Bacopa monnieri – właściwości, działanie, skutki uboczne zioła brahmi

Bacopa monnieri – co to?

Bacopa monnieri, znana również jako bakopa drobnolistna oraz brahmi, to roślina występująca głównie w Indiach, ale można ją spotkać również na Sri Lance, w Nepalu, Wietnamie i Chinach. Jej naturalnym środowiskiem są tereny podmokłe, położone na wysokości nieprzekraczającej 1300 m n.p.m. Brahmi to niewielkie, pnące ziele osiągające od 30 do 60 cm wysokości. Posiada mięsiste, podłużne liście oraz pojedyncze, drobne kwiaty z białymi, różowymi lub fioletowymi płatkami.

Bacopa monnieri jest jedną z najważniejszych roślin wykorzystywanych w tradycyjnej medycynie ajurwedyjskiej i od przeszło 5000 lat znajduje szerokie zastosowanie w lecznictwie. To środek wspomagający układ nerwowy, poprawiający pamięć i koncentrację, uspokajający oraz łagodzący stany lękowe. Głównymi składnikami aktywnymi występującymi w brahmi są saponiny steroidowe – bakozydy A i B.

Oprócz bakozydów i ich pochodnych Bacopa monnieri zawiera również:

• związki fenolowe;
• herpestynę i braminę;
• kwasy organiczne;
• luteolinę i apigeninę;
• węglowodany i alkoholocukry;
• fitosterole: stigmasterol, β sitosterol, stigmastanol;
• białka i aminocukry;
• taniny;
• terpenoidy.

Bacopa monnieri – właściwości i działanie

W medycynie ludowej Bacopa uchodzi za zioło moczopędne oraz wzmacniające układ odpornościowy człowieka. Według medycyny indyjskiej stosowanie brahmi skutecznie wspomaga pracę mózgu oraz poprawia funkcjonowanie układu nerwowego. Przyjmowanie wyciągu z tej rośliny zwiększa możliwości intelektualne, usprawnia pamięć, funkcje poznawcze oraz umiejętność skupienia uwagi, co czyni z bakopy drobnolistnej cenne remedium na choroby neurodegeneracyjne.

Ponadto Bacopa monnieri działa:

• antyoksydacyjnie – Pobudza procesy regeneracyjne, dzięki czemu znajduje zastosowanie w rekonwalescencji po udarach i urazach mózgu;
• hipoglikemicznie – Bacopa monnieri może obniżać poziom glukozy we krwi. Odpowiada za to bakozyna – substancja o właściwościach insulinomimetycznych.
• przeciwdepresyjnie – Stosowanie zioła brahmi uspokaja, wycisza oraz przyczynia się do redukcji stanów lękowych;
• przeciwutleniająco – Bacopa monnieri hamuje szkodliwe działanie wolnych rodników, co zmniejsza ryzyko rozwoju chorób nowotworowych oraz innych schorzeń cywilizacyjnych (nadciśnienie tętnicze, miażdżyca, choroba niedokrwienna serca);
• przeciwzapalnie – Brahmi ogranicza rozwój niektórych grzybów i bakterii, m.in.: Salmonella enteritidis, Listeria monocytogenes, Escherichia coli;
• przeciwbólowo – zaobserwowano, że wyciąg z brahmi wykazuje działanie antynocyceptywne, tzn. hamuje odbieranie przez nocyreceptory bodźców interpretowanych jako bólowe. Prawdopodobnie odpowiada za to kombinacja pobudzania receptorów serotoninergicznych, opioidowych i adrenergicznych.

Wyciąg z Bacopa monnieri stosowany jest również w leczeniu i profilaktyce choroby wrzodowej. Roślina ta zwiększa ilość wydzielanego śluzu, co chroni błonę śluzową żołądka przed czynnikami drażniącymi i uszkadzającymi. Ponadto stanowi barierę przed Helicobacter pylori – bakterii, która jest odpowiedzialna za wrzody żołądka i dwunastnicy.

Bacopa monnieri – wskazania do stosowania

Wskazaniami do stosowania Bacopa monnieri są:

• problemy z pamięcią i koncentracją;
• objawy rozkojarzenia i dezorientacji występujące u osób w podeszłym wieku;
• zaburzenia funkcji poznawczych;
• stany obniżonego nastroju;
• problemy ze snem;
• stany wzmożonego wysiłku intelektualnego (np. nauka).

Bacopa monnieri – jak stosować? Rano czy wieczorem?

Bacopa monnieri dostępne jest w postaci ciętego ziela, proszku, w formie kapsułek lub tabletek. Na początku stosowania najlepiej przyjmować preparat w godzinach wieczornych, ponieważ na niektóre osoby brahmi może działać usypiająco. Zalecana dzienna dawka to 300 mg ekstraktu zawierającego 55% bakozydów.

Z brahmi można przyrządzić napar, który zaleca się pić 2-3 razy dziennie. Łyżeczkę ciętego ziela zalewamy wrzątkiem i parzymy przez około 10 minut pod przykryciem. Taki napar najlepiej spożywać podczas posiłku.

Sproszkowane brahmi można dodać do smoothie, jogurtu czy owsianki lub pić w formie wodnej zawiesiny. Aby ją przygotować, należy zalać wodą 2 g sproszkowanej rośliny i odstawić na 10 minut. Po upływie tego czasu zawiesina jest gotowa do wypicia.

Dawkowanie kapsułek lub tabletek jest opisane na opakowaniu i zależy przede wszystkim od zawartości brahmi w preparacie. Zazwyczaj przyjmuje się po jednej tabletce dwa razy dziennie. Jeśli są określone wskazania, to te dawki mogą być większe, jednak należy to ustalić indywidualnie z lekarzem.

Bacopa monnieri – skutki uboczne i przeciwskazania

Bacopa monnieri posiada szereg właściwości prozdrowotnych i leczniczych, jednak niekiedy stosowanie tej rośliny może doprowadzić do wystąpienia skutków ubocznych. Do objawów niepożądanych możemy zaliczyć: mdłości, przyspieszenie perystaltyki jelit, suchość w jamie ustnej oraz uczucie zmęczenia.

Bacopa monnieri nie powinno się stosować w przypadku:

• bradykardii – Brahmi może spowodować dodatkowe spowolnienie rytmu serca;
• ciąży i karmienia piersią – jest to podyktowane brakiem wystarczającej liczby danych na temat bezpieczeństwa stosowania tej rośliny u kobiet w ciąży i matek karmiących piersią;
• zaburzeń pracy tarczycy – przyjmowanie Bacopa monnieri może doprowadzić do wzrostu poziomu tyroksyny;
• niedrożności jelit – Brahmi może spowodować przyspieszenie perystaltyki jelit.

Bacopa monnieri – gdzie kupić?

Jeśli zamierzamy rozpocząć kurację brahmi, to warto wybrać ziele najlepszej jakości. Najlepiej zaopatrywać się w renomowanych sklepach zielarskich. Wówczas możemy mieć pewność, że jakość preparatu będzie wysoka i że przyniesie nam on pożądany efekt. W przypadku kapsułek należy dokładnie prześledzić ich skład – powinien on być w 100 proc. naturalny. Na rynku dostępne są suplementy diety zawierające wyłącznie brahmi, jak i te złożone. Ostateczny wybór zależy od rezultatu, jaki chcemy osiągnąć.