Rwa udowa – przyczyny, objawy, leczenie, ćwiczenia, zapobieganie

Rwa udowa – co to jest i ile trwa?

Rwa udowa (czasem używa się określenia rwa udowo-kulszowa), zaliczana do tzw. zespołów korzeniowych, występuje w następstwie zmian zarówno degeneracyjnych, jak i zapalnych (zapalenie nerwu udowego), które mają miejsce w kręgosłupie. Nasilenie dolegliwości zależy przede wszystkim od siły ucisku na struktury nerwowe (korzenie L2, L3 oraz częściowo L4), a w tym przypadku na nerw udowy. Efektem tego jest nieprzyjemne uczucie promieniowania bólu do pośladka, uda, a nawet łydki.

Objawom pojawiającym się w obrębie przedniej części nogi, towarzyszy najczęściej ból kręgosłupa w odcinku lędźwiowym. Pierwsza faza bólu może mieć bardzo silny charakter, uniemożliwiając nawet jakikolwiek ruch kończyną, natomiast powolne narastanie bólu przyczynia się do powstania stanu zapalnego, który przyjmuje charakter przewlekły.

Początek objawów rwy udowej lewostronnej lub prawostronnej może być powolny lub gwałtowny, jest to zależne przede wszystkim od wielkości zwyrodnienia danej struktury, która przyczynia się do ucisku nerwu udowego dając tym samym wiele objawów i dolegliwości, oraz od czynności, która została wykonana bezpośrednio przed pojawieniem się bólu (mogło to być gwałtowne schylenie, rotacja, dźwiganie bądź uraz).

Jak długo trwa rwa udowa? Objawy utrzymują się zazwyczaj od 3 do 12 tygodni. Bywa jednak, że schorzenie towarzyszy pacjentowi przez miesiące, a nawet lata.

Rwa udowa – przyczyny

Przyczyną rwy udowej jest podrażnienie korzeni nerwowych w okolicy pnia nerwu udowego. Na wystąpienie rwy udowej prawostronnej czy lewostronnej wpływa wiele czynników, od zmian degeneracyjnych po nagłe urazy.

Do najczęstszych czynników, które prowadzą do pojawienia się rwy udowej zalicza się jednak przede wszystkim:

• zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa, dyskopatie, zespoły korzeniowe;
• procesy zapalno-infekcyjne;
• nowotwory;
• choroby zakaźne;
• cukrzycę;
• urazy;
• intensywny wysiłek fizyczny;
• uszkodzenie nerwu udowego;
• przepuklinę jądra miażdżystego;
• tętniaka tętnicy udowej;
• ropień mięśnia lędźwiowo-udowego.

Wśród innych przyczyny rwy udowej wymienia się intensywny wysiłek fizyczny, a także nadwagę.

Rwa udowa – objawy

W przebiegu rwy udowej możemy mieć do czynienia z wieloma objawami, zależy to głównie od wielkości oraz siły ucisku nerwu udowego, jak i przyczyny wystąpienia. Najczęściej zgłaszanymi dolegliwościami są przede wszystkim dolegliwości bólowe promieniujące do przedniej części uda w okolicy lędźwiowej kręgosłupa.

Pacjent skarży się również na: wzmożone napięcie mięśni przykręgosłupowych, parestezje i mrowienie lub drętwienie kończyny dolnej. Dochodzi do unieruchomienia kończyny. Występują przykurcze i niedowłady w nodze.

Pojawia się również objaw rozciągowy nerwu udowego, tzw. objaw Mackiewicza. Jest on dodatni, gdy chory, leżąc na brzuchu czy na boku, odczuwa ból uda przy biernym zginaniu stawu kolanowego.

Osłabieniu ulega siła mięśniowa i pojawiają się zaburzenia czucia. Pojawiają się problemy z prostowaniem kolana. Do tego dochodzić może ograniczenie ruchomości kręgosłupa. Pojawiają się czasowe deformacje.

