Ból w środkowej części pleców – co oznacza ból w połowie pleców?

Ból pleców w różnych lokalizacjach – na dole, na górze i po środku

Kłucie w plecach jest często spotykaną dolegliwością, która wynika w głównej mierze z kontuzji mięśni przykręgosłupowych, wad postawy (skolioza, kifoza, lordoza), choroby zwyrodnieniowej kręgosłupa, rzadziej przyczynami mogą być choroby narządów wewnętrznych (klatki piersiowej, tj: zapalenie osierdzia lub zapalenie opłucnej). Ból w środku pleców promieniujący do klatki piersiowej może być też pierwszym objawem infekcji nerwów między żebrowych (wirus ospy wietrznej, półpaśca).

Czytaj również: Ból z lewej strony pod zebrami – co to może być?

Dolegliwości bólowe pleców mogą występować na każdym odcinku od podstawy szyi i mięśnia czworobocznego, przez odcinek piersiowy kręgosłupa do okolicy lędźwiowo-krzyżowej na granicy z mięśniem pośladkowym większym. W okolicy górnej związane mogą być z patologiami odcinka szyjnego kręgosłupa, kontuzjom sportowym przebiegającym z naciągnięciem przyczepów mięśni szkieletowych.

Zobacz również: Gdzie boli trzustka?

Ból środkowej części pleców (na wysokości odcinka piersiowego kręgosłupa) współistnieć mogą z różnorakimi wadami postawy, chorobami krążka międzykręgowego. Dolegliwości pleców w odcinku lędźwiowym przybierają postać punktową przeszywającą i wtedy wiążemy je z tak zwanym bólem lędźwi, a w przypadku tępego bólu dolegliwości o trudnej do ustalenia lokalizacji i przebiegu napadowym w różnicowaniu należy uwzględnić współistnienie kolki nerkowej lub patologii moczowodu.

Najczęściej mamy jednak do czynienia z uszkodzeniami odcinka piersiowego kręgosłupa w przebiegu niejednorodnej grupy schorzeń, takich jak skolioza, dyskopatia kręgów piersiowych, zapalenie korzeni nerwów rdzeniowych, przewlekłe obciążenie mięśni przykręgosłupowych w przebiegu długotrwałego unieruchomienia w jednej pozycji. U osób młodych ból środka pleców oraz odcinka piersiowo-lędźwiowego w nocy i poczuciem zesztywnienia w godzinach rannych może być zwiastunem choroby reumatycznej (ZZSK – zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa), w początkowym etapie choroby dolegliwości zaczynając się od dolnej części pleców i wstępują ku górze w miarę procesu zaawansowania.

Czytaj również: Ból brzucha i pleców

Ból w środkowej części kręgosłupa – przyczyny

W przypadku omawiania przyczyn bólu pleców należy wspomnieć o tak zwanym bólu somatycznym, ma on charakter nagły, ostry o określonym czasie powstania i chory potrafi w momencie zbierania wywiadu przez lekarza dokładnie określić jego lokalizację. Bodźce bólowe przewodzone są wówczas drogą nerwową szybką aferentną do rdzenia kręgowego i dalej do ośrodka bólowego we wzgórzu na terenie ośrodkowego układu nerwowego (OUN).

Do możliwych przyczyn zaliczamy wówczas patologię mięśni międzykręgosłupowych, nerwów międzyżebrowych lub drażnienie blaszki trzewnej jamy opłucnowej, np. przez ostry proces zapalny (zapalenie opłucnej), bezpośredni uraz klatki piersiowej, choroby krążka międzykręgowego – najczęściej zespół wypadania krążka z uciskiem na worek oponowy rdzenia kręgowego. Bóle trzewne (narządowe) natomiast mają charakter bardziej przewlekły, podostry, tępy i pacjent z trudem precyzuje daną lokalizację.

Przeczytaj też: Ból pod lewą łopatką – przyczyny, jak leczyć?

