Przewlekłe zapalenie pęcherzyka żółciowego – przyczyny, objawy, leczenie

Jakie są przyczyny przewlekłego zapalenia pęcherzyka żółciowego?

Pęcherzyk żółciowy to zbiornik o pojemności około 50ml. Odgrywa istotną rolę we wchłanianiu wody oraz związków zawartych w żółci, powodując jej zagęszczenie. Leży na pograniczu prawej i lewej połowy wątroby, dlatego objawy występujące w przypadku problemów z woreczkiem żółciowym występują w okolicy podżebrowej prawej.

Przyczyną przewlekłego zapalenia pęcherzyka jest mechaniczne drażnienie jego błony śluzowej przez kamienie żółciowe, szlam żółciowy (tzw. błotko) lub nawracające ataki kolki żółciowej. W wyniku takiego podrażnienia dochodzi do pogrubienia ściany pęcherzyka oraz jego włóknienia.

Kamica pęcherzyka żółciowego częściej występuje u kobiet, w podeszłym wieku, u osób otyłych, chorujących na cukrzycę, hipertriglicerydemię i mukowiscydozę, u osób przyjmujących estrogeny, środki antykoncepcyjne i fibraty. W patogenezie kamicy pęcherzyka żółciowego ważną rolę odgrywają również czynniki genetyczne.

Wyżej wymienione czynniki ryzyka wytrącania kamieni w woreczku, określanych także jako złogi w woreczku żółciowym, biorą więc udział w powstawaniu przewlekłego procesu zapalnego w obrębie pęcherzyka żółciowego.

Jakie objawy daje chory pęcherzyk żółciowy?

Głównym objawem woreczka żółciowego objętego przewlekłym stanem zapalnym jest ból, nie jest on jednak bardzo nasilony, tak jak w przypadku ostrego zapalenia. Jak boli woreczek żółciowy? Ból umiejscowiony jest w prawej okolicy podżebrowej, ma tendencje do promieniowania do kręgosłupa i prawej łopatki. Ma charakter tępy, ugniatający, może nasilać się po błędach dietetycznych (tłuste, smażone jedzenie). Poza bólem woreczka żółciowego, u chorych mogą występować takie objawy jak:

• nudności i odbijania;
• uczucie pełności po jedzeniu;
• wzdęcia;
• okresowe, nawracające napady kolki żółciowej.

U około 20 proc. chorych może pojawić się żółtaczka.

Na samym początku choroby dolegliwości występują rzadziej, w miarę upływu czasu objawy są silniejsze i dużo częstsze. W niektórych przypadkach chorzy na przewlekłe zapalenie pęcherzyka żółciowego mają ataki nawracającego ostrego zapalenia trzustki, zapalenia dróg żółciowych bądź kamicy przewodowej.

Jak rozpoznać przewlekłe zapalenie woreczka żółciowego?

Aby postawić dobrą diagnozę, lekarz musi przeprowadzić dokładny wywiad z pacjentem. W badaniu przedmiotowym nie wyczuwa się powiększonego pęcherzyka żółciowego. Obecny może być dodatni objaw Chełmońskiego (ból w trakcie uderzania w okolicę podżebrową prawą). Kolejnym etapem diagnozowania jest wykonanie USG pęcherzyka żółciowego. Typowy obraz przewlekłego zapalenia to: pogrubienie ściany pęcherzyka, obecność złogów w świetle pęcherzyka, upośledzona kurczliwość pęcherzyka.

Czasem w świetle pęcherzyka mogą odkładać się sole wapnia, wtedy widoczny jest tzw. pęcherzyk porcelanowy.

Leczenie przewlekłego zapalenia pęcherzyka żółciowego

Leczenie schorzenia polega na jego usunięciu woreczka żółciowego (cholecystektomia). Najlepiej, aby resekcję pęcherzyka żółciowego wykonywać w trybie planowym, a nie w momencie wystąpienia powikłań („na ostro”). W zależności od warunków operację można przeprowadzić metodą otwartą (klasyczną) lub laparoskopową. Po zabiegu laparoskopowym chorzy szybciej wracają do zdrowia, mają mniejsze blizny pooperacyjne, są krócej hospitalizowani, a także dużo rzadziej występują powikłania. Niestety czasem zdarza się tak, że w trakcie zabiegu laparoskopowego dochodzi do rozszerzenia operacji i otwarcia jamy brzusznej przez chirurga ze względu na warunki jakie panują w okolicy pęcherzyka.

Jeśli chorzy nie zgłaszają żadnych dolegliwości nie ma wskazań do profilaktycznego usunięcia pęcherzyka żółciowego.

W przypadku bezobjawowego przewlekłego zapalenia pęcherzyka można zażywać środki żółciopędne oraz stosować dietę lekkostrawną z ograniczeniem tłuszczów.

Jakie są powikłania choroby? Do czego prowadzi zapalenie woreczka?

Jeśli dojdzie do zatkania odpływu żółci z pęcherzyka, może powstać wodniak (obecność niezakażonego płynu przesiękowego w pęcherzyku). W przypadku wystąpienia leukocytozy (zwiększonej ilości białych krwinek w morfologii krwi) i nasilenia objawów może rozwinąć się ropniak pęcherzyka (w odróżnieniu od wodniaka płyn zawarty w pęcherzyku ulega zakażeniu bakteryjnemu) lub może dojść do perforacji (przedziurawienia) pęcherzyka żółciowego.

W wyniku perforacji pęcherzyka rozwija się ropień okołopęcherzykowy, przetoka (patologiczne połączenie między dwoma narządami) z jelitem cienkim, grubym lub z żołądkiem. Efektem tych procesów może być rozlane zapalenie otrzewnej, będące bardzo groźnym powikłaniem, które może doprowadzić do wstrząsu. Przewlekłe stan zapalny pęcherzyka prowadzi również do jego marskości, wystąpienia zrostów oraz, w niewielkim stopniu, zwiększa ryzyko wystąpienia raka pęcherzyka żółciowego.