Zwyrodnienie stawu barkowego – jak leczyć zwyrodnienie barku?

Czym jest choroba zwyrodnieniowa i zwyrodnienie barku?

Staw barkowy to używane przez pacjentów określenie na staw ramienny. Choroba zwyrodnieniowa oznacza niszczenie powierzchni stawowych stawu z powodu utraty chrząstki stawowej, która je pokrywa. W barku zmiany dotykają zarówno głowę kości ramiennej, jak i panewkę łopatki. Na powierzchni chrząstki dochodzi do jej włóknienia, pękania i ścierania, a czasem nawet do całkowitego odsłonięcia powierzchni stawowych.

Chrząstka nie jest unaczyniona, zmiany degeneracyjne są nieodwracalne. Dalszym etapem schorzenia są: zapalenie błony maziowej w stawie, zwłóknienie i obkurczenie torebki stawowej oraz dysfunkcje więzadeł i mięśni. Przebieg zwyrodnienia stawu barkowego jest najczęściej powolny.

Zwyrodnienie stawu barkowego – przyczyny

Jakie są przyczyny zwyrodnienia barku? Powodem utraty chrząstki stawowej są zaburzenia syntezy białek budujących chrząstkę. Ich przyczyny są związane z:

• predyspozycjami genetycznymi (zaburzenia budowy kolagenu i metabolizmu chrząstki stawowej),
• chorobami ogólnoustrojowymi (zaburzenia metaboliczne i endokrynologiczne – cukrzyca, otyłość, reumatoidalne zapalenie stawów, dna moczanowa),
• wadami wrodzonymi i rozwojowymi stawy ramiennego,
• przebytym urazem stawu barkowego lub zakażeniem stawu,
• niestabilnością stawu barkowego,
• przeciążeniami stawu wywołanymi pracą lub aktywnością fizyczną,
• brakiem właściwej diety,
• wiekiem i naturalnym starzeniem się elementów układu kostno-mięśniowego.

Zwyrodnienie stawu barkowego – objawy

Objawy choroby zwyrodnieniowej stawu ramiennego obejmują:

• ból (głęboki, tępy i narastający podczas aktywności fizycznej lub zmiany pogody, pojawia się podczas snu i spania na chorym barku),
• odczuwalny dyskomfort w ramieniu i odcinku szyjnym,
• sztywność,
• odczuwalne trzeszczenie, blokowanie lub tarcie w stawie podczas ruchu,
• osłabienie, zaniki oraz przykurcze mięśni na skutek unikania bolących ruchów,
• ograniczenie ruchomości barku,
• wysięki w jamie stawu.

Zwyrodnienie barku – jakie badania wykonać?

Ból i ograniczenie ruchomości chorego barku zmuszają do kontaktu ze specjalistą. Lekarz powinien dokładnie zbadać chory staw i zlecić badanie obrazowe. Zdjęcie RTG pokaże zmniejszenie przestrzeni stawowej, zagęszczenia w warstwie podchrzęstnej kości oraz osteofity, czyli wyrośla kostne.

Najczulszym badaniem, które dokładnie oceni wczesne zmiany destrukcyjne chrząstki jest magnetyczny rezonans.

Leczenie zwyrodnienia stawu barkowego

Nie ma skutecznego lekarstwa na destrukcję chrząstki stawowej, dlatego leczenie jest przede wszystkim objawowe. Dąży do zmniejszenia dolegliwości bólowych i zwalczania innych objawów chorobowych oraz ochrony stawu przed dalszym rozwojem choroby. Leczenie obejmuje:

• unikanie przeciążeń, odpoczynek oraz stosowanie aparatu stabilizującego na chory staw w okresie ostrych dolegliwości bólowych;
• stosowanie zabiegów fizykalnych o działaniu przeciwbólowym oraz przeciwzapalnym; zaleca się: krioterapię, ultradźwięki, laseroterapię, pole magnetyczne lub elektroterapię;
• wykonywanie ćwiczeń leczniczych; izometrycznych, poprawiających ruchomość i wzmacniających stabilizację chorego stawu oraz ogólno-kondycyjnych;
• terapię manualną;
• kinesiotaping;
• farmakoterapię – niesteroidowe leki przeciwzapalne i leki przeciwbólowe mogą być podawane doustnie lub miejscowo na skórę w formie żeli lub maści, glikokortykosteroidy najczęściej są wstrzykiwane bezpośrednio do stawu, leki modyfikujące chrząstkę stawową (zawierające siarczan glukozaminy, kwas hialuronowy) oraz środki poprawiające krążenie i metabolizm tkanek;
• odpowiednią dietę (bogatą w drób, owoce morza, awokado, soję, suszone owoce i rabarbar);
• modyfikację stylu życia – unikanie pozycji i ruchów nasilających dolegliwości, noszenia ciężarów i przeciążania chorego barku oraz przebywania w zimnie i wilgoci.

Czy operacja stawu barkowego jest konieczna? Zabieg jest wskazany u osób, u których przyczynami zmian zwyrodnieniowych są wady wrodzone lub przebyte urazy. Jednak u osób z nawracającymi stanami zapalnymi, wysiękami, zaawansowaną destrukcją chrząstki stawowej i znacznymi naroślami kostnymi, operacja jest zalecana. W takich przypadkach stosuje się oczyszczenie stawu i usunięcie zmienionej błony maziowej lub wymianę stawu i zastąpienie zniszczonej powierzchni stawu protezą.

Jak zapobiegać?

Profilaktyka chorób zwyrodnieniowych uwzględnia:

• dbanie o prawidłową masę ciała i racjonalne, zdrowe żywienie,
• podejmowanie systematycznej, umiarkowanej aktywności fizycznej,
• unikanie nadmiernego obciążania stawów,
• dbanie o stan zdrowia i przeciwdziałanie stanom zapalnym.