Laryngolog – czym się zajmuje?

Laryngolog – co to za lekarz?

Otorynolaryngologia, bo tak właściwie nazywa się ta konkretna gałąź medycyny, zajmuje się szeroko pojętymi schorzeniami uszu, nosa, zatok, gardła oraz krtani, czyli narządów zmysłu słuchu i węchu oraz górnych dróg oddechowych.

Czym zajmuje się laryngolog (otolaryngolog) oprócz wyżej wymienionych schorzeń? Lekarz ten w trakcie swojej specjalizacji uczy się diagnozować i leczyć schorzenia jamy ustnej, przełyku, gruczołów ślinowych czy kości skroniowej.

Laryngolog to lekarz, który nie tylko stosuje terapie farmakologiczne, ale również posiada umiejętności i uprawnienia do wykonywania drobnych zabiegów chirurgicznych w obrębie szyi i głowy. Mogą one dotyczyć np. ślinianek, języka, zatok przynosowych czy szczęki. W ramach uprawnień może także wykonywać diagnostykę endoskopową przełyku i dolnych dróg oddechowych.

Czy do laryngologa potrzebne jest skierowanie? Tak, by możliwa była wizyta u laryngologa w ramach świadczeń z Narodowego Funduszu Zdrowia, potrzebne jest pacjentowi skierowanie które wystawi lekarz rodzinny. Drugą opcją jest wizyta prywatna.

Laryngologia – dodatkowe specjalizacje

Laryngologia to wbrew pozorom dość rozległa gałąź medycyny, dlatego dzieli się na bardziej szczegółowe podspecjalizacje, ograniczające się do wąskich zakresów schorzeń. Są to między innymi:

• audiologia – gałąź specjalizująca się w nieprawidłowościach narządu słuchu. Często audiolodzy posiadają dodatkową specjalizację z zakresu foniatrii, jako że problemy z mową i słuchem są niejednokrotnie wzajemnie ze sobą powiązane;
• foniatria – dziedzina zajmująca się zaburzeniami głosu i prawidłowej mowy;
• otologia – specjalizacja zajmująca się chorobami uszu,
• neurootologia – dość wąska specjalizacja, zajmująca się zaburzeniami słuchu i równowagi, które często wynikają z zaburzeń błędnika znajdującego się w uchu wewnętrznym;
• rynologia – obejmująca schorzenia nosa i zatok przynosowych;
• otolaryngologia dziecięca – zajmująca się chorobami laryngologicznymi pojawiającymi się u dzieci;
• laryngologia onkologiczna – specjalizująca się w leczeniu nowotworów w obrębie głowy, przełyku i szyi.

Kiedy warto udać się do laryngologa?

Wizytę u lekarza laryngologa należy rozważyć, jeśli mamy do czynienia z następującymi objawami (zwłaszcza jeżeli utrzymują się dłuższy czas):

• zaburzenia smaku i zaburzenia węchu;
• nawracający, uporczywy, oporny na leczenie, przewlekły katar;
• ból ucha;
• szumy uszne i zaburzenia słuchu;
• krwawienia z nosa;
• zawroty głowy;
• utrudnione oddychanie;
• nawracające ból i stany zapalne gardła;
• zaburzenia równowagi;
• nawracające bóle głowy;
• chrapanie i bezdech nocny;
• zmiany rozrostowe w obrębie głowy i szyi;
• zaburzenia połykania.

Laryngolog – co najczęściej leczy?

Jakie choroby diagnozuje laryngolog? Konsultacja laryngologiczna pozwala zdiagnozować takie schorzenia, jak:

• zapalenie zatok przynosowych,
• zapalenie ucha środkowego lub zewnętrznego,
• zapalenie gardła,
• zapalenie krtani,
• polipy nosa,
• polipy krtani,
• niedosłuch,
• zespół Sjögrena,
• angina ropna,
• przerośnięcie migdałków podniebiennych,
• otospongioza,
• choroba Meniere'a,
• urazy mechaniczne nosa (np. złamania nosa),
• naczynioruchowy nieżyt nosa,
• otoskleroza,
• bezdech senny,
• nowotwory głowy i szyi.

Dlaczego warto udać się do laryngologa?

Choć wydawać by się mogło, że część ze wspomnianych wyżej chorób ma charakter niegroźny dla naszego zdrowia i z powodzeniem może być leczona przez lekarza rodzinnego, nie powinny być one lekceważone. Przewlekle nawracające dolegliwości laryngologiczne często bowiem prowadzą do trwałych upośledzeń, takich jak chociażby pogorszenie słuchu, niedosłuch czy utrata słuchu. Niejednokrotnie stają się też źródłem powikłań, które mogą utrudniać codzienne funkcjonowanie. W niektórych przypadkach, jak np. przy bezdechu sennym, mogą również stanowić zagrożenie dla życia.

Jak wygląda wizyta u laryngologa?

Wizyta u laryngologa w początkowym etapie nie różni się wiele od tych, które mają miejsce u innych specjalistów. Nie wymaga też specjalnego przygotowania. W pierwszej kolejności lekarz laryngolog zbiera od pacjenta obszerny wywiad, dopytując o objawy i historię chorób. Następnie przeprowadza badanie fizykalne, niejednokrotnie wykorzystując do tego takie narzędzia, jak endoskop (laryngoskop), mikroskop czy wziernik. Ułatwiają one dokonanie oceny uszu (oględziny błony bębenkowej), nosa, gardła czy wnętrza jamy ustnej.

Do podstawowych badań wykonywanych przez otolaryngologa należą:

• badanie przy pomocy wziernika struktur nosa, takich jak małżowiny nosowe i przegroda nosowa, a także błony śluzowej jamy nosa;
• palpacyjne badanie węzłów chłonnych lub ślinianek;
• ocena wizualna jamy ustnej, języka, zębów, migdałków podniebiennych oraz gardła (może przy tym wspomagać się lusterkiem);
• badanie uszu za pomocą otoskopu;
• badanie krtani za pomocą lusterka lub wziernika.

Oprócz tego laryngolog w trakcie wizyty może przeprowadzić dodatkowe badania diagnostyczne, do których należą przede wszystkim:

• USG węzłów chłonnych i ślinianek, a także zatok przynosowych;
• badanie audiologiczne słuchu;
• testy czynnościowe weryfikujące węch;
• badanie równowagi.

Nie należy również zapominać, że w określonych przypadkach laryngolog może zlecić wykonanie dodatkowych badań, w tym zwłaszcza badań obrazowych, takich jak RTG, tomografia komputerowa czy rezonans magnetyczny. Jeżeli z kolei w badaniu palpacyjnym wykryta zostanie jakaś zmiana, z dużym prawdopodobieństwem lekarz od razu zleci jej biopsję. Taka biopsja, a właściwie punkcja może zostać wykonana również w przypadku zatok przynosowych. Postawienie diagnozy ułatwiają ponadto zlecone przez laryngologa badania laboratoryjne i posiewy mikrobiologiczne.

Gdy znana jest już przyczyna problemu, laryngolog ustala z pacjentem plan terapii i zleca konkretne działania. Nie zawsze wystarczające okazuje się leczenie farmakologiczne. W niektórych schorzeniach (jak np. przerośnięte migdałki podniebienne) niezbędne może być przeprowadzenie zabiegu chirurgicznego. Na szczęście spora część z nich to tzw. zabiegi chirurgiczne jednego dnia, które nie wymagają długotrwałego pobytu w szpitalu.

Badania słuchu u dzieci i młodzieży – wypowiedź eksperta