Zapalenie torebki stawowej – przyczyny, objawy, leczenie

Co to jest zapalenie torebki stawowej?

Torebka stawowa stanowi swojego rodzaju opakowanie stawu, tworząc jego osłonę. Na zewnątrz budują ją grube włókna kolagenowe, od wewnętrznej strony znajduje się maziówka, która produkuje maź stawową nawilżającą chrząstkę i zmniejszającą tarcie pomiędzy powierzchniami stawowymi w czasie ruchów.

Zapalenie torebki stawowej jest rzadką i poważną chorobą tkanek miękkich. Oznacza jej stan zapalny, przebiegający z jej pogrubieniem i obkurczeniem oraz powstawaniem w niej zrostów. Dochodzi do zmniejszenia objętości stawu. Zapalenie torebki może dotknąć każdy staw, ale najczęściej rozwija się zapalenie stawu biodrowego, barkowego oraz łokciowego.

Nieleczone zapalenie torebki stawowej może znacznie ograniczyć funkcje chorego stawu, dlatego prawidłowa diagnoza i szybkie podjęcie odpowiedniego leczenia oraz rehabilitacji są konieczne, żeby wrócić do zdrowia.

Przyczyny zapalenia torebki stawowej

Przyczyny zapalenia torebki stawowej obejmują:

• wcześniejsze urazy stawu oraz unieruchomienie;
• bagatelizowanie wcześniejszych kontuzji stawu;
• przebyte operacje; blizny pourazowe
• intensywne uprawianie sportów (najczęściej siatkówki, tenisa, piłki ręcznej);
• nagromadzenie dużej ilości produktów przemiany materii we krwi w okolicy stawu;
• schorzenia ogólnoustrojowe (reumatyczne, cukrzyca oraz zaburzenia układu krążenia);
• choroby hormonalne i autoimmunologiczne;
• częste powtarzanie określonych ruchów podczas specyficznej pracy (np. ogrodnictwo, malowanie, gra na instrumencie muzycznym).

Jakie są objawy zapalenia torebki stawowej?

Problemy ze stawami rozwijają się stopniowo. Pacjent może zaobserwować u siebie nasilające się dolegliwości. Objawy zapalenia torebki stawowej obejmują:

• narastający ból stawu;
• nasilenie bólu w nocy i w czasie odpoczynku na skutek nabrzmiewania uszkodzonych tkanek miękkich podczas bezruchu;
• postępujące ograniczenie ruchomości stawu;
• w zaawansowanych przypadkach zesztywnienie chorego stawu oraz zupełne zniesienie jego funkcji;
• uczucie tarcia lub trzeszczenie stawu podczas ruchów.

Zapalenie torebki stawowej nie minie samoistnie. Należy szybko udać się do lekarza ortopedy. Poza badaniem fizykalnym, lekarz może zlecić USG lub rezonans chorego stawu, aby dokładnie ocenić stan torebki. Zdjęcie RTG wykluczy co najwyżej inne patologie stawu. Testy laboratoryjne z badaniem krwi lub analizą płynu stawowego mogą określić przyczynę zapalenia w stawie.

Które stawy najbardziej narażone są na rozwój zapalenia?

Stan zapalny może rozwijać się w obrębie stawów znajdujących się w obrębie całego ciała, jednak, z uwagi na bardziej zaawansowaną eksploatację, najczęściej diagnozuje się:

• zapalenie torebki stawowej barku – jest on szczególnie narażony na urazy tkanek miękkich ze względu na swoje duże możliwości ruchowe, często spotyka się określenie „zamrożony bark”, które odnosi się do stanu, w którym procesem chorobowym objęte są też ścięgna, kaletki maziowe i mięśnie barku; zapalenie zrostowe stawu barkowego ogranicza ruchy stawu we wszystkich płaszczyznach;
• zapalenie torebki stawowej biodra – do urazu torebki dochodzi najczęściej na skutek powikłań zaawansowanego zwyrodnienia stawu biodrowego;
• zapalenie torebki stawowej łokcia– najczęściej dochodzi do zapalenia wewnętrznych fałdów maziowych torebki na skutek mikrourazów stawu; schodzące się powierzchnie stawowe zakleszczają fragment torebki i powodują jej podrażnienie oraz dolegliwości bólowe.

Czytaj również: Terapia Bowena – co to jest, na czym polega, na co pomaga?

Jak leczyć zapalenie torebki stawowej? Co na bóle stawów?

Osobom, u których zdiagnozowano opisywane schorzenie, zaleca się przede wszystkim unikanie przeciążeń oraz wysiłku i odciążenie chorego stawu. Można stosować zaopatrzenie ortopedyczne np. temblak na staw barkowy lub ortezę na staw łokciowy. Ponadto w leczeniu chorego stawu stosuje się:

• farmakoterapię – na ból i stan zapalny zalecane są niesteroidowe leki przeciwzapalne, w ostrzejszych dolegliwościach można stosować iniekcje sterydowe do bolącej torebki, jeśli przyczyną zapalenia jest zakażenie konieczny jest antybiotyk;
• fizykoterapię – zabiegi przeciwbólowe i przeciwzapalne (krioterapia, jonoforeza z lekiem, prądy TENS), zabiegi regenerujące uszkodzone tkanki miękkie (magnetoterapia, laseroterapia, ultradźwięki) oraz zwiększające siłę mięśniową (elektrostymulacja);
• ćwiczenia lecznicze – wprowadzane, gdy ból ustępuje, a zakres ruchów jest ograniczony; najpierw zaleca się delikatne ćwiczenia redresyjne, izometryczne, rozciągające oraz pobudzające stymulację nerwowo-mięśniową, później ćwiczenia oporowe, wzmacniające siłę mięśniową, poprawiające stabilizację, elastyczność tkanek miękkich oraz propriocepcję, czyli czucie stawu w przestrzeni; na koniec ćwiczenia całej kończyny zwiększające siłę, poprawiające dynamikę ruchów, np. metodą PNF;
• masaż tkanek głębokich okolicy stawu zmniejszający wzmożone napięcie oraz poprawiający ukrwienie i odżywianie;
• techniki rozciągające torebkę – w celu uzyskania większej mobilności w stawie;
• kinesiotaping – zapewnia lepszą stabilizację stawu, odciąża go w stanie ostrym i przyspiesza procesy gojenia.?

Osoby u których leczenie zachowawcze nie przynosi efektów, ćwiczenia lecznicze powodują silny ból oraz rozwinęły się zmiany zaawansowane, proponuje się zabieg operacyjny. Najczęściej wykonywany jest on metodą artroskopową i polega na przecięciu torebki stawowej lub wycięciu zrośniętych jej fragmentów.