Ryboflawina (witamina B2) – właściwości zdrowotne, skutki niedoboru ryboflawiny

Z czego jest ryboflawina?

Ryboflawina została odkryta w 1933 r. przez niemieckiego naukowca Richarda Kuhna. Udało mu się ją wyodrębnić z drożdży, serwatki mlecznej i kurzego jaja. Pod względem budowy chemicznej ryboflawina należy do grupy flawin.

Czysta ryboflawina jest żółtym proszkiem, pozbawionym zapachu o lekko gorzkim smaku. Związek ten jest bardzo wrażliwy na działanie promieni UV. W związku z tym ważne jest, aby produkty bogate w tę witaminę przechowywać w miejscu niedostępnym dla światła. Witamina B2 jest stabilna termicznie, dlatego podczas obróbki termicznej nie traci swoich właściwości.

W organizmie ryboflawina zostaje przekształcona do koenzymów – FMN (mononukleotydu flawinowego) i FAD (dwunukleotydu flawinoadeninowego). Biorą one udział m.in. w wytwarzaniu energii w komórkach, a także wykazują działanie antyoksydacyjne.

Za co jest odpowiedzialna ryboflawina?

Ryboflawina należąca do witamin z grupy B odgrywa ważną rolę w ludzkim organizmie. Przede wszystkim bierze udział w szeregu przemian metabolicznych, reguluje pracę wielu narządów i układów, a także chroni organizm przed stresem oksydacyjnym.

Najważniejsze właściwości witaminy B2:

• odpowiada za proces prawidłowego widzenia;
• jest koenzymem w procesach utleniania i redukcji;
• bierze udział w metabolizmie białek, tłuszczów i węglowodanów oraz procesach przemiany materii;
• odpowiada za metabolizm i transport lipidów;
• odpowiada za prawidłowe funkcjonowanie śluzówki przewodu pokarmowego, nabłonka naczyń krwionośnych, dróg oddechowych, oraz skóry;
• wspiera układ odpornościowy;
• wpływa na układ nerwowy oraz wspiera funkcje poznawcze;
• reguluje ciśnienie krwi;
• wspiera strukturę kości;
• bierze udział w syntezie hemoglobiny;
• sprzyja obniżaniu poziomu homocysteiny.

Ryboflawina – zapotrzebowanie

Zapotrzebowanie na witaminę B2 jest zależne od kilku czynników m.in. od wieku, płci czy stanu fizjologicznego. Wg norm IŻŻ dzienne zapotrzebowanie na ten składnik wynosi:

• dzieci – 0,3-1,3 mg/doba;
• kobiety – 1,1 mg/doba;
• mężczyźni – 1,3 mg/doba;
• kobiety w okresie ciąży – 1,4 mg/doba;
• kobiety karmiące – 1,6 mg/doba.

Ryboflawina – w czym można ją znaleźć?

Witamina B2 w największych ilościach występuje w produktach pochodzenia zwierzęcego (np. przetwory mleczne). Niewielkie jej ilości obecne są również w kaszach, zbożach i warzywach.

Źródła występowania ryboflawiny:

• mleko;
• sery twarogowe;
• sery żółte;
• mięso wołowe i wieprzowe;
• drób;
• jajka;
• wątróbka;
• drożdże spożywcze i piwne;
• zielone warzywa, m.in. brokuł, szpinak czy groszek;
• pełnoziarniste produkty zbożowe;
• kasza jaglana;
• kasza gryczana;
• grzyby.

Jakie są objawy braku witaminy B2?

Niedobór witaminy B2 przez długi czas może nie dawać żadnych objawów. Dopiero w momencie znacznego deficytu organizm zaczyna wysyłać niepokojące sygnały.

Charakterystyczne objawy niedoboru witaminy B2:

• pękające kąciki ust;
• pękanie warg;
• łojotokowe zapalenie skóry;
• owrzodzenia w jamie ustnej;
• zmiany zapalne w narządzie wzroku;
• uczucie piasku w oku;
• łzawienie;
• światłowstręt;
• zapalenie języka;
• zapalenie błon śluzowych;
• łuszczenie skóry;
• skurcze mięśni;
• nadmierne zmęczenie;
• problemy ze snem;
• zaburzenia koncentracji;
• zawroty głowy;
• wypadanie włosów;
• osłabienie układu odpornościowego;
• dysfunkcje w układzie nerwowym.

Komu zagraża niedobór witaminy B2?

Osoby, które stosują urozmaiconą dietę, nie powinny mieć problemu z pokryciem dziennego zapotrzebowania na ryboflawinę. Jednakże niedobór witaminy B2 jest możliwy m.in. u osób:

• skrajnie niedożywionych;
• w podeszłym wieku;
• aktywnych fizycznie;
• chorych na zaburzenia odżywiania;
• chorych na nowotwory;
• chorych leczonych za pomocą naświetlania;
• przyjmujących niektóre leki np. chloropromazyna czy spironolakton;
• nadużywających alkoholu.

U kogo występuje zwiększone zapotrzebowanie na witaminę B2?

Zwiększone zapotrzebowanie na witaminę B2 występuje u kobiet w ciąży oraz karmiących, a także u dzieci i osób starszych. Ponadto większe ilości tej witaminy powinny spożywać osoby narażone na przewlekły stres, pracujące fizycznie oraz regularnie trenujące.

Wyższe zapotrzebowanie na ten składnik obserwuje się również w niektórych chorobach o podłożu hormonalnym, nowotworach lub w przypadku zaburzeń wchłaniania.

Co wypłukuje witaminę B2?

Witamina B2, tak jak pozostałe witaminy z grupy B, rozpuszcza się w wodzie. Należy przy tym pamiętać, iż długotrwałe gotowanie produktów spożywczych bogatych w ryboflawinę przyczynia się do jej wypłukania, a co za tym idzie – znacznego obniżenia jej poziomu. Powinny na to zwracać szczególną uwagę osoby, u których istnieje ryzyko niedoboru tej witaminy.

Czy można przedawkować ryboflawinę?

Ryboflawina jest związkiem, który ciężko przedawkować. Zazwyczaj jej nadmiar usuwany jest z wraz z moczem. Co ciekawe, organizm ludzki jest wyposażony w mechanizmy uniemożliwiające wchłanianie zbyt wysokich dawek tej witaminy. Jednorazowo może przyswoić ok. 27 mg ryboflawiny. Reszta zostanie wydalona z organizmu. Odnotowane skutki nadmiaru to głównie wymioty, biegunka i bóle brzucha.