Napady głodu – skąd się biorą i jak sobie z nimi radzić?

Skąd się biorą napady głodu?

Napady głodu w znacznej części przypadków wynikają z nieprawidłowego odżywiania się. Sprzyja im styl życia, jaki prowadzi aktualnie duży odsetek osób – przeciążenie obowiązkami i zbyt szybkie tempo życia prowadzą do tego, że jedzenie odbywa się w pośpiechu, śniadania są spożywane w biegu i w małych ilościach, a przerwy między posiłkami są przypadkowe i długie.

Zdecydowanie rzadziej objawy głodu wynikają z choroby – zaburzeń odżywiania, np. bulimii czy chorób związanych z uszkodzeniem ośrodka głodu i sytości w mózgu. O tym, że napady głodu mogą mieć związek z chorobą, należy pomyśleć, jeżeli pojawiają się one regularnie przez dłuższy czas, towarzyszą im inne objawy (np. zachowania kompensacyjne służące utracie kalorii) oraz gdy utrzymują się mimo regularnego odżywiania i zmiany stylu życia.

Sporadycznie zdarzają się niemal każdemu – w sytuacjach, gdy nie mamy czasu na regularne, pełnowartościowe posiłki, w odpowiedzi na stres itd. Problemem są częste napady głodu, które występują m.in. u osób prowadzących nieprawidłowy styl życia i odżywiania się. Ich rezultatem może być nadwaga, nieprawidłowa tolerancja glukozy itd. Jeżeli napady głodu pojawiają się regularnie i nie ustępują pomimo prób wdrożenia w życie zasad prawidłowego odżywiania się, należy pomyśleć o tym, czy nie są objawem choroby.

Zobacz też: Dieta na stres – co jeść, by obniżyć stres?

Ataki głodu przed okresem, w ciąży – co jeszcze powoduje napady głodu?

Najczęstszą przyczyną napadów głodu są błędy w odżywianiu i niewłaściwy styl życia. Jednym z najczęstszych błędów jest brak regularności w przyjmowaniu posiłków. Powinny być spożywane o stałych porach i w rozsądnych odstępach czasu, najlepiej 4–5 razy dziennie.

Najbardziej treściwym posiłkiem powinno być śniadanie – jest to podstawowy posiłek, który w dużej mierze odpowiada za metabolizm na cały dzień. W diecie istotne miejsce powinny zajmować węglowodany złożone, które na dłuższy czas zapewniają uczucie sytości. Pomimo znajomości powyższych zasad, wiele osób odżywia się w sposób niewłaściwy – często śniadanie jest ubogie (lub niejedzone wcale), spożywane w biegu, a przerwy w posiłkach są nieregularne i długie.

Taki styl odżywiania wynika m.in. ze zbyt intensywnego tempa życia i pracy, obciążenia obowiązkami. Odpowiedzią organizmu bywają w takim przypadku napady głodu, zwłaszcza wieczorne. U wielu osób silny głód zaczyna być odczuwany po powrocie do domu i skłania do spożycia obfitej kolacji. Napady głodu mogą pojawiać się również u osób stosujących niewłaściwe, źle zbilansowane diety odchudzające. Kolejną z przyczyn napadów głodu, które nie wynikają z choroby, jest stres. Część osób reaguje na niego brakiem apetytu, część zaś napadami głodu i wzmożoną ochotą na słodycze.

Wzmożony apetyt obserwują u siebie kobiety w ciąży, dotyczy to zwłaszcza pierwszych miesięcy. Bywa, że panie jedzą więcej, zmieniają nawyki żywieniowe, mają ochotę na pokarmy, które dotąd jadły rzadko lub w ogóle nie uwzględniały ich w diecie. Część kobiet skarży się także na napady głodu przed okresem. Okresowe wahania hormonalne przyczyniają się do zaostrzenia apetytu.

Cukrzyca, bulimia? Kiedy napady głodu i objadania się oznaczają chorobę?

Jedną z chorób, której objawem są napady apetytu jest cukrzyca. Spadek glikemii w cukrzycy powoduje pilną chęć i potrzebę spożycia posiłku. Ataki głodu zdarzają się wówczas nawet po spożytym posiłku.

Chorobą, która w pierwszej kolejności kojarzy się z trudnym do pokonania apetytem jest bulimia nazywana inaczej żarłocznością psychiczną. Jest to zaburzenie odżywiania charakteryzujące się występowaniem napadów objadania się, po których chory ma poczucie winy i dąży do tego, aby utracić spożyte kalorie (np. wymiotując, intensywnie ćwicząc, głodząc się, przyjmując leki przeczyszczające). Chorują przede wszystkim dziewczęta i kobiety. Szczególnie predysponowane do tej choroby są osoby mające problemy z samoakceptacją oraz problemy w życiu rodzinnym i w grupie rówieśniczej. Innym z zaburzeń odżywiania są napady objadania się (z ang. BED). Aby je rozpoznać, muszą one występować średnio przez 2 dni w tygodniu w ciągu 6 miesięcy. Chory odczuwa poczucie winy po napadzie objadania się, ale, w przeciwieństwie do bulimii, nie obserwuje się regularnych zachowań mających na celu utratę spożytych kalorii.

Z napadami głodu mylone bywa jedzenie kompulsywne nazywane uzależnieniem od jedzenia. Jest to zaburzenie odżywiania, w którym chory czuje przymus jedzenia bez uczucia głodu. Jedzenie jest efektem potrzeby emocjonalnej wynikającej np. z przewlekłego stresu.

Napady głodu mogą być również objawem uszkodzenia ośrodku głodu i sytości zlokalizowanego w mózgu. Do jego uszkodzenia może dojść w przebiegu guza mózgu, urazu, przebytej operacji neurochirurgicznej itd. Zdarza się, że głód pojawia się napadowo, ale też możliwe jest ciągłe odczuwanie głodu.

Konsekwencje napadów głodu

Zwykle w trakcie napadu głodu sięgamy po produkty, które są łatwo dostępne i nie wymagają przyrządzania. Często są to słodycze i słone przekąski. W trakcie silnego głodu nierzadko nie kontrolujemy tego, co jemy i w jakiej ilości. Po spożyciu obfitego posiłku może wystąpić nieprzyjemne uczucie zgagi oraz zespół dolegliwości nazywanych niestrawnością, na który składa się – nieprzyjemne uczucie ciężkości po jedzeniu, nadmierne gazy, odbijanie i nudności.

Ponadto, szybkie jedzenie sprzyja połykaniu powietrza. Przypadłość taką określa się jako aerofagia. Jej następstwem są wzdęcia i uciążliwe gazy. Częste objadanie się, zwłaszcza niezdrowymi i kalorycznymi produktami, może skutkować nadwagą, a także nieprawidłową tolerancją glukozy.

Napady głodu – jak im zapobiegać?

Jak sobie radzić z atakami głodu? Najlepszą metodą na zapobieganie napadom głodu jest racjonalne odżywianie się, czyli regularne spożywanie dobrze zbilansowanych posiłków.

Jeżeli wiemy, że będziemy mieć napięty plan dnia, w którym ciężko znaleźć czas na przyrządzenie wartościowych posiłków, warto dzień wcześniej lub rano przygotować sobie zdrowe dania i zabrać je w pojemnikach.

W domu i w pracy nie powinno się przechowywać słodyczy ani innych niezdrowych przekąsek, za to pod ręką warto mieć zdrowsze zamienniki – orzechy czy suszone owoce.

Konieczne jest też wypijanie optymalnych ilości wody, ponieważ pragnienie bywa mylone z głodem.