Ciężki oddech – jakie są przyczyny ciężkiego oddychania?

Problemy z oddychaniem – co oznacza ciężki oddech?

Czasami na oddziale szpitala można usłyszeć, że dana osoba „nie może złapać oddechu”. Nie dla każdego pacjenta jest oczywiste, co oznacza termin ciężki oddech. Jak więc należy go rozumieć? O ciężkim oddechu mówimy wtedy, gdy wentylacji płuc towarzyszą charakterystyczne objawy.

Doświadczony lekarz zazwyczaj bez trudu może postawić rozpoznanie, często wyłącznie na podstawie oglądania pacjenta. Zwraca się uwagę na sposób, w jaki nabiera on powietrza. Jeśli obecne są trudności w oddychaniu, wtedy do pracy włączają się mięśnie klatki piersiowej ułatwiające łapanie tchu. Jeśli objaw jest bardzo wyraźny i o dużym nasileniu, mówi się o „wciąganiu międzyżebrzy”.

Aby wspomóc transport powietrza do płuc w przypadku problemów z oddychaniem i ciężkiego oddychania, u pacjenta natężeniu ulega też czynność przepony. Pomimo tej pomocy, często gdy mamy do czynienia z ciężkim oddychaniem, oddech staje się płytki. Mniej tlenu dostaje się do pęcherzyków odpowiadających za dyfuzję gazów w płucach.

Aby wyrównać te różnice, dochodzi do zwiększenia tempa respiracji. Płytki oddech staje się przyspieszony, co przypomina zadyszkę, jak po wysiłku fizycznym.

Jeśli dodatkowo w drogach umożliwiających wentylację dojdzie do powstania przeszkody ograniczającej drożność, mogą być słyszalne szmery, świszczący oddech i inne zjawiska osłuchowe (np. rzężenie przy oddychaniu).

Warto zwrócić uwagę na fakt, że z podobnymi objawami możemy mieć do czynienia niezależnie od źródła problemów z oddychaniem. Zarówno trudności natury czynnościowej, wynikające z choroby czy innej patologii obecnej w płucach, jak też trudności w oddychaniu z przyczyny psychogennej będą dawały podobne objawy.

Przeczytaj też: Mówienie przez sen – przyczyny

Ciężkie oddychanie – jakie są przyczyny ciężkiego oddechu?

Na oddziałach szpitalnych zazwyczaj spotykamy się z ciężkim oddechem u pacjentów z obecnością przeszkody ograniczającej drożność gardła, krtani, tchawicy, oskrzeli, oskrzelików lub pęcherzyków płucnych.

Dzieje się tak na przykład w zaawansowanym stadium przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP), rzadziej w przypadku obecności guza w drogach oddechowych (jeśli ogranicza on dopływ powietrza do pęcherzyków płucnych), w obrzęku płuc o różnej przyczynie lub podczas ataku astmy.

Jeśli trudności z oddychaniem towarzyszą zmianie chorobowej, zazwyczaj objawy rozwijają się w krótkim czasie i są trudne do przeoczenia. Pacjenci stosunkowo szybko zgłaszają się po pomoc do lekarza lub nawet na szpitalny oddział ratunkowy, gdzie będą mogli otrzymać profesjonalną opiekę. Diagnostyka w zależności od rodzaju prezentowanych objawów może być różna, podobnie jak leczenie.

Odmiennym źródłem stanowiącym przyczynę duszności są zaburzenia na tle nerwicowym. Warto pamiętać o tym problemie i o tym, że ciężki oddech nie zawsze musi oznaczać ciężką chorobę płuc. Czasem zadyszka lub płytki oddech może rozwinąć się na tle psychogennym. Właściwe postawienie rozpoznania może ułatwić proces diagnostyczny i przyczynić się do skrócenia procesu leczenia.

Czytaj również: Szpitalne zapalenie płuc (SZP) – przyczyny, leczenie, rokowanie

Nie mogę złapać oddechu – co robić? Jak leczyć ciężki oddech?

Utrudnione oddychanie może być objawem mniej lub bardziej uciążliwym. W zależności od przyczyny powstawania zmian i trudności w oddychaniu leczenie również powinno być różne. Celem upewnienia się, czy ciężkie oddychanie wymaga wizyty u lekarza lub czy nie jest groźne, należy zwrócić uwagę na kilka towarzyszących objawów. Ważna jest odpowiedź na poniższe pytania.

• Od jak dawna występują trudności z oddychaniem?
• Czy oddech stał się bardziej płytki niż zazwyczaj?
• Czy zauważono przyspieszenie oddychania?
• Czy zaczęła pojawiać się zadyszka, a jeśli tak, to po jakiego rodzaju wysiłku lub czy zadyszka obecna jest nawet w spoczynku?
• Czy oddech stał się świszczący lub czy słyszalne są inne dodatkowe dźwięki przy wdychaniu lub wydychaniu powietrza?
• Czy oddech jest ciężki stale czy okresowo? Jeśli ciężkie oddychanie pojawia się od czasu do czasu, to jak często powtarzają się trudności z oddychaniem? Czy zauważono specyficzne czynniki, po zetknięciu z którymi oddech pacjenta staje się ciężki?

Przeczytaj również: Co może oznaczać uczucie ciężkości w klatce piersiowej?

Jeśli problem z oddychaniem pojawia się okresowo, w sytuacjach napięcia emocjonalnego czy stresu, może się okazać, że źródła ciężkiego oddechu nie należy poszukiwać w patologii dróg oddechowych.

Bardzo prawdopodobne, że mamy do czynienia z trudnościami w oddychaniu na tle nerwicowym. Warto wtedy zwrócić uwagę, czy samo uświadomienie pacjentowi tego faktu, czy poproszenie go o zwolnienie przyspieszonego oddechu albo nabieranie powietrza głębszymi porcjami nie pomoże w złagodzeniu dolegliwości.