Escitalopram – wskazania, działanie, skutki uboczne

Na czym polega leczenie depresji?

Na depresję może cierpieć nawet 120 milionów ludzi na świecie. Według WHO choroba ta jest jedną z najważniejszych przyczyn niepełnosprawności zawodowej i społecznej, może prowadzić do śmierci.

Depresja to choroba o złożonym, nie do końca poznanym podłożu. Dlatego leczenie nie jest łatwe i wymaga indywidualnego podejścia do pacjenta. Istnieją dwie metody leczenia depresji: terapia poznawczo-behawioralna oraz farmakoterapia. Najlepsze efekty daje połączenie leczenia farmakologicznego z terapią psychologiczną.

Najważniejsze leki stosowane w leczeniu depresji to:

• inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI),
• inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny i noradrenaliny (SNRI),
• trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne (TLPD),
• inhibitory monoaminooksydazy (IMAO).

Inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny – najpopularniejsze leki na depresję

Serotonina to neuroprzekaźnik, biorący udział w przewodzeniu sygnałów pomiędzy komórkami nerwowymi. Wydzielana jest na zakończeniach neuronów do szczeliny synaptycznej, gdzie łączy się z receptorami komórki odbierającej sygnał. Następnie cząsteczki serotoniny są w większości wchłaniane zwrotnie do komórki.

Przeczytaj też: Rodzaje leków na nerwicę

Niedobór serotoniny jest jedną z najważniejszych przyczyn zaburzeń nastroju i odczuwania emocji. Leki z grupy inhibitorów wychwytu zwrotnego (ang. selective serotonin re-uptake inhibitors) wiążą się z receptorami dla serotoniny, blokując jej powrót do komórki. Dzięki temu stężenie serotoniny w szczelinie synaptycznej jest wyższe, co wpływa pobudzająco na aktywność neuronów i przekazywanie sygnałów nerwowych.

Leki z grupy SSRI to najpopularniejsza grupa leków przeciwdepresyjnych, stosowana już od lat 80. ubiegłego wieku. Jednym z najczęściej obecnie stosowanych leków jest escitalopram. Substancja ta jest lewoskrętnym izomerem citalopramu – ma podobne właściwości, ale większą skuteczność.

Zobacz też: Kiedy stosuje się fluoksetynę?

Escitalopram – wskazania do stosowania

Leki psychoaktywne zawierające escitalopram zalecane są do stosowania zarówno w pierwszych tygodniach leczenia, jak i dla podtrzymania efektu leczniczego i zapobiegania nawrotom choroby w:

• leczeniu dużych epizodów depresji – działanie lecznicze widoczne jest po 2-4 tygodniach stosowania leku, ale dla utrwalenia efektu zaleca się leczenie jeszcze przez przynajmniej 6 miesięcy po ustąpieniu objawów, aby zapobiegać nawrotom;
• leczeniu zaburzeń lękowych z agorafobią,
• leczeniu zaburzeń lęku uogólnionego – dawka i długość terapii powinny być dostosowane do indywidualnego wpływu leku na pacjenta;
• leczeniu lęku społecznego – efekty widoczne są po 2-4 tygodniach leczenia, ale zaleca się farmakoterapię przez 12 tygodni, aby je utrwalić;
• leczeniu zaburzeń obsesyjno-kompulsywnych – długość trwania terapii zależy od indywidualnej reakcji pacjenta, aż do ustąpienia objawów – pozytywne efekty leczenia obserwuje się po 12 tygodniach.

Przeczytaj również: Sertralina – wskazania, dawkowanie, skutki uboczne

Escitalopram – dawkowanie i dostępne leki

Leki przeciwdepresyjne każdorazowo powinny być dobierane dla pacjenta indywidualnie, w zależności od rodzaju zaburzenia, jego nasilenia oraz reakcji na leczenie.

Dostępne dawki leku to: 5 mg, 10 mg lub 20 mg.

