Dychawica oskrzelowa – przyczyny, objawy, leczenie

Jakie są przyczyny dychawicy oskrzelowej?

Dychawica oskrzelowa, nazywana inaczej astmą oskrzelową, to przewlekła choroba zapalna dróg oddechowych, której towarzyszy nadreaktywność oskrzeli. Istnieje wiele przyczyn tej choroby. Skłonności do wystąpienia tego schorzenia mogą być dziedziczone.

Prócz predyspozycji genetycznych, ważną rolę odgrywają również czynniki środowiskowe. Objawy astmy mogą pojawić się po ekspozycji na sierść zwierząt, dym tytoniowy, zanieczyszczenia powietrza, spaliny.

Przyczyną astmy mogą być również alergeny. Mówimy wtedy o astmie alergicznej. Po kontakcie z substancją uczulającą dochodzi do odruchowego skurczu oskrzeli. Jest to reakcja obronna dróg oddechowych przed alergenem. W wyniku tego dochodzi do wystąpienia objawów astmy: uczucia duszności, kaszlu, świstów.

Najczęstszą odmianą astmy u dzieci jest astma atopowa, związana z nieprawidłową reakcją układu immunologicznego na niewielkie dawki alergenu. Często współistnieje ona z atopowym zapaleniem skóry.

Powodem wystąpienia objawów dychawicy oskrzelowej mogą być również niektóre leki, jak aspiryna czy beta-adrenolityki. Ponadto napad astmy mogą wywołać silne emocje, stres, zimne powietrze, duży wysiłek, uczulenie na niektóre pokarmy. Często, aby sprowokować atak dychawicy, konieczne jest zadziałanie wielu czynników jednocześnie.

Przeczytaj również: Co może oznaczać uczucie ciężkości w klatce piersiowej?

Dychawica – objawy: duszności, kaszel, świszczący oddech

Objawy dychawicy oskrzelowej to przede wszystkim trudności w oddychaniu. Pacjenci podają silne napady duszności, którym towarzyszy kaszel i uczucie ściskania w klatce piersiowej. W wyniku skurczu oskrzeli powietrze wydostające się z płuc wydobywa charakterystyczne dźwięki, co daje się słyszeć jako świszczący oddech.

Niekiedy do objawów dychawicy oskrzelowej dołączają dolegliwości innych współistniejących chorób atopowych, np. atopowego zapalenia skóry (AZS) czy alergicznego nieżytu nosa. Charakterystyczna jest sezonowa (a nawet dobowa) zmienność nasilenia objawów. Objawy dychawicy oskrzelowej są bardziej intensywne podczas infekcji dróg oddechowych.

Podsumowując, najważniejsze objawy dychawicy oskrzelowej to:

• uczucie duszności, napady duszności,
• kaszel astmatyczny (napadowy, suchy kaszel),
• uczucie ściskania w klatce piersiowej,
• świszczący oddech,
• przyspieszony oddech.

W wyjątkowych sytuacjach kaszel jest jedynym objawem dychawicy. Mówimy wtedy o astmie kaszlowej. Częściej jest ona spotykana u osób dorosłych niż u dzieci.

Skurcz oskrzeli – leczenie dychawicy oskrzelowej

Aby rozpoznać dychawicę oskrzelową u dzieci i u dorosłych, lekarz musi koniecznie zebrać szczegółowy wywiad, który pomoże znaleźć przyczynę wystąpienia dolegliwości. Dodatkowo może zlecić spirometrię, a w przypadku podejrzenia astmy alergicznej, wykonanie testów skórnych w poradni alergologicznej.

Leki na astmę dobiera się indywidualnie dla pacjenta, w zależności od ciężkości występowania objawów. Podstawą farmakoterapii dychawicy oskrzelowej są glikokortykosteroidy.

Leki podaje się wziewnie za pomocą inhalatora. Glikokortykosteroidy w dawkach stosowanych w astmie niosą za sobą niewielkie ryzyko wystąpienia działań niepożądanych. Wśród nich najczęściej wymienia się grzybicę jamy ustnej (dlatego koniecznie po zastosowaniu leku należy przepłukać jamę ustną wodą), chrypkę, rzadko kaszel wynikający z podrażnienia.

W przypadku ostrego napadu dychawicy oskrzelowej, kiedy pacjent zaczyna się dusić i nie może nabrać powietrza, konieczne jest podanie leku szybko rozkurczającego oskrzela. Najczęściej stosuje się wziewnie dawkę salbutamolu lub fenoterolu. Dzięki zainhalowaniu leku pacjent może zacząć swobodnie oddychać.

Często terapia dychawicy oskrzelowej polega na skojarzeniu kilku leków jednocześnie. Należy pamiętać, że wcześnie wdrożone leczenie i systematyczność terapii najczęściej pozwalają w pełni kontrolować chorobę, dzięki czemu pacjent może żyć bez żadnych ograniczeń.

Leczenie dychawicy oskrzelowej polega także na zmianie trybu życia. Chorzy powinni zaprzestać palenia tytoniu oraz unikać przebywania w dymie papierosowym. W przypadku potwierdzenia uczulenia na sierść zwierząt unikać kontaktu z czworonożnymi pupilami.

Konieczne jest również zmniejszenie ekspozycji na pyły, chemikalia i inne zanieczyszczenia atmosfery, które mogą powodować nadwrażliwość i skurcz oskrzeli. Warto zadbać o higieniczny tryb życia. Zmniejszyć ekspozycję na substancje uczulające, dbać o czystość w domu.

Pacjenci chorzy na astmę powinni zadbać również o regularny i odpowiedni wysiłek fizyczny.