Alergiczny nieżyt nosa – jak leczyć alergiczne zapalenie błony śluzowej nosa?

Jakie są przyczyny alergicznego nieżytu nosa?

Alergia określana jest już mianem choroby cywilizacyjnej XXI wieku. Problem z nią ma nawet co trzeci Polak. Mimo ogromnych nakładów finansowych przeznaczanych każdego roku na badania nad przyczynami alergii, liczba zachorowań wzrasta, stając się nie tylko problemem zdrowotnym, ale także ekonomicznym i społecznym. Przyczyn nadwrażliwości możemy doszukiwać się zarówno wśród czynników genetycznych, jak i środowiskowych.

Przyczyną alergii jest nieprawidłowa reakcja układu immunologicznego na tak zwane alergeny. Są to substancje, które u zdrowego człowieka nie są źródłem choroby, natomiast w organizmie alergika prowadzą do wystąpienia uciążliwych objawów określanych przez pacjentów jako kichanie, katar alergiczny, zaczerwienienie oczu. Ta nadwrażliwość może okazać się groźniejsza i dawać objawy astmy lub wstrząsu anafilaktycznego.

Alergenami mogą być na przykład pyłki traw, roztocza kurzu domowego, pleśnie, substancje spożywcze, a także leki. Najczęstszą przyczyną alergicznego nieżytu błony śluzowej nosa jest alergia wziewna. Tu warto zauważyć, że blisko połowa alergików wykazuje nadwrażliwość właśnie na pyłki roślin. Na wystąpienie alergii u dziecka wpływ ma także palenie tytoniu w otoczeniu malucha.

Zobacz też: Alergia wziewna – przyczyny, objawy, leczenie

Jakie są objawy alergicznego nieżytu nosa?

Jakie są objawy alergii wziewnej? Przede wszystkim powinniśmy zwrócić uwagę na sezonowość dolegliwości. Alergiczny nieżyt nosa typowo występuje w okresie kwitnienia roślin wiatropylnych, głównie traw i zbóż, wtedy też stężenie alergenów jest najwyższe. W Polsce intensywne pylenie trwa od maja do lipca. W tych miesiącach pojawiają się objawy kataru siennego, takie jak:

• swędzenie okolicy nosa oraz zaczerwienienie i swędzenie oczu;
• kichanie i wodnisty wyciek z nosa – typowy katar alergiczny jest bezbarwny, przezroczysty, wycieka swobodnie z nosa;
• obrzęk błony śluzowej prowadzący do uczucia zatkania nosa.

Biorąc pod uwagę nasilenie dolegliwości i zaburzenia normalnego funkcjonowania, alergiczny nieżyt nosa dzielimy na: łagodny, umiarkowany i ciężki (pojawiają się zaburzenia snu, trudności w pracy lub nauce, niemożliwe jest uprawianie sportów).

Aby móc postawić diagnozę alergicznego nieżytu nosa, dolegliwości te powinny utrzymywać się minimum jedną godzinę dziennie i występować co najmniej kilka dni w tygodniu.

To też może Cię zainteresować: Jak rozpoznać i leczyć katar sienny?

Czy to katar sienny – jakie badania zrobić?

Alergiczne tło można potwierdzić za pomocą testów skórnych z alergenami wziewnymi oraz poprzez zbadanie poziomu przeciwciał klasy IgE w surowicy krwi. Typowym objawom ze strony nosa mogą towarzyszyć także napady duszności i kaszlu oraz zapalenie spojówek. Cechą nasuwającą podejrzenie nieżytu nosa są też podkrążone oczy, oddychanie przez otwarte usta, zaburzenia węchu i smaku.

Choroba ta może także występować całorocznie. W tym przypadku symptomy, mimo mniejszego nasilenia, też są uciążliwe dla chorego ze względu na ciągłe uczucie zatkania nosa.

Temu typowi dolegliwości często towarzyszy alergiczne zapalenie zatok. Chociaż objawy te występują przez cały rok, może je też charakteryzować sezonowa zmienność nasilenia. Głównymi alergenami w tym przypadku są najczęściej roztocza kurzu oraz sierść zwierząt domowych.

Można posłużyć się też inną klasyfikacją alergicznego nieżytu nosa, uwzględniającą czas trwania objawów:

• okresowy (poniżej 4 dni w tygodniu lub mniej niż 4 tygodnie w roku),
• przewlekły (powyżej 4 dni w tygodniu i więcej niż 4 tygodnie w roku).

Zobacz też: Alergia w ciąży – jak leczyć?

