Zwężenie przestrzeni międzykręgowej – leczenie i objawy

Czym jest zwężenie przestrzeni międzykręgowej?

Zwężenie przestrzeni międzykręgowej to dość często pojawiające się sformułowanie w opisach badań obrazowych, takich jak tomografia komputerowa czy rezonans magnetyczny. Przyczyn takiego stanu może być bardzo wiele. W związku z tym wyniki badań należy rozpatrywać tylko w konfrontacji z charakterem występujących objawów.

Jednym z najczęstszych powodów przewężenia przestrzeni międzykręgowej są przeciążenia kręgosłupa związane ze stylem życia, powtarzającymi się nawykami utrzymywania nieprawidłowej postawy ciała, przebywaniem przez długi czas w tej samej pozycji, np. podczas wykonywania określonej pracy.

Prowadzi to do obniżenia wysokości krążka międzykręgowego, jego uwypuklenia i drażnienia tkanki nerwowej. Tak zostaje zapoczątkowana reakcja łańcuchowa, która niesie za sobą poważne konsekwencje pod postacią zaawansowanych zmian strukturalnych w obrębie kręgosłupa, a także silnych dolegliwości bólowych.

Zobacz też: Czym różni się wypuklina od przepukliny?

Zwężenie przestrzeni międzykręgowej – przyczyny

Zwężenie szpary międzykręgowej najczęściej związane jest z powtarzającymi się przeciążeniami kręgosłupa. Występuje u osób ciężko pracujących fizycznie w pozycjach wymuszonych, czyli zgięciowej pozycji tułowia. To samo dotyczy osób przebywających permanentnie w pozycji siedzącej, która jest jedną z najbardziej obciążających dla kręgosłupa.

Na skutek działającej siły kompresyjnej (ucisku) dochodzi wtedy do utraty ciśnienia osmotycznego, dehydratacji struktur krążka międzykręgowego i jego uwypuklenia w kierunku struktur nerwowych, co powoduje ich kompresję. Aby jednak tak się stało, przeciążenie kręgosłupa musi być długotrwałe, nawarstwiające się najczęściej przez kilkanaście miesięcy lub nawet lat.

Czy i jakie daje objawy?

Zwężenie przestrzeni międzykręgowych może nie dawać żadnych objawów. Wszystko zależy od stopnia zaawansowania zmian, czyli tego, jak duże jest obniżenie przestrzeni międzykręgowej oraz ewentualnej kompresji na okoliczne struktury nerwowe. Jeśli występuje jedynie niewielkie zwężenie szpary międzykręgowej, niepowodujące ucisku na okoliczne struktury nerwowe, wówczas nie wiąże się to z żadnymi dolegliwościami bólowymi ze strony kręgosłupa.

Jednakże w przypadku, gdy mimo niewielkiego przewężenia przestrzeni międzykręgowych nie zostaną podjęte żadne działania zmniejszające obciążenia celowane w kręgosłup, wtedy należy spodziewać się postępującego obniżania przestrzeni międzykręgowych, prowadzącego nawet do całkowitego braku przestrzeni.

Będzie to skutkowało masywnym obniżeniem wysokości krążka międzykręgowego, co spowoduje jego uwypuklenie poza krawędzie trzonów kręgowych i spowoduje ból dyskogenny (ból kręgosłupa i – w zależności od poziomu, na którym będą zmiany – np. ból lędźwi, ból w dolnej części pleców).

Zwężenie przestrzeni międzykręgowej C5-C6, L4-L5 i inne przypadki

W zależności od poziomu kręgosłupa, na którym pojawią się zaawansowane zmiany zwyrodnieniowo-wytwórcze, występować będą różne objawy. Zwężenie przestrzeni międzykręgowej na poziomie odcinka szyjnego prowokuje zupełnie inne symptomy niż na poziomie odcinka lędźwiowego. Zwężenie przestrzeni międzykręgowej C3-C4 może generować promieniujący ból kręgosłupa szyjnego do przednio-tylnej części szyi, schodzący w niewielkim stopniu na ramiona.

Zwężenie przestrzeni międzykręgowej C5-C6 to ból promieniujący od szyi wzdłuż kończyny górnej, przez obszar mięśnia dwugłowego ramienia aż do kciuka. Natomiast objawy zwężenia przestrzeni międzykręgowej C6-C7 skutkują bólem promieniującym do kciuka oraz do środkowego palca przez środek dłoni.

Odcinek lędźwiowy i zwężenie przestrzeni międzykręgowej L1-L2 to ból promieniujący do pachwiny i nad pośladkiem. Zwężenie przestrzeni międzykręgowej L3-L4 wiąże się z bólem promieniującym często do przednio-przyśrodkowej części uda, podudzia i stopy. Zwężenie przestrzeni międzykręgowej L4-L5 może dawać objawy bólu umiejscowionego w przedniej części uda, podudzia oraz w okolicy palucha i na podeszwie stopy.

Czytaj również: Masaż próżniowy – co to jest? Wskazania, przeciwwskazania, przebieg zabiegu

Jakie są skutki i konsekwencje?

Skutkiem obniżenia się przestrzeni międzykręgowych może być ból dyskogenny, czyli powstający na skutek ucisku krążka międzykręgowego na okoliczne struktury nerwowe. Taki stan określany jest już jako zwyrodnienie dysków międzykręgowych. Jest to początek reakcji łańcuchowej – kiedy przeciążenia nie ustają, zmiany stają się coraz bardziej zaawansowane. Tworzą się zmiany zwyrodnieniowo-wytwórcze, w postaci osteofitów, a ich rozległość jest proporcjonalna do niszczących sił obciążeniowych oddziałujących na kręgosłup.

Następuje przerost więzadeł żółtych, zmniejszenie objętości otworów międzykręgowych oraz przerost wyrostków stawowych kręgów. Kombinacja tych wszystkich czynników bezsprzecznie doprowadza do zwężenia kanału kręgowego, co jest przyczyną bardzo wielu dolegliwości bólowych.

Leczenie zwężenia przestrzeni międzykręgowej

Leczeni e i rehabilitacja obniżenia wysokości przestrzeni międzykręgowej w początkowym stadium, bez występujących zmian zwyrodnieniowo-wytwórczych nie jest konieczne –
ze względu na bardzo rzadkie objawy. Wykorzystuje się działania profilaktyczne i prewencyjne w postaci zmiany nawyków, pozycji podczas wykonywania pracy oraz wysiłku fizycznego. Zwraca się uwagę na modyfikację miejsca pracy w postaci stosowania bardziej ergonomicznych mebli, przyrządów oraz elementów mogących wpłynąć na radykalne zmniejszenie przeciążeń kręgosłupa w pracy.

Ćwiczenia i rehabilitacja

Korzystne może okazać się regularne wykonywanie ćwiczeń ukierunkowanych na poprawę kondycji kręgosłupa, dostępnych w większości placówek rehabilitacyjnych (zajęcia dotyczące zdrowego kręgosłupa). W przypadku pojawienia się zmian zwyrodnieniowo-wytwórczych i/lub bólu kręgosłupa dyskogennego stosuje się środki farmakologiczne o działaniu analgetycznym i niesteroidowe leki przeciwzapalne.

Rehabilitacja to wdrożenie kinezyterapii. Niezwykle skuteczne mogą okazać się ćwiczenia metodą McKenziego, pinopresura, suche igłowanie, osteopatia oraz terapia powięziowa. Fizykoterapia wykorzystuje krioterapię miejscową i ogólnoustrojową, magnetostymulację, elektroterapię i całą gamę zabiegów mających efekt przeciwzapalny, przeciwbólowy i regeneracyjny.