Cichy zawał – objawy. Jak rozpoznać i czym grozi utajony zawał serca?

Zawał mięśnia sercowego – co to jest?

Czym tak właściwie jest zawał mięśnia sercowego ? To nic innego jak niedokrwienie mięśnia sercowego prowadzące do martwicy. Najczęstszą przyczyną zawału serca jest miażdżyca tętnic wieńcowych, a więc tych tętnic, które zaopatrują mięsień sercowy w tlen i substancje odżywcze. Typowo dochodzi do pęknięcia blaszki miażdżycowej, co prowadzi do zablokowania przepływu krwi przez naczynie wieńcowe. Im dłużej tętnica wieńcowa jest zablokowana, tym większy będzie obszar mięśnia sercowego, który jest objęty martwicą, dlatego przy zawale konieczne jest szybkie działanie i wdrożenie odpowiedniego postępowania kardiologicznego.

Jakie są klasyczne objawy zawału mięśnia sercowego? Należy tutaj wymienić przede wszystkim:

• ból w klatce piersiowej – pacjenci opisują go jako gniotący, piekący, często promieniujący do żuchwy, lewego barku, lewego ramienia, a czasami także do nadbrzusza, rzadziej zaś do okolicy międzyłopatkowej, ból związany z zawałem mięśnia sercowego trwa typowo powyżej 20 minut i ma charakter narastający;
• kołatanie serca;
• silny lęk u pacjenta, tak zwany “strach przed zbliżającą się śmiercią”;
• duszność, problemy z oddychaniem, rzadziej kaszel z odkrztuszaniem wydzieliny;
• zawroty głowy, omdlenie;
• nudności i wymioty, czasami bóle brzucha – typowo w zawale ściany dolnej serca;
• poty, czasami bladość skóry;
• przyśpieszenie, rzadziej zwolnienie akcji serca.

Niemy zawał serca – co to jest?

Tak właściwie czym jest cichy zawał? Niemy zawał serca, nazywany także cichym zawałem, to dokonanie się martwicy mięśnia sercowego bez obecności typowych objawów w postaci bólu w klatce piersiowej.

Niemy zawał serca dotyczy przede wszystkim osób w podeszłym wieku i pacjentów chorych na cukrzycę. Zawał mięśnia sercowego może być nawet niezauważony przez pacjenta, albo może przebiegać z innymi objawami, które nie od razu wskazują na martwicę mięśnia sercowego – należy tutaj wymienić na przykład duszność, zmęczenie, osłabienie, a czasami występuje tylko utrata przytomności. Zdecydowanie niemy lub skąpoobjawowy zawał serca jest trudniejszy do rozpoznania, jednak nie oznacza to, że musi zostać niezauważony przez medyków w badaniach laboratoryjnych i obrazowych, o czym więcej przeczytamy w kolejnym akapicie tego artykułu.

Jak rozpoznać cichy zawał?

Choć wydawałoby się, że cichy zawał ze względu na brak typowych objawów będzie niezauważony, to jednak w medycynie istnieją sposoby na zdiagnozowanie takiego stanu klinicznego.

Można wykonać badanie elektrokardiograficzne (czyli w skrócie EKG), które pokaże nam w swoim zapisie tak zwane patologiczne załamki Q. O czym one świadczą? Takie załamki są odzwierciedleniem martwicy pewnego obszaru mięśnia sercowego, która zastępowana jest blizną. W bliźnie nie dochodzi do przewodzenia potencjałów, ponieważ nie ma tam żywych kardiomiocytów (a więc żywych komórek mięśnia sercowego), a w konsekwencji tego pojawia się nieprawidłowa cecha w zapisie EKG. Doświadczony kardiolog lub internista z pewnością zauważy nieprawidłowości zapisu, mogące świadczyć o przebyciu cichego zawału serca.

Jak sprawdzić czy się miało zawał?

Jeżeli pojawiają się u nas lub u naszych bliskich objawy mogące świadczyć o zawale mięśnia sercowego – przede wszystkim ból w klatce piersiowej, duszność, czy mniej specyficzne objawy takie jak zawroty głowy i osłabienie, to nie ma na co czekać – należy jak najszybciej skontaktować się z lekarzem. Przy bólu w klatce piersiowej najlepiej udać się na Szpitalny Oddział Ratunkowy, ponieważ w tym miejscu istnieje możliwość wykonania badań z krwi – tak zwanego oznaczenia stężenia troponin , które są najczulszym badaniem, świadczącym o rozpoznaniu zawału mięśnia sercowego. Warto mieć świadomość, że samo wykonanie badania EKG i jego prawidłowy wynik nie wyklucza rozpoznania zawału mięśnia sercowego, a kluczowym badaniem jest w tej sytuacji oznaczenie troponin – jest to badanie z krwi, którego nie można wykonać w gabinecie lekarza rodzinnego (POZ).

Zawał mięśnia sercowego, to poważny stan kliniczny, który wymaga podjęcia odpowiedniego leczenia, przede wszystkim szpitalnego. Dlatego nie należy bagatelizować jakichkolwiek objawów klinicznych, mogących świadczyć o problemach kardiologicznych.