Epizod depresyjny – ile trwa, na czym polega i jak go leczyć?

Epizod depresyjny a depresja

Epizod depresyjny jest stanem, któremu towarzyszy obniżenie nastroju i inne objawy depresji, trwającym od dwóch tygodni do nawet dwóch lat. Od klasycznej formy depresji różni się brakiem nawrotowości. Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-10 określiła epizod depresyjny kodem F32, natomiast zaburzenia depresyjne nawracające kodem F33.

Zarówno epizod depresji, jak i jej klasyczna postać czasami mogą przypominać zwykłe obniżenie nastroju, dlatego w przypadku dłużej trwającego złego samopoczucia bezwzględnie należy skonsultować problem ze specjalistą.

Uważa się, że schorzenia z grupy zaburzeń depresyjnych są najczęściej występującymi zaburzeniami psychicznymi na świecie i do 2030 roku depresja będzie najczęstszą chorobą niezakaźną. Obecnie na zaburzenia depresyjne choruje około 4 proc. Polaków, choć nieoficjalne dane wskazują, że mogą one dotyczyć co 10 mieszkańca Polski.

Dowiedz się, czym różni się depresja endogenna od depresji egzogennej.

Przyczyny epizodu depresyjnego

Jednoznaczne określenie przyczyn wystąpienia epizodu depresyjnego jest niezwykle ciężkim zadaniem. Stan depresyjny jest najczęściej wypadkową współwystępowania pewnych predyspozycji genetycznych, społecznych i psychologicznych. Zaburzenie może pojawić się w poniższych przypadkach.

• Zespół przewlekłego zmęczenia – bardzo często towarzyszy on epizodom depresyjnym, tak naprawdę ciężko stwierdzić, czy jest on pierwotny, czy wtórny do zburzeń afektywnych.
• Choroby przewlekłe i nowotworowe – objawy stanu depresyjnego niezwykle często stwierdza się u pacjentów terminalnych i przewlekle chorych. Osoby takie są zmuszone do zmiany swojego dotychczasowego życia, co nie jest łatwe i może wiązać się z rozwinięciem zaburzeń afektywnych.
• Uzależnienia – epizody depresyjne współwystępują z uzależnieniem od alkoholu i narkotyków lub mogą być przez nie powodowane.
• Choroby organiczne mózgu – zaburzenia depresyjne mogą towarzyszyć zespołom otępiennym o różnorodnej etiologii.
• Trudne wydarzenia życiowe – problemy w życiu zawodowym i rodzinnym powodujące duży stres mogą bardzo niekorzystnie odbijać się na kondycji psychicznej i przyczyniać się do występowania epizodów depresyjnych. Epizod depresyjny u dziecka może wystąpić na skutek rozwodu rodziców czy trudności w szkole. W takich sytuacjach należy zwrócić szczególną uwagę na zmiany w zachowaniu dzieci.
• Choroba afektywna dwubiegunowa – epizod depresyjny w CHAD często towarzyszy manii.
• Nagłe traumatyczne wydarzenia – epizod depresyjny reaktywny może występować w następstwie trudnego i traumatycznego wydarzenia życiowego, uczestniczenia w wypadku czy śmierci bliskiej osoby.

Epizod depresyjny – objawy

Choroba F32 i depresja nawracająca cechują się występowaniem bardzo podobnych objawów, które różnią się jedynie skłonnością do nawracania w przypadku klasycznej depresji. Objawy stanu depresyjnego mogą przyjmować różne stopnie nasilenia u różnych pacjentów i trwać przez inny okres czasu, jednak osiowe objawy depresji zazwyczaj są stałe.

Objawy depresji epizodycznej są następujące:

• brak zdolności do odczuwania radości i satysfakcji z życia;
• przewlekłe zmęczenie – epizod depresyjny bardzo często wiąże się z odczuciem dużego zmęczenia i niechęci do podejmowania aktywności, przy dużym nasileniu stanu depresyjnego może dochodzić do sytuacji, gdy osoba chora przez wiele dni nie wychodzi z łóżka i zaniedbuje codzienne czynności, takie jak mycie się czy ubieranie;
• uczucie ciągłego niepokoju, napięcia emocjonalnego, brak możliwości zmniejszenia poziomu stresu;
• zaburzenia dotyczące rytmów okołodobowych, problemy z zaśnięciem w nocy, bezsenność;
• obniżenie poczucia własnej wartości, brak wiary we własne możliwości, umiejętności i talenty;
• duża chwiejność emocjonalna, mogą występować wybuchy płaczu i agresji;
• pesymistyczne spojrzenie na świat, mogą pojawiać się myśli samobójcze;
• występowanie objawów somatycznych, masek depresji.

Rodzaje epizodu depresyjnego

Depresja epizodyczna, w zależności od stopnia nasilenia objawów, może przyjmować różne formy.

• Epizod depresyjny łagodny/lekki – cechą charakterystyczną tego rodzaju epizodu depresyjnego jest utrzymywanie się wyraźnie obniżonego nastroju i zmniejszenie aktywności trwające co najmniej przez 2 tygodnie. Łagodnym epizodom depresyjnym nie towarzyszą myśli samobójcze i objawy somatyczne.
• Epizod depresyjny umiarkowany – epizod depresyjny o umiarkowanym nasileniu charakteryzuje się tym, że do klasycznych objawów związanych z obniżeniem nastroju dołączają się: zaburzenia koncentracji, problemy ze snem, poczucie winy, a także objawy somatyczne.
• Ciężki epizod depresyjny bez objawów psychotycznych – w przebiegu ciężkiego epizodu objawy chorobowe są bardzo silnie nasilone. Występują myśli samobójcze, często dochodzi do sytuacji, gdy chory przez wiele dni nie rusza się z domu, zaniedbując całkowicie swoje obowiązki. Ostry/silny epizod może wiązać się z dużym ryzykiem popełnienia samobójstwa.
• Ciężki epizod depresyjny z objawami psychotycznymi – depresja z objawami psychotycznymi, oprócz objawów związanych z zaburzeniami afektu, charakteryzuje się występowaniem objawów psychotycznych, w tym omamów i urojeń – najczęściej o charakterze prześladowczym i oskarżającym. Psychotyczny epizod depresyjny może powodować występowanie u chorego irracjonalnych zachowań, które mogą zagrozić jemu samemu, jak i osobom z jego otoczenia. Rozpoznanie epizodu schorzenia jakim jest duża depresja zawsze jest wskazaniem do hospitalizacji chorego.

Epizod depresyjny – diagnostyka i leczenie

Rozpoznanie epizodu depresyjnego stawia się na podstawie dokładnego zebrania wywiadu dotyczącego choroby, czasu jej trwania i stopnia nasilenia objawów. Istnieją także specjalistyczne kwestionariusze, które pomagają w postawieniu diagnozy.

Leczenie epizodu depresyjnego nie jest prostym zadaniem i często obejmuje zróżnicowane metody – farmakoterapię, psychoterapię i inne metody leczenia.

Czytaj również: Nerwica depresyjna – przyczyny, objawy, leczenie nerwicy depresyjnej