Ryba fugu – właściwości trującej ryby, przyrządzanie, jak działa jej trucizna?

Ryba fugu – charakterystyka

Ryba fugu, inaczej określana jako rozdymka tygrysia (w języku japońskim Takifugu) występuje w północno-zachodnich częściach Oceanu Spokojnego i Morza Japońskiego, a także w Morzu Wschodniochińskim i Morzu Żółtym. Jest zdolna do życia zarówno w wodach słonych jak i słonawych (tzw. eustaria), choć w tych ostatnich spotkać można z reguły jedynie młode osobniki. Osiąga stosunkowo niewielkie rozmiary, zazwyczaj nie przekraczające 80 centymetrów długości. To co ją wyróżnia to nie tylko najeżona kolcami skóra, ale również fakt, iż w chwili zagrożenia ma ona zdolność do gromadzenia w swoim wnętrzu wody, w efekcie czego rośnie i staje się trudna do połknięcia przez drapieżnika. Co więcej, jeżeli jednak zostanie połknięta, może nadąć się już wewnątrz paszczy drapieżnika, co z reguły kończy się tragicznie dla obu stron. Jakby tego było mało, jej wnętrzności (przede wszystkim wątroba i jajniki), oczy, skóra a nawet ikra zawierają ogromne ilości groźnej trucizny. Jest to tetrodotoksyna, którą uważa się za 1000 razy silniejszą od cyjanku potasu.

Czytaj również: Jak często jeść ryby? I czy na pewno są zdrowe?

Właściwości i wartości odżywcze ryby fugu

Choć ryba fugu wygląda niepozornie, może stanowić śmiertelne zagrożenie nie tylko dla drapieżników, ale również dla ludzi. Nie odstrasza to jednak prawdziwych smakoszy przed jej spożywaniem, co ma miejsce już od ponad dwóch tysięcy lat. Ryba trująca fugu może być bowiem bezpiecznie przyrządzona, a wtedy zachwyca niepowtarzalnym, niezwykle delikatnym smakiem i jak każda ryba morska dostarcza wielu cennych składników odżywczych. Co ciekawe, w trakcie jej spożycia można zacząć odczuwać lekkie drętwienie języka i warg, co uznawane jest za dodatkowe, zwiększające poziom adrenaliny doznanie. Nigdy tak naprawdę nie wiadomo bowiem, czy przypadkiem nie jest to nasz ostatni posiłek. Być może to właśnie dreszczyk niepewności sprawia, że ryba rozdymka jest tak ceniona przez wiele osób.

Jak działa trucizna ryby fugu? Objawy zatrucia, rokowania

Jeżeli chodzi o przysmak jakim jest ryba fugu, trucizna zawarta w jej wnętrznościach to śmiertelna w skutkach tetradoksyna, której stężenie w ciele jednego osobnika wystarczy, by uśmiercić około 30 osób dorosłych. Gromadzi się ona przede wszystkim w wątrobie, narządach płciowych, sercu, a nawet oczach i skórze ryby, a w razie nieodpowiedniego przyrządzenia mięso również może ulec zatruciu. Jak działa tetradoksyna? Blokuje ona przekazywanie impulsów nerwowych, czego efektem jest paraliż mięśni. Choć świadomość zostaje w pełni zachowana, paraliż mięśni oddechowych w efekcie prowadzi do uduszenia. Pierwszymi objawami, mogącymi świadczyć o tym, że spożyta przez nas rozdymka tygrysia była trująca, są zawroty głowy, nudności i trudności z oddychaniem. Ze względu na fakt, iż nie istnieje antidotum na truciznę, którą zawiera ryba fugu, rokowania co do przeżycia nie są optymistyczne. Szacuje się, że ponad połowa zatruć rybą fugu okazuje się śmiertelna. Jedynym sposobem na uratowanie pacjenta jest sztuczna wentylacja aż do momentu, gdy tetradoksyna przestanie działać.

Czytaj również: Dlaczego warto jeść ryby?

Przyrządzanie trującej ryby fugu

Zamiłowanie mieszkańców Japonii do spożywania tego przysmaku sięga ponad dwa tysiące lat wstecz i nawet wyhodowanie nietoksycznej odmiany nie osłabiło popularności pierwowzoru jakim jest silnie trująca ryba fugu. Przygotowanie jej w bezpieczny sposób wymaga wielu lat nauki i odpowiednich umiejętności, dlatego kucharze potrzebują specjalnego szkolenia i certyfikacji by mogli rozpocząć przygotowywanie dania. Co ciekawe rozdymka – ryba trująca to jedyna potrawa, jakiej nie można podawać cesarzowi Japonii. Każda ryba fugu zabijana jest bezpośrednio przed spożyciem w restauracji, wcześniej przetrzymywana jest żywa w akwariach, gdzie może być podziwiana przez klientów. Sztuka polega na uśmierceniu tej ryby w taki sposób, by trucizna zawarta w narządach nie została rozprowadzona po całym ciele. Oczyszczone z wnętrzności oraz krwi mięso krojone jest następnie specjalnym nożem – fugu hiki. W jakiej postaci podawana jest ryba fugu? Potrawa najbardziej ceniona to sashimi, czyli cienkie plastry surowej ryby (stąd też fugu często jest określana jako trująca ryba na sushi), z dodatkiem chilli, sosu sojowego, szczypiorku, rzepy i cytryny, a dla miłośników ostrych smaków również wasabi. Jako alternatywę podaje się również hirezake, czyli grillowane płetwy fugu z ciepłą sake (japoński alkohol), a także gotowaną w gorącej wodzie skórę fugu.

Licencjonowani kucharze przygotowujący fugu za każdym razem osobiście spotykają się z klientem i oceniają jego posturę. Na podstawie odpowiednich parametrów (takich jak chociażby wzrost i waga) celowo pozostawiają oni w mięsie ryby odrobinę trucizny. Dzięki temu właśnie klient jedząc posiłek może odczuwać lekki paraliż języka i mrowienie jamy ustnej. Ze względu na ryzyko, jakie niesie za sobą złe oszacowanie pozostawionej ilości, kwalifikacja na kucharza fugu trwa co najmniej kilka lat.

Ryba fugu w Polsce – cena, gdzie kupić

Gdzie można zjeść ten niebezpieczny przysmak jakim jest rozdymka? Ze względu na ryzyko jakie za sobą niesie, ryba fugu w Polsce jak i innych krajach na terenie Unii Europejskiej jest zakazana do konsumpcji. Jej dostępność jest bardzo ograniczona, ale bez trudu spróbujemy jej przede wszystkim w Japonii, gdzie rząd ściśle przestrzega wytycznych dla restauracji serwujących ten narodowy przysmak. Ewentualnie to unikalne danie można dostać również na terenie Stanów Zjednoczonych i Kanady. Ze względu na unikalność jaką charakteryzuje się ryba fugu, cena posiłku w tym przypadku waha się od 250 do nawet 1000 złotych.

Czytaj również: Dieta japońska – zasady, produkty, wpływ na zdrowie, jadłospis