnera/partnerki) traktowany jest za mniej bezpieczny niż seks oralny bez ejakulacji ze względu na ilość materiału zakaźnego, na który narażona jest osoba stymulująca ustami. Seks oralny jest traktowany za bezpieczniejszy od seksu analnego. Nie należy jednak wpadać w pochopny optymizm i uważać, że seks oralny jest wolny od jakiegokolwiek ryzyka. Tak nie jest. Poprzez uprawianie seksu oralnego można się nabawić poważnych chorób, jeśli uprawia się tę aktywność seksualną bez jakiejkolwiek rozwagi.

Zobacz też: Wszystko o seksie analnym

Bezpieczny seks oralny

Wiadomo, że najlepszym sposobem ograniczającym ryzyko zakażenia jest wstrzemięźliwość seksualna. Jeśli jednak taka opcja nie wchodzi w grę, warto rozważyć inne formy mogące w dość znacznym stopniu (ale nigdy w 100%) ustrzec przed złapaniem chorób przenoszonych drogą płciową.

1. Używaj prezerwatyw, chusteczek lateksowych i innych materiałów przystosowanych do zabezpieczenia podczas uprawiania seksu oralnego.
2. Nie uprawiaj seksu z osobą, która cierpi na choroby przenoszone drogą płciową, ma otwarte rany, owrzodzenia na narządach płciowych bądź w jamie ustnej, krwawi z dziąseł.
3. Unikaj tzw. „przygodnego” seksu z nieznaną osobą.
4. Unikaj seksu z kobietami podczas menstruacji.
5. Odczekaj przynajmniej 30 min od momentu umycia zębów do uprawiania seksu oralnego.
6. Unikaj seksu oralnego po przeprowadzanych zabiegach w obrębie jamy ustnej w niedalekiej przeszłości.
7. Jeśli dojdzie do wytrysku jeszcze w ustach, przepłucz jamę ustną obfitą ilością wody, żeby jak najbardziej rozcieńczyć znajdujące się w niej wydzieliny i pozbyć się ewentualnych drobnoustrojów (dopuszczalne jest stosowanie środków antybakteryjnych, ale nie na bazie alkoholu).

W razie jakichkolwiek wątpliwości należy szukać porady u lekarza i regularnie wykonywać badania ogólnego stanu zdrowia. Im wcześniej wykryje się zakażenie chorobą przenoszoną drogą płciową, tym szybciej możliwe jest wprowadzenie odpowiedniego leczenia, które może ustrzec przed postępem choroby i groźnymi powikłaniami.

Czytaj również: Ból dziąseł – przyczyny i domowe sposoby na bolące dziąsła