Preparaty zawierające escitalopram dostępne w Polsce to m.in.: Aciprex, Betesda, Depralin, Elicea, Escitalopram, Escitil, Lexapro, Mozaron, Nexpram, Oroes, Pralex, Pramatis, Servenon czy Symescital.

To też może Cię zainteresować: Paroksetyna – wskazania, dawkowanie, jak działa?

Escitalopram – przeciwwskazania do stosowania i skutki uboczne

Leki przeciwdepresyjne to leki stosowane długotrwale, należy dobierać je ostrożnie, ponieważ istnieje wiele czynników ryzyka oraz przeciwwskazań do ich stosowania. Zaobserwowano również wiele działań niepożądanych.

Nie zaleca się stosowania escitalopramu jednocześnie z innymi lekami o działaniu serotoninergicznym, np. inhibitorami monoaminooksydazy (MAO) lub innymi lekami o działaniu przeciwdepresyjnym. Nałożenie się działania tych leków może znacznie zwiększyć ryzyko wystąpienia zespołu serotoninowego, który objawia się m.in. nadmiernym pobudzeniem oraz drgawkami.

Równoczesne stosowanie escitalopramu z preparatami dziurawca lub litu może nasilić wystąpienie objawów niepożądanych.

Szczególną ostrożność powinni zachować pacjenci mający problemy kardiologiczne, ponieważ escitalopram może powodować zaburzenia pracy serca, widoczne jako wydłużenie odstępu QT w badaniu EKG.

Escitalopram nie może być stosowany u kobiet w ciąży oraz karmiących piersią. Może powodować poważne zaburzenia zdrowotne u noworodków zaraz po porodzie. Prawdopodobnie przechodzi również do mleka kobiecego.

Escitalopram – działania niepożądane

Lek przeciwdepresyjny zawierający escitalopram może powodować działania niepożądane w różnych obszarach zdrowia.

Podczas stosowania leku mogą pojawić się:

• niepokój psychoruchowy,
• zawroty głowy,
• uczucie zmęczenia,
• bóle głowy,
• zachowania samobójcze, które mogą nasilać się w początkowej fazie działania leku.

Leki psychoaktywne często powodują zaburzenia snu, takie jak wzmożona senność, nietypowe sny czy bezsenność. Mogą pojawić się zaburzenia funkcji seksualnych, takie jak brak orgazmu u kobiet lub zaburzenia wzwodu, a także osłabienie popędu płciowego – u obojga płci.

Częste dla leków regulujących poziom serotoniny są zaburzenia w funkcjonowaniu przewodu pokarmowego, dające objawy takie jak nudności i wymioty, biegunki czy zaparcia. Escitalopram może powodować zwiększenie apetytu, czego efektem często jest zwiększenie masy ciała. Zdarza się również, że efektem ubocznym są zaburzenia smaku oraz zmniejszenie apetytu i – co za tym idzie – zmniejszenie masy ciała.

Inne najczęściej obserwowane skutki uboczne stosowania leku to:

• zaburzenia widzenia,
• bóle stawów,
• bóle mięśni,
• drgawki,
• suchość w jamie ustnej,
• nadmierne pocenie się,
• wzrost temperatury ciała,
• zapalenie zatok,
• szumy uszne,
• wypadanie włosów,
• zaburzenia rytmu serca.

Każdorazowo w wypadku wystąpienia działań niepożądanych istnieje konieczność dostosowywania dawki leku indywidualnie do reakcji pacjenta.

Pomimo tak szerokiego wachlarza działań ubocznych escitalopram jest uważany za skuteczny i bezpieczny lek. Jest on udoskonaloną wersją citalopramu i wykazuje wobec poprzednika większą efektywność przy mniejszej dawce. Można oczekiwać, że leki przeciwdepresyjne będą nadal udoskonalane, aby minimalizować występowanie działań niepożądanych, które często są przyczyną przerwania leczenia przez pacjentów.