Intubacja – na czym polega, kiedy się ją stosuje?

Czemu służy intubacja?

Udrażnianie dróg oddechowych jest prawdopodobnie jedną z najważniejszych umiejętności do opanowania przez lekarza medycyny ratunkowej lub anestezjologii, ponieważ brak zapewnienia odpowiedniej drożności dróg oddechowych może szybko doprowadzić do śmierci lub niepełnosprawności.

Intubacja z definicji to jedna z metod przyrządowego udrażniania dróg oddechowych. Intubację wykonuje się, gdy chory nie jest w stanie oddychać samodzielnie z powodu znieczulenia koniecznego do wykonania operacji lub choroby – nagłej lub przewlekłej.

Intubacja – wskazania

• Niedrożność dróg oddechowych.
• Udrażnianie dróg oddechowych pacjenta podczas resuscytacji.
• Zatrzymanie akcji serca.
• Urazy szyi, brzucha lub klatki piersiowej, które wpływają na drogi oddechowe.
• Utrata przytomności lub niski poziom świadomości.
• Konieczność przeprowadzenia operacji, która uniemożliwi samodzielne oddychanie.
• Niewydolność oddechowa lub bezdech.
• Ochrona przed aspiracją treści pokarmowej.

Sprawdź również: Co to jest śmierć kliniczna?

Intubacja – na czym polega?

Intubacja to zabieg medyczny polegający na włożeniu elastycznej, plastikowej rurki intubacyjnej do nosa (intubacja donosowa) lub gardła, a dokładniej do tchawicy (intubacja dotchawicza). Intubację dotchawiczą (przez jamę ustną) stosuje się przeważnie w sytuacjach nagłych. Dzieje się tak dlatego, że rurka intubacyjna wkładana przez usta jest większa i łatwiejsza do włożenia niż ta wprowadzana przez nos.

Intubacja przez nos często stosowana jest podczas zabiegów w obrębie jamy ustnej lub u pacjentów wymagających intubacji przez dłuższy okres czasu. Rurka utrzymuje drogi oddechowe otwarte, dzięki czemu powietrze może dostać się do płuc. Rozmiar rurki zależy od rodzaju przeprowadzanej intubacji, wieku i płci.

Przeczytaj też: Kiedy wykonuje się płukanie żołądka?

Procedura intubacji będzie się różnić w zależności od jej celu i tego, czy intubacja przeprowadzana jest w sali operacyjnej czy w sytuacji awaryjnej. W sali operacyjnej lub w innym kontrolowanym miejscu lekarz zazwyczaj usypia osobę za pomocą środka znieczulającego. Następnie wkłada instrument zwany laryngoskopem do ust pacjenta, aby wspomóc wprowadzenie elastycznej rurki między fałdami głosowymi do tchawicy.

Laryngoskop posiada pewnego rodzaju „latarkę”, jednak w niektórych szpitalach dostępne są również laryngoskopy z małą kamerką ułatwiającą prawidłowe umiejscowienie rurki. Gdy zostanie wprowadzona, na końcu rurki intubacyjnej pompowany jest balon (tzw. mankiet uszczelniający), który ma na celu zabezpieczenie pozycji rurki i zapobieganie ucieczki powietrza.

Zobacz też: Stridor – co to jest? Jak leczyć świst krtaniowy?

Intubacja – właściwe położenie rurki

Kolejnym krokiem intubacji dotchawiczej jest kontrola położenia rurki intubacyjnej. W tym celu lekarz lub pielęgniarka, osłuchując klatkę piersiową i płuca pacjenta stetoskopem, sprawdzi, czy płuca są wentylowane równomiernie. Prawidłowe umiejscowienie rurki potwierdza również narzędzie zwane kapnografem, które wykrywa dwutlenek węgla wydychany z płuc.

Następnie rurka intubacyjna podłączana jest do worka samorozprężalnego (wyglądem przypomina torbę, którą ściska personel medyczny, aby wtłoczyć powietrze do płuc) lub respiratora – urządzenie to wytwarza nadciśnienie, które wtłacza powietrze do płuc i pozwala na prowadzenie oddechu zastępczego.

Kiedy pracownicy służby zdrowia zdecydują, że usunięcie rurki intubacyjnej jest bezpieczne, usuwają ją. Proces usunięcia rurki intubacyjnej nazywamy ekstubacją. Decyzję o ekstubacji podejmuje się wtedy, gdy pacjent jest w stanie oddychać samodzielnie, posiada zdolność połykania lub odkrztuszania, jest dostatecznie świadomy i wartość saturacji (wysycenie krwi tlenem) jest prawidłowa.

To też może Cię zainteresować: Bezdech senny – przyczyny, objawy i leczenie

Intubacja – u kogo jest przeciwwskazana?

W niektórych przypadkach pracownicy ochrony zdrowia mogą zdecydować, że intubacja nie jest bezpieczna, np. w przypadku poważnego urazu dróg oddechowych, urazu w odcinku szyjnym lub niedrożności uniemożliwiającej bezpieczne umieszczenie rurki.

W przypadku intubacji donosowej wśród przeciwskazań wymienia się: złamania nosa, skrzywioną przegrodę nosową, koagulopatie oraz ciążę.

Niekiedy pracownicy służby zdrowia mogą zdecydować o chirurgicznym otwarciu dróg oddechowych przez gardło w dolnej części szyi. Jest to tzw. tracheostomia. Tracheostomia jest również często stosowana w przypadkach, kiedy oczekuje się, że pacjent nie będzie mógł samodzielnie oddychać nawet przez kilka tygodni.

Zobacz też: Tracheotomia i konikotomia – czym są?

Czy intubacja boli?

Intubacja jest inwazyjną procedurą i w niektórych sytuacjach awaryjnych może być odczuwalna przez pacjenta. Zwykle jest ona wykonywana jednak w szpitalu i poprzedzona jest znieczuleniem ogólnym, tzw. narkozą – pacjent podczas umieszczania rurki nic nie czuje.

Intubacja – możliwe komplikacje i powikłania

Intubacja jest powszechną i ogólnie bezpieczną procedurą, która może pomóc uratować życie danej osoby. Należy pamiętać, że korzyści z intubacji zwykle przewyższają wszelkie ryzyko i co więcej, większość ludzi wraca do zdrowia po intubacji bez jakichkolwiek długotrwałych dolegliwości. Jednak, jak każda procedura, wiąże się z pewnym ryzykiem. Potencjalne skutki uboczne intubacji to m.in.:

• zakażenie górnych dróg oddechowych,
• uszkodzenia podniebienia,
• mechaniczne urazy krtani,
• intubacja przełyku,
• intubacja jednego z oskrzeli,
• krwawienie,
• obrzęk krtani.

Wiele osób odczuje ból gardła i trudności z przełykaniem natychmiast po intubacji, ale powrót do zdrowia jest zwykle szybki i zajmuje od kilku godzin do kilku dni, w zależności od czasu zaintubowania. Może wystąpić również chrypka lub niewielkie krwawienie.

To też może Cię zainteresować: Komora hiperbaryczna – co to jest? Wskazania i przeciwwskazania

Zdarzenia niepożądane są bardziej prawdopodobne, jeśli lekarz przeprowadza intubację w nagłych wypadkach. Należy jednak pamiętać, że w takich przypadkach intubacja może być zabiegiem ratującym życie.

Jeśli obawiasz się operacji w znieczuleniu ogólnym i związanej z nią intubacji, porozmawiaj o tym ze swoim chirurgiem lub anestezjologiem, który odpowie na wszystkie twoje pytania i przeprowadzi cię przez tę procedurę.