Inne objawy rwy udowej to odruchowe skrzywienie kręgosłupa lędźwiowego, zniesienie odruchu kolanowego oraz zanik mięśnia czworogłowego uda.

Leczenie rwy udowej

W przypadku rwy udowej leczenie rwącego bólu w nodze wymaga kompleksowego leczenia, które obejmuje stosowanie leków, masaży, ćwiczeń oraz fizjoterapii. Czasem konieczna jest operacja na rwę.

Rwa udowa – masaż i fizjoterapia

Głównym sposobem leczenia, kiedy rwie noga, jest leczenie zachowawcze. Jest ono związane głównie z szeroką pojętą fizjoterapią i zabiegami, ćwiczeniami. Najczęściej wśród pacjentów z występującymi objawami rwy udowej stosuje się:

• terapię manualną,
• rozluźnianie mięśniowo-powięziowe,
• neuromobilizacje,
• klasyczny masaż uda,
• ćwiczenia ruchowe oraz funkcjonalne,
• elektroterapii na ból uda,
• fizykoterapię w formie światłolecznictwa,

W leczeniu rwy udowej wykorzystuje się także: krioterapię, magnetoterapię oraz laseroterapię.

Rwa udowa – leki

Jak leczyć rwę udową? Leczenie zachowawcze uzupełnia się również o farmakoterapię, podając najczęściej leki przeciwbólowe, przeciwzapalne oraz rozkurczające i rozluźniające mięśnie, a także miorelaksacyjne (tłumiące ośrodkową impulsację ruchową w obrębie rdzenia kręgowego).

Rwa udowa – operacja na rwący ból uda

W momencie gdy leczenie zachowawcze nie przynosi jakichkolwiek efektów, a ból przedniej części uda i inne objawy ulegają nasileniu bądź utrzymują się, stosuje się leczenie operacyjne. Zabiegi wykonuje się głównie w przypadku stwierdzenia bądź zdiagnozowania jakiegoś deficytu neurologicznego, który wskazuje na uszkodzenie układu nerwowego.

Rwa udowa – ćwiczenia

Jeśli występuje ból uda z przodu warto wykorzystać terapię manualną. Fizjoterapeuta dobierze odpowiednie formy ćwiczeń, uwzględniając stan i możliwości pacjenta. Może również skierować pacjenta na zabiegi, o których wspomniano powyżej.

Oprócz pracy z fizjoterapeutą oraz fizykoterapii pacjent otrzymuje zestaw ćwiczeń na rwę udową, które pomogą złagodzić objawy zapalenia mięśni uda. To bardzo dobry sposób na zapobieganie rwie udowej. Ćwiczenia takie można wykonywać samodzielnie w domu.

Rwa udowa – profilaktyka – jak zapobiegać?

Zastosowanie odpowiedniej profilaktyki, czyli zapobieganie, w znaczy sposób może się przyczynić do zmniejszenia ryzyka wystąpienia schorzenia, jakim jest rwa uda. Aby jednak być spokojnym, należy pamiętać o tym, aby wzmacniać mięśnie przykręgosłupowe oraz mięśnie głębokie brzucha oraz prowadzić aktywny tryb życia (systematycznie ćwiczyć).

Nie można narażać kręgosłupa na duże przeciążenia. Należy też utrzymać odpowiednią siłę, wytrzymałość i elastyczność mięśni, a także pamiętać o badaniach kontrolnych (szybkie wykrycie zmian degeneracyjnych oraz zwyrodnień kręgosłupa).

Żeby uniknąć rwącego bólu nogi, dobrze jest zwracać uwagę na postawę podczas zwykłych czynności dnia codziennego i unikać szybkich, nagłych pochyleń czy skręceń. Ważna będzie właściwa dieta oraz rezygnacja z używek, jak alkohol czy papierosy.

Trzeba unikać wychłodzenia oraz sytuacji, które mogą prowadzić do urazów w obrębie kręgosłupa. W profilaktyce dużą rolę odgrywa kontrola wagi ciała (zapobieganie nadwadze i otyłości).