Przyczyny bólów pleców w środkowej części kręgosłupa to najczęściej choroby odcinka piersiowego/lędźwiowego kręgosłupa:

• skolioza, nadmierna lordoza, nadmierna kifoza;
• osteoporoza kręgów kręgosłupa;
• dyskopatia – wypadanie jądra miażdżystego z uciskiem na kanał kręgowy;
• zapalenie korzeni nerwów grzbietowych (poliradiculitis);
• złamania kompresyjne (zmiażdżeniowe) trzonów kręgów kręgosłupa w przebiegu zaawansowanej osteoporozy;
• martwica aseptyczna jąder kostnienia trzonów kręgów – choroba Schauermanna;
• rzadziej guzy rdzenia kręgowego lun worka oponowego (oponiaki – meningioma).

Zobacz też: Ból kręgosłupa lędźwiowego promieniujący do nóg

Ważną przyczyną są także choroby zapalne kręgosłupa – zmiany w przebiegu reumatoidalnego zapalenia stawów (RZS) lub spondyloartropatii osiowej w zesztywniającym zapaleniu stawów kręgosłupa (ZZSK). Ból mięśni pleców może być spowodowany przez choroby mięśni szkieletowych – zapalenia w przebiegu chorób reumatycznych lub kontuzje sportowe. Podobnie dzieje się w przypadku nadmiernego napięcia mięśni szkieletowych w przebiegu długotrwałego unieruchomienia w jednej pozycji (najczęściej). Rzadkimi przyczynami dolegliwości bólowych są zespoły demielinizacyjne, w tym przypadku stwardnienie rozsiane.

Czytaj również: Ból w klatce piersiowej po prawej stronie

Ból pleców na środku – choroby narządowe

Ból pleców w środkowej części na wysokości klatki piersiowej mogą pochodzić z chorób trzewnych – zmian w osierdziu serca lub opłucnej, przybierają wtedy postać ostrych dolegliwości bólowych o charakterze przeszywającym o zmiennym natężeniu w zależności od przybieranej pozycji ciała – z reguły poprawa następuje w pozycji na boku po tej stronie, gdzie występuje proces chorobowy.

Sprawdź również: Drętwienie lewej ręki i palców lewej ręki

Choroby narządów klatki piersiowej lub jamy brzusznej w przestrzenie zaotrzewnowej mogą powodować silne bóle w środkowej części pleców:

• zapalenia osierdzia – wirusowe, bakteryjne, popromienne;
• zapalenia płuc i opłucnej z wysiękiem ostrym opłucnowym (często) powoduje bóle pleców tak gdzie kręgosłup piersiowy
• zapalenie pęcherzyka żółciowego jako promieniowanie do okolicy międzyłopatkowej z nadbrzusza środkowego lub prawego podżebrza;
• ostre zapalenie trzustki – bóle w okolicy pępka z promieniowaniem do okolicy lędźwiowej;
• kamica nerkowa – bóle lędźwi, który może promieniować;
• rzadko guzy przestrzeni zaotrzewnowej – nowotwory nerek – rak kolczystokomórkowy, guz Wilmsa u dzieci;
• często bóle pleców w przebiegu uruchomienia mięśni przykręgosłupowych w długotrwałym kaszlu.

To też może Cię zainteresować: Ból pleców po prawej stronie

Bóle trzewne mogą promieniować do pleców zwłaszcza do okolicy międzyłopatkowej z prawego podżebrza i wynikają z drażnienia splotów trzewnych w okolicy zapalonego pęcherzyka żółciowego jako powikłanie kamicy żółciowej. Pozycja ciała w tym przypadku ma mniejsze znaczenie, a dolegliwości bólowe są o zmiennym natężeniu (napadowe, kolkowe). Podobna sytuacja ma miejsce przy kamicy nerkowej, wówczas chory relacjonuje tępy, nawrotowy ból w okolicy lędźwiowej o zmiennym natężeniu.

Ból w połowie pleców – jakie badania zrobić

W zależności od podejrzewanej przyczyny należy wykonać precyzyjne badanie fizykalne z oceną sylwetki i postawy w czasie postoju i chodu pacjenta, ocenić ruchomość kręgosłupa w czasie skłonu w przód i tył, ruchomość boczną, funkcjonowanie mięśni szkieletowych i ocenić ruchomość największych stawów.

Do badań dodatkowych najczęściej wykonywanych zaliczamy RTG klatki piersiowej w kliku projekcjach – przednio-tylnej do oceny płuc i sylwetki serca, bocznej – do oceny odcinka piersiowego kręgosłupa, jego struktur – wyrostków kolczystych, trzonów kręgów i stawów między kręgosłupowych. Badanie to jest korzystne do oceny elementów kostnych kręgosłupa, nie widać w tym badaniu jednak struktur chrzęstnych – więzadeł podłużnych i poprzecznych ani krążka międzykręgowego. Do oceny tych struktur stosujemy przeważnie rezonans magnetyczny.

Do objawów towarzyszących, które wymagają szybkiej konsultacji lekarskiej zaliczamy: ostry ból w klatce piersiowej z promieniowaniem do okolicy międzyłopatkowej, sztywność poranna kręgosłupa, brak umiejętności utrzymania prawidłowej (pionowej) postawy ciała.

Zobacz również: Pieczenie w klatce piersiowej – przyczyny

Jak leczyć bolące plecy?

Skuteczne leczenia warunkowane jest ustaleniem prawidłowego rozpoznania. Do częstych przyczyn zaliczamy brak odpowiedniej, regularnej aktywności fizycznej, zaburzenia postawy ciała, skrzywienia kręgosłupa lub nieprawidłowego pogłębienia jego krzywizn.

Przy lekkich urazach może dochodzić do uszkodzenia przyczepów mięśni przykręgosłupowych lub naciągnięcia mięśni – takim zjawiskom sprzyja długotrwałe przyjmowanie jednej pozycji ciała, np. przy długiej i siedzącej pracy przy komputerze. Korzystne jest wówczas regularne wykonywanie ćwiczeń czynnych, zwłaszcza w pozycji leżącej na twardym podłożu z uniesieniem tułowia.

Doraźnie w cięższych dolegliwościach bólowych można stosować ortezy i protezy na kręgosłup z usztywnieniem uszkodzonego odcinka. W leczeniu farmakologicznym stosujemy leki przeciwbólowe – paracetamol i tramadol oraz leki rozkurczowe przeznaczone w stanach wzmożonego napięcia mięśniowego – naklofen.

W przypadkach, kiedy plecy bolą po środku od chorób współistniejących, konieczne jest ich dokładne zdiagnozowanie – osteoporoza wymaga suplementacji wapnia i witaminy D₃, bisfosfonianów (leków antyresorbcyjnych). Leczenie operacyjne wskazane jest w zaawansowanej chorobie zwyrodnieniowej stawów kręgosłupa – przykładowe zabiegi to laminectomia lub stabilizacja trzonów kręgów kręgosłupa. Miejscowe ostrzykiwania stawów kręgosłupa steroidami mają potwierdzone działanie przeciwbólowe. W populacji osób młodych – zwłaszcza mężczyzn nagły ból pleców w linii pośrodkowej lub bocznej może być wywołane przez ostre zapalenie opłucnej (pochodzenia infekcyjnego) lub rzut choroby reumatycznej – RZS lub zesztywniającym zapaleniem stawów kręgosłupa (ZZSK). W zależności od przyczyny stosujemy antybiotykoterapię lub leki modyfikujące przebieg choroby reumatycznej – sulfasalazynę lub niesteroidowe leki przeciwzapalne. Nowoczesne leczenie biologiczne (infliksimab, adalimumab, pegylowany certolizumab) jest obiecującą metodą w zaopatrzeniu przewlekłych schorzeń reumatycznych.

Czytaj również: Blokada kręgosłupa – co to jest, działanie, wskazania, przeciwwskazania i skutki uboczne