Zapalenie nerwu kulszowego – objawy ucisku na nerw kulszowy

Zapalenie nerwu kulszowego – rwa kulszowa

Rwa kulszowa zwana potocznie zapaleniem nerwu kulszowego jest zespołem objawów spowodowanych uciskiem nerwów rdzeniowych L4, L5, S1, które tworzą nerw kulszowy, będący największym nerwem obwodowym człowieka. Ucisk na nerw kulszowy daje dokuczliwe i bardzo charakterystyczne objawy.

Główną dolegliwością, na jaką skarżą się pacjenci jest ból pleców na dole zlokalizowany w odcinku lędźwiowo-krzyżowym kręgosłupa, który może promieniować do kończyny dolnej. Rezonans magnetyczny jest najczulszym badaniem stosowanym w celu określenia przyczyny rwy kulszowej a podstawowe znaczenie w zwalczaniu dolegliwości mają leki przeciwbólowe.

To też może Cię zainteresować: Ucisk w gardle – przyczyny, badania, leczenie

Przyczyny rwy kulszowej

Dyskopatia okolicy lędźwiowo-krzyżowej kręgosłupa jest najczęstszą przyczyną zapalenia nerwu kulszowego i rwy. Pomiędzy kręgami znajdują się krążki zwane dyskami, które zapewniają sprężystość, amortyzację oraz wytrzymałość kręgosłupa na wstrząsy.

Objawy rwy kulszowej pojawiają się, gdy dyski te wystają poza oś kręgosłupa i powodują ucisk na nerw kulszowy (korzeni nerwów rdzeniowych). Spowodowane jest to zwyrodnieniem kręgosłupa, skrzywieniem oraz tak zwanym wypadnięciem dysku. Dolegliwości mogą być także wynikiem drażnienia nerwów na ich przebiegu pod wpływem lokalnych stanów zapalnych, zmian nowotworowych.

Zobacz też: Ból kręgosłupa lędźwiowego promieniujący do nóg

Objawy zapalenia nerwu kulszowego

Typowy obraz zapalenia nerwu kulszowego i bólu korzonków stanowi popularna rwa kulszowa (ból w dolnej partii pleców) – efekt przepukliny krążka międzykręgowego. Charakterystycznym objawem rwy kulszowej jest:

• rwący, ostry, kłujący ból kręgosłupa,
• bóle w dole pleców może promieniować do pośladków, tylnej powierzchni uda a czasami również łydki oraz stopy;
• ból lędźwi bywa jest tak silny, że pojawia się nawet przy najmniejszych ruchach i dotyczy na ogół jednej strony ciała;
• silny ból pleców uniemożliwia zmianę pozycji ciała, nasila się przy kaszlu i kichnięciu;
• mrowienie i drętwienie w nogach;
• zmusza do przyjęcia pozycji leżącej na plecach z ugiętymi kolanami lub pozycji embrionalnej.

Ponadto objawem zapaleni nerwu kulszowego jest wzmożone napięcie mięśni przykręgosłupowych, co powoduje bólowe ograniczenie ruchomości w tym odcinku kręgosłupa. Typowym objawem rwy kulszowej stwierdzanym przez badającego lekarza jest tzw. objaw Laseque’a, który wywołuje się podnosząc kończynę dolną do góry podczas leżenia na plecach. Pojawia się ból kręgosłupa po podniesieniu nogi do góry.

Niepokojącymi objawami, z którymi możemy się spotkać są: zaburzenia czucia, niedowład mięśni a także mogą pojawić się trudności z wypróżnianiem wskutek zaburzeń w funkcjonowaniu zwieraczy odbytu i pęcherza moczowego.

Czy to rwa kulszowa? Jakie badania zrobić?

W diagnostyce rwy kulszowej ważne znaczenie ma dokładnie zebrany wywiad odnośnie lokalizacji, nasilenia oraz czasu trwania dolegliwości. Istotne jest także czy ból związany jest z przebytym urazem. Lokalizacja bólu pozwala ustalić poziom kręgosłupa, na jakim doszło do podrażnienia lub uszkodzenia korzeni nerwowych.

Badanie fizykalne pozwala ocenić siłę mięśniową, obecność zaburzeń czucia, a dzięki badaniu odruchów kolanowych i skokowych stopień uszkodzeń korzeni nerwowych. Czułym objawem rwy kulszowej jest wspomniany wcześniej objaw Laseque’a.

W wielu przypadkach ból ustępuje po kilku dniach i nie towarzyszą mu inne niepokojące objawy. Gdy natomiast dolegliwości utrzymują się dłużej wskazane może okazać się wykonanie badań obrazowych takich jak tomografia komputerowa czy rezonans magnetyczny, będący najczulszym badaniem, które uwidacznia tkanki miękkie kręgosłupa, krążki międzykręgowe oraz korzenie nerwowe. Badaniem uzupełniającym diagnostykę obrazową jest elektromiografia ujawniająca zaburzenia w przewodnictwie nerwowym i pozwalająca ustalić poziom uszkodzenia nerwu.

Domowe sposoby na rwę kulszową

Z bólem pleców na dole w rwie kulszowej możemy czasem poradzić sobie domowymi sposobami. Obejmują one:

• odpowiednio dobrane regularne ćwiczenia na ból pleców;
• w przypadku dokuczliwego, silnego bólu korzonków ograniczenie na kilka dni aktywności fizycznej i odpoczynek (zwłaszcza w pozycji leżącej i półleżącej);
• stosowanie kilku zasad profilaktycznych obejmujących m.in.: równomierne obciążanie pośladków i pleców przy siadaniu, podczas długotrwałego spędzania czasu na siedząco należy zmieniać często pozycję oraz nie garbić się, prawidłowa higiena snu (twardy materac, wyprostowana pozycja podczas spania, niewielka poduszka pod głową);
• niektórym pacjentom ulgę przynoszą także zimne okłady.

Jak leczyć zapalenia nerwu kulszowego?

W leczeniu silnego bólu pleców istotne znaczenie mają leki przeciwbólowe takie jak np.: paracetamol, tramadol, niesteroidowe leki przeciwzapalne oraz leki zmniejszające napięcie mięśni. Ulgę niektórym pacjentom przynosi także fizjoterapia, masaże oraz noszenie gorsetu usztywniającego. Domowym sposobem na rwę kulszową są kąpiele w solach leczniczych. Leki na ból pleców to najważniejszy element terapii. Należy je przyjmować regularnie przez kilka dni. Tylko wtedy będą w stanie zwalczyć powstały stan zapalny, który jest przyczyną rwy kulszowej.

Na ból korzonków pomoże przyjmowanie pozycji ciała, która odciąża uciskany nerw. Może być to zarówno pozycja leżąca jak i u części chorych stojąca lub siedząca.
Pojawienie się deficytów neurologicznych takich jak niedowład, zaburzenia czucia, zaburzenia funkcji zwieraczy czy nasilenie dolegliwości bólowych oraz brak ich ustępowania po 6 tygodniach leczenia wskazuje na konieczność zasięgnięcia opinii neurochirurga celem kwalifikacji pacjenta do ewentualnego leczenia operacyjnego.