Jak leczyć alergiczny nieżyt nosa?

Zazwyczaj nie da się w pełni uniknąć narażenia na alergeny. Leczenie przewlekłego zapalenia błony śluzowej nosa wymaga stosowania laków. Większość z nich dostępnych jest na receptę. Szeroko stosuje się leki przeciwhistaminowe – blokują one receptory histaminy (substancji wywołującej objawy alergii).

Leki I generacji (difenhydramina) ustąpiły miejsca nowym preparatom – loratadynie, cetyryzynie, feksofenadynie – ze względu na ich większą skuteczność i mniejsze nasilenie działań niepożądanych, takich jak senność w ciągu dnia.

Zwykle tabletki na alergię wystarczy stosować jeden raz na dobę. Są sposobem na swędzenie nosa, kichanie, szczypanie oczu i uciążliwy wyciek wydzieliny z nosa. Niestety, całkowicie nie udrażniają zatkanego nosa.

Dobre leki na katar alergiczny to sterydy. Ich długotrwałe stosowanie wiąże się jednak z dużą liczbą działań niepożądanych. Stosowane są jako spray lub krople do nosa. Są najskuteczniejszymi lekami w leczeniu alergicznego nieżytu nosa. Efekt jest widoczny dopiero po kilku dniach podawania, są skuteczne na zatkany nos.

Zastosowanie znajduje immunoterapia swoista (potocznie zwana odczulaniem) – metoda leczenia przyczynowego u starannie dobranych chorych, prowadzona przez specjalistę alergologa, zwykle polegająca na systematycznym podawaniu szczepionki alergenowej.

Kromony nie są lekami podstawowymi w leczeniu alergicznego nieżytu nosa (częściej znajdują zastosowanie w alergicznym zapaleniu spojówek), niemniej stosuje się je wspomagająco.

Katar alergiczny – jak się go pozbyć?

Mimo szerokiego wachlarza leków na katar alergiczny dostępnych na rynku farmaceutycznym, podstawą leczenia alergii wciąż pozostaje unikanie ekspozycji na alergeny. Jest to nieco prostsze, gdy jesteśmy uczuleni na sierść zwierząt lub pleśnie, natomiast jeżeli chodzi o pyłki roślin, sprawa staje się bardziej skomplikowana.

Na ilość pyłków (traw, drzew), które znajdują się w atmosferze, wpływa wiele czynników, między innymi temperatura czy wilgotność powietrza. Deszczowa pogoda obniża ich koncentrację, natomiast wysokie temperatury i susza sprzyjają pyleniu, podobnie jak wiatr.

Aby pozbyć się alergicznego nieżytu nosa, należy ograniczyć do minimum kontakt z pyłkami, tym samym należy:

• unikać przebywania na świeżym powietrzu u okresie najintensywniejszego pylenia i śledzić prognozy stężenia pyłków w powietrzu;
• starać się nie spędzać czasu na świeżym powietrzu w godzinach porannych (6–8 rano), a także wieczorem (18–20);
• zamiast spaceru po łące wybrać spacer po lesie iglastym;
• starać się nie suszyć prania na dworze, używać głównie tkanin naturalnych nieelektryzujących się, które nie przyciągają pyłków;
• sprzątać często, unikać dywanów i roślin doniczkowych, wietrzenie mieszania przeprowadzać nocą.

Jakie są sposoby na katar alergiczny i wyciek z nosa

Sposobem na pozbycie się uczucia zatkanego nosa są leki obkurczające naczynia błony śluzowej – zmniejszają obrzęk nosa i poprawiają jego drożność. Fenylefryna, nafazolina i pseudoefedryna mogą być podawane donosowo lub doustnie. Preparatów tych jednak nie należy stosować dłużej niż 10 dni, gdyż może to skutkować poważnymi powikłaniami, takimi jak polekowy nieżyt nosa. Często w praktyce stosowane są preparaty złożone, na przykład lek przeciwhistaminowy i lek obkurczający naczynia.

Skutecznym domowym sposobem na alergiczny nieżyt nosa jest płukanie nosa i zatok. Wykonuje się je przy pomocy specjalnych zestawów dostępnych w aptece bez recepty. Na zestaw taki składa się butelka z aplikatorem i saszetka, która służy do samodzielnego przyrządzania roztworu. Płukanie nosa oczyszcza, usuwa alergeny i udrażnia górne drogi oddechowe.

Z pomocą przyjdą także ziołowe leki na zatoki. Wpływają one na prawidłowe funkcjonowanie górnych dróg oddechowych.