Mioglobina – badanie, norma, co oznacza podwyższona mioglobina we krwi i w moczu?

Mioglobina – co to jest, jaką pełni funkcję?

Mioglobina to białko globularne występujące zarówno w mięśniach szkieletowych, jak i mięśniu sercowym. Podobnie jak hemoglobina, mioglobina jest białkiem odpowiedzialnym za magazynowanie tlenu. Poza podobną funkcją, mioglobina ma także budowę podobną do hemoglobiny. Jest to kulista cząsteczka zawierająca hem wiążący tlen. Jedna cząsteczka hemoglobiny przenosi jedną cząsteczkę tlenu. Związany z mioglobiną tlen uwalniany jest w stanach zwiększonego zapotrzebowania na tlen i może utrzymywać pracę serca przez kilka sekund. Natomiast tlen związany z mioglobiną w mięśniach szkieletowych uwalniany jest przy spadku ciśnienia parcjalnego tlenu do wartości 5 mmHg. Uwolnione cząsteczki tlenu są wykorzystywane w celu pozyskania energii do skurczu mięśnia.

Mioglobina związana z cząsteczką tlenu określana jest mianem oksymioglobiny. Białko to może wiązać także dwutlenek węgla – taka postać mioglobiny to karboksymioglobina, która w warunkach fizjologicznych stanowi do 1 proc. Zwiększenie poziomu karboksymioglobiny towarzyszy zatruciu tlenkiem węgla. Mioglobina sercowa wiąże tlenek węgla trzy razy silniej niż mioglobina mięśniowa, co może prowadzić do niedokrwienia mięśnia sercowego. Natomiast w przebiegu zatrucia cyjanowodorem dochodzi do powstania metmioglobiny – białka z utlenionym na stałe atomem żelaza, bez zdolności wiązania tlenu. Cząstka mioglobiny o nieprawidłowej budowie to apomioglobina (apoMb) pozbawiona hemu.

Czytaj również: Niska hemoglobina – przyczyny

Wskazania do badania stężenia mioglobiny

Poziom mioglobiny we krwi wzrasta na skutek uszkodzenia komórek mięśniowych. Badanie mioglobiny we krwi wykonywane jest zatem przy podejrzeniu zawału serca. Obecnie badanie to traci na znaczeniu – za lepszy marker uszkodzenia mięśnia serca uznawana jest troponina. Mioglobina może być oznaczana także w celu oceny leczenia perfuzyjnego świeżego zawału serca. Innym wskazaniem do oznaczania mioglobiny jest podejrzenie zapalenia mięśni, uszkodzenie mięśni szkieletowych, np. na skutek rozległych urazów czy oparzeń. Rabdomioliza, czyli rozpad mięśni może ponadto towarzyszyć porażeniu prądem, bardzo intensywnemu wysiłkowi fizycznemu, zatruciu niektórymi lekami oraz napadowi padaczkowemu.

Mioglobina obecna we krwi przechodzi przez kłębuszki nerkowe i przedostaje się do moczu. Jej stężenie w moczu oznaczane jest w celu oszacowania ryzyka uszkodzenia nerek przez to białko. Mioglobina może być ponadto oznaczana w celu określenia przyczyny czerwonej barwy moczu.

Czytaj również: Granulocyty – co to? Rodzaje, funkcje, normy we krwi

Jak przebiega badanie poziomu mioglobiny?

Stężenie mioglobiny może być oznaczane we krwi oraz w moczu. W przypadku badania krwi próbka powinna być pobrana na czczo. Przygotowanie do badania mioglobiny sprowadza się do unikania znacznego wysiłku fizycznego w dniu poprzedzającym badanie, a także unikania wkłuć domięśniowych. Natomiast badanie mioglobiny w moczu wymaga pobrania przygodnej próbki moczu. Jest to próbka moczu pobrana w dowolnym momencie dnia, nie musi być to mocz poranny. Cena badania mioglobiny we krwi to około 35 zł.

Mioglobina – normy

Prawidłowy poziom mioglobiny we krwi to:

• u mężczyzn 19 – 92 µg/l
• u kobiet 12 – 76 µg/l

Z kolei wartości prawidłowe mioglobiny w moczu to poniżej 35 ng/ ml lub poniżej 17 µg/g kreatyniny.

Czytaj również: Glikemia – co to jest, badanie, normy

Wysoki poziom mioglobiny we krwi – interpretacja

Mioglobina powyżej normy świadczy o uszkodzeniu mięśni. Jeśli badanie wykonywane jest przy podejrzeniu zawału, wysoka mioglobina może wskazywać na niedotlenienie mięśnia sercowego. Nie jest to jednak marker swoisty. Oznacza to, że mięsień sercowy to nie jedyna tkanka, której uszkodzenie prowadzi do wzrostu poziomu mioglobiny. Jest to natomiast marker wczesny i czuły – zwiększone stężenie mioglobiny w zawale zauważalne jest już w pierwszych dwóch godzinach, natomiast maksymalne stężenie występuje po około 6 – 10 godzinach. Wtedy poziom mioglobiny kilkunastokrotnie przekracza zakres referencyjny. Normalizacja poziomu mioglobiny następuje w przeciągu doby od zawału. Obecnie za lepszy marker zawału uznawana jest troponina, której podwyższony poziom we krwi utrzymuje się dłużej.

W przypadku oceny skuteczności leczenia reperfuzyjnego zawału serca o powodzeniu leczenia świadczy ponad czterokrotny wzrost stężenia mioglobiny w ciągu 1,5 godziny po zastosowaniu leczenia. Wyższe stężenie mioglobiny oznacza jej wypłukanie z mięśnia sercowego, a zatem udrożnienie naczynia krwionośnego w sercu.

Wysoki poziom mioglobiny we krwi występuje także w przebiegu chorób mięśni i innych schorzeń prowadzących do uszkodzenia mięśni, takich jak:

• dystrofia mięśniowa,
• atak epilepsji,
• urazy mechaniczne mięśni,
• miopatii,
• zatrucie alkoholem,
• hipernatremia,
• zapalenie mięśni,
• częste iniekcje domięśniowe,
• schorzenia genetyczne mięśni szkieletowych.

Wysoki poziom mioglobiny we krwi towarzyszy ponadto zatorowości płucnej oraz niewydolności nerek.

Przeczytaj też: Co oznacza wysoki poziom hemoglobiny?

Obecność mioglobiny w moczu – co oznacza?

Mioglobina jest filtrowana w kłębuszkach nerkowych i przechodzi do moczu. Gdy stężenie mioglobiny we krwi jest wysokie, białko to kumuluje się w kłębuszkach nerkowych i uszkadza je, co może prowadzić do niewydolności nerek . Stężenie mioglobiny w moczu pozwala określić ryzyko uszkodzenia nerek. Mioglobinę w moczu definiuje się jako mioglobinuria.

Czytaj również: Hepcydyna – badanie hormonu, cena, funkcje i działanie