Zatrucie pseudoefedryną – objawy fizyczne i psychiczne

Co to jest pseudoefedryna?

Pseudoefedryna to pochodna efedryny, alkaloidu przęśli zwyczajnej, otrzymywana na drodze syntezy chemicznej. Zalicza się do grupy związków pobudzających receptory α- i β-adrenergiczne bezpośrednio w błonie śluzowej, dlatego stosowana jest w stanach zapalnych górnych dróg oddechowych, zapaleniu zatok i nieżycie nosa.

Jej obwodowe działanie podobne jest do działania adrenaliny, natomiast ośrodkowe jest już dużo słabsze niż efedryny i amfetaminy, czyli substancji zaliczanych do tej samej grupy, co pseudoefedryna.

Dość powszechnie występuje w większości preparatów przeznaczonych do leczenia objawów przeziębienia i grypy. Wówczas jest łączona z takim substancjami, jak paracetamol, ibuprofen lub dekstrometorfan.

To też może Cię zainteresować: Co oznacza przyspieszone bicie serca?

Jako samodzielny składnik występuje w postaci siarczanu lub chlorowodorku w dostępnych bez recepty tabletkach przeznaczonych do leczenia nieżytu nosa w przebiegu alergii lub przeziębienia.

Obkurczanie naczyń krwionośnych prowadzi do zmniejszenia obrzęku śluzówki i poprawy drożności nosa. Błona śluzowa nosa to nie jedyne miejsce w obszarze dróg oddechowych, na które oddziałuje pseudoefedryna. Może działać także na narząd słuchu, szczególnie na trąbkę Eustachiusza, w znacznym stopniu poprawiając jej drożność, a także jest skuteczna podczas lotu samolotem, ponieważ wyrównuje ciśnienie w uchu środkowym. Wystarczy zażyć lek z pseudoefedryną na 30 minut przed planowanym lotem, aby skutecznie zmniejszyć ból uszu odczuwany podczas zmiany wysokości. Udowodniono także jej skuteczność w przypadku problemu nietrzymania moczu, szczególnie w sytuacjach wzmożonej aktywności fizycznej.

Przedawkowanie pseudoefedryny

Pseudoefedryna może dawać takie same interakcje z innymi lekami jak efedryna, ze względu na to, że jest jej pochodną. Do nasilenia jej działania może dojść podczas jednoczesnego przyjmowania trójpierścieniowych leków przeciwdepresyjnych i leków zobojętniających kwas solny. Szczególnie groźne dla zdrowia jest zażywanie jednocześnie preparatów alkalizujących mocz, ponieważ może to doprowadzić do zatrzymania pseudoefedryny w organizmie i rozwoju reakcji toksycznej.

Mimo dużej skuteczności w leczeniu nieżytu nosa, pseudoefedryna nie jest do końca bezpiecznym lekiem i jej stosowanie powinno być ograniczone. Nadużywanie środków ją zawierających może powodować rozwój uzależnienia, a przyjęcie jednorazowo dużo większej dawki niż dozwolona może skutkować ostrym zatruciem pseudoefedryną.

Skutki uboczne przyjmowania leków zawierających w swym składzie tę pochodną efedryny to:

• nagły wzrost ciśnienia tętniczego,
• zaburzenia pracy serca,
• u mężczyzn dodatkowo zatrzymanie moczu.

Ze strony ośrodkowego układu nerwowego po nadużyciu pseudoefedryny należy się spodziewać:

• bólu głowy,
• nudności,
• wysypki,
• drżenia mięśni,
• nadmiernego pobudzenia,
• bezsenności.

Przedawkowanie metylokatynonu – narkotyku z pseudoefedryny

Dwa ostatnie objawy uboczne są coraz częściej pożądane przez młodych ludzi, którzy przy użyciu leków z pseudoefedryną skutecznie się odurzają. Zyskały one popularność wśród studentów, ponieważ pozwalają przez dodanie kilku innych substancji otrzymać działający bardzo silnie psychotropowo efedron. Przyjęcie doustne gwarantuje działanie trwające od 4 do 6 godzin już w 20 minut od zażycia, a podanie dożylne gwarantuje 30-minutowe efekty już po kilku sekundach. Po tym jak substancja ta przestaje działać, obserwuje się:

• gwałtowne zmiany nastroju,
• wzmożoną senność,
• uczucie zmęczenia,
• kołatanie serca,
• bóle głowy.

Jakie efekty daje metylokatynon ?

Osoby, które odurzały się przy użyciu pseudoefedryny, mówiły, że odczuwały bezsilność i brak motywacji do działania. Efekty działania tak bardzo pożądane przez młodych ludzi dotyczą głównie efektów psychicznych, fizyczne natomiast są mniej „przydatne”, wyjątek stanowi bezsenność.

Od strony psychicznej dochodzi do wzrostu motywacji i chęci do działania, poprawia się koncentracja i pamięć (szczególnie pożądane przez studentów w okresie sesji egzaminacyjnej), odczuwane jest wzmożone pobudzenie i euforia. Oprócz zaburzeń snu występują zaburzenia łaknienia lub jego całkowity brak, przyspieszone bicie serca i zwiększone ciśnienie tętnicze. Może dochodzić także do wspomnianych już wcześniej problemów z oddawaniem moczu, a także z erekcją.

W przypadku zatrucia pseudoefedryną obserwuje się objawy psychoz podobne jak po zażyciu amfetaminy, halucynacje słuchowe i wzrokowe, agresywne zachowania i paranoje. Inne objawy towarzyszące to: wzmożony niepokój, nadmierna drażliwość i drgawki.

Długotrwałe przyjmowanie pseudoefedryny może powodować rozwój objawu Raynauda, który charakteryzuje się blednięciem i sinieniem palców rąk i stóp. Objaw ten ujawnia się pod wpływem stresu lub zimna, a jego przyczyną jest napadowy skurcz tętnic w obrębie rąk. W konsekwencji mogą się również pojawić objawy charakterystyczne dla choroby Parkinsona, a więc drgawki, zaburzenia mowy i równowagi, a także otępienie.

Kiedy dojdzie do zatrucia pseudoefedryną, konieczne jest płukania żołądka, zakwaszenie moczu, a nawet dializa.

Dostępność pseudoefedryny

Łatwa dostępność leków zawierających pseudoefedrynę powoduje, że coraz więcej osób sięga po nie z powodów pozamedycznych. A konsekwencje jej stosowania mogą być, jak już wcześniej wspomniano, bardzo poważne.

By jednak nie ograniczać pacjentom dostępu do samodzielnej terapii, wyznaczono limit zawartości pseudoefedryny dostępnej bez recepty do 720 mg w opakowaniu. Taką wartość otrzymano stosując się do zasady samoleczenia, która mówi, że nie należy przyjmować maksymalnej dziennej dawki dłużej niż trzy dni. Dodatkowo zabroniono sprzedaży pozaaptecznej leków zawierających pseudoefedrynę.

W Polsce od 1 stycznia 2017 r. pacjent ma prawo kupić jedno opakowanie, w którym łączna dawka substancji czynnej nie przekracza 720 mg. Jednak sceptycy sądzą, że takie poprawki i tak niewiele zmieniły, a najlepszym wyjściem z tej sytuacji byłoby ponowne włączenie preparatów z pseudoefedryną na listę leków dostępnych wyłącznie na receptę lekarską.