Bakłażan – właściwości, kalorie i proste przepisy – jak przyrządzić bakłażana?

Bakłażan – właściwości

Bakłażan to warzywo należące do rodziny psiankowatych (Solanaceae) tak jak pomidor, papryka czy ziemniak. Jest nazwany także oberżyną lub gruszką miłości. Występuje naturalnie na terenach Azji. W Europie bakłażan jest uprawiany w szklarniach. W Polsce staje się coraz bardziej popularny.

Jak wygląda bakłażan? Jest to ciemnopurpurowe lub fioletowe warzywo o gruszkowatym kształcie, osiągające długość około 15 cm. Ma gładką skórkę i soczysty, białozielony, gąbczasty miąższ. Dojrzały zawiera solaninę (toksyczny glikoalkaloid – taki jak w zielonym ziemniaku). Z tego powodu jest zbierany we wczesnej fazie dojrzewania. Oprócz walorów smakowych, bakłażan ma właściwości delikatnie moczopędne. Zawarte w nim substancje działają przeciwutleniająco – chronią przed wolnymi rodnikami odpowiedzialnymi za powstanie miażdżycy i nowotworów – oraz wpływają korzystnie na naczynia krwionośne.

Bakłażan – kalorie i wartości odżywcze

Oberżyna jest uważana za roślinę dietetyczną, gdyż w 90 proc. składa się z wody. W przeliczeniu na 100 g dostarcza około 24 kcal. Na wartość odżywczą bakłażana składają się węglowodany – 6 g, w tym 3 g włókna pokarmowego, 1 g białka oraz 0,2 g tłuszczu.

Na uwagę zasługują witaminy zawarte w bakłażanie, takie jak witaminy z grupy B oraz potas (229 mg/100 g). Oberżyna zawiera niewielkie ilości wapnia (9 mg/100 g), jak również magnezu (14 mg/100 g). Warto także wspomnieć o kwasach fenolowych zawartych w białozielonym miąższu. Działają one przeciwzapalnie i antyoksydacyjnie, chroniąc komórki przed działaniem wolnych rodników. Natomiast w skórce znajdują się antocyjany. Dzięki nim bakłażan ma właściwości uszczelniające i uelastyczniające naczynia krwionośne, zlokalizowane szczególnie w oku.

Bakłażan – jak przyrządzić?

Na surowo bakłażana nie można spożywać. Oberżyna należy do warzyw, które można jeść ze skórką, ale dopiero po obróbce termicznej. Jest gorzkawy, dlatego przed przyrządzeniem warto pozbyć się jego goryczki. W jaki sposób? Po umyciu należy go pokroić według instrukcji w przepisie, który zamierzamy zastosować.

Następnie można go posypać solą lub skropić sokiem z cytryny. Po kilku minutach opłukać pod bieżącą wodą i wytrzeć do sucha papierowym ręcznikiem. Z fioletowego warzywa można przyrządzić różne potrawy, poddając bakłażana obróbce termicznej w formie pieczenia, duszenia czy grillowania. Poniżej podano kilka przepisów z wykorzystaniem bakłażana.

Duszony bakłażan w pomidorach

Składniki:

• 1 bakłażan,
• 1 puszka pokrojonych pomidorów,
• 1 puszka ciecierzycy,
• 1 cebula,
• olej rzepakowy/oliwa z oliwek,
• curry, pieprz, chili.

Sposób przygotowania:

1. Bakłażan pokroić w kostkę, oprószyć solą i odstawić na kilka minut. Opłukać.
2. Cebulę pokroić w kostkę i zeszklić. Dodać pomidory, bakłażan, odsączoną ciecierzycę i przyprawy. Dusić do miękkości.
3. Podawać z kaszą lub ryżem.

Pieczony bakłażan

Składniki:

• 1 bakłażan,
• 1 puszka pokrojonych pomidorów,
• 1 ząbek czosnku,
• olej rzepakowy/oliwa z oliwek,
• opcjonalnie ser żółty lub pleśniowy,
• sól, pieprz, oregano, papryka chili, kminek rzymski.

Sposób przygotowania:

1. Umyć bakłażan i pokroić w plastry. Przyprawić solą, pieprzem, oregano, chili i startym czosnkiem. Przełożyć do żaroodpornego naczynia wysmarowanego tłuszczem. Piec po 6 minut z każdej strony w temperaturze 180°C.
2. Pomidory dusić z przyprawami do zredukowania sosu.
3. Pomidory przenieść do naczynia z bakłażanem, posypać serem i zapiekać przez 15 minut.
4. Podawać z pieczywem i świeżą pietruszką.

Bakłażan w ciąży

Bakłażan w swoim składzie nie zawiera substancji, które mogłyby niekorzystnie działać na kobiety w ciąży. Wraz z rozwojem płodu zmianie ulega położenie niektórych narządów. Dodatkowo z czasem rozwijające się dziecko może np. naciskać na jelito, zaburzając jego funkcje trawienne. Z tego powodu, jeżeli kobieta zgłasza problemy, powinna zwrócić uwagę na potrawy mogące nasilać dyskomfort. W takim przypadku oberżyna będzie należeć do grupy produktów przeciwwskazanych.

Bakłażan stanowi często składnik potraw ciężkostrawnych, ale lepiej zmodyfikować przepis zamiast wykluczać całkowicie warzywo. Spożywanie bakłażana w ciąży jest więc kwestią indywidualną.

Bakłażan – cena i gdzie kupić?

Sezon na bakłażana to okres jesienno-zimowy. Z tego powodu to właśnie w tym czasie należy urozmaicić dietę o filetowe warzywo. Będzie ono nie tylko tańsze, ale i bogatsze w witaminy, składniki mineralne i inne dobroczynne substancje. W zależności od sezonowości i rodzaju sklepu oberżyna może być sprzedawana na sztuki (średnia masa to 240 g) lub na kilogramy.

Cena jednego bakłażana może wynosić około 3 zł. Natomiast koszt za kilogram fioletowego warzywa mieści się w przedziale 7,5–10 zł. Ceny warzyw i owoców są niższe w dużych sklepach, ale to lokalne warzywniaki i stoiska na targowiskach oferują bardziej wartościowe produkty. Nie tylko przekłada się to na zawartość substancji, ale również na smak i zapach przyrządzanych potraw.

W diecie powinny znajdować się rośliny różnokolorowe. Warzywa fioletowe, takie jak bakłażan, ale również czerwona kapusta i czerwona cebula zawierają antocyjany, które korzystnie wpływają na naczynia krwionośne, szczególnie zlokalizowane w oku. Uszczelniają je i powodują, że stają się bardziej elastyczne. Oberżyna może stanowić zarówno składnik potraw pieczonych, jak i grillowanych czy duszonych.