Osteopatia – co to jest? Kim jest osteopata i czym się zajmuje?

Na czym polega osteopatia?

Osteopatia jest metodą, w której stawianie diagnozy oraz leczenie dysfunkcji narządu ruchu wykonywane jest rękoma terapeuty. Terapia osteopatyczna stawów, tkanek miękkich oraz nerwów wpływa na system nerwowo-mięśniowy i oddziałuje bezpośrednio na organizm człowieka oraz jego stan psychiczny.

Twórcą osteopatii jest Andrew Taylor Still, amerykański lekarz i chirurg, który w drugiej połowie XIX wieku pracował nad alternatywną metodą uzdrawiania. Osteopatia to rodzaj terapii manualnej oraz diagnostyki. Nie stosuje się w niej leków, jest też całkowicie nieinwazyjna. Techniki wykorzystywane w ramach osteopatii stosuje się w celu poprawy ruchomości stawów, leczenia dolegliwości bólowych oraz ogólnej poprawy stanu zdrowia i samopoczucia pacjenta.

W tej terapii manualnej specjalista kładzie nacisk na przywrócenie równowagi funkcjonowania wszystkich układów organizmu. Dobry osteopata dostrzega połączenia, jakie istnieją w ciele pacjenta między kośćmi, więzadłami, stawami oraz tkanką łączną. Przy pomocy technik terapeutycznych stara się sprawić, aby organizm ludzki mógł funkcjonować w sposób modelowy.

W centrum osteopatii lub w innym miejscu, w którym przyjmuje osteopata, realizowane są nie tylko zabiegi terapeutyczne. Terapia manualna jest uzupełniana o wyczerpujący instruktaż w zakresie ćwiczeń korygujących wady postawy oraz aktywności wzmacniających, tak aby pacjent mógł pracować ze swoim ciałem na własną rękę.

Kim jest osteopata?

Praktykowanie osteopatii nie wymaga ukończenia studiów medycznych. Choć osteopata może być lekarzem, równie dobrze może nim zostać magister fizjoterapii, jak i rehabilitacji po ukończeniu odpowiednich kursów. W Polsce osteopatia obecnie nie posiada regulacji prawnej, choć w 2005 r. powołano do życia Towarzystwo Osteopatów Polskich, które przynależy do Europejskiej Federacji Osteopatów.

Specjalność nie jest objęta programem nauczania na uczelniach wyższych, ale na rynku łatwo znaleźć różnego rodzaju kursy podyplomowe, szkolenia oraz filie szkół zagranicznych, które zajmują się kształceniem osteopatów.

Przy jakich chorobach stosuje się osteopatię?

Wizyta u osteopaty przypomina nieco połączenie porady medycznej, konsultacji ortopedycznej oraz wizyty u coacha, trenera personalnego lub dietetyka. Obejmuje zarówno zebranie informacji o stanie zdrowia i nawykach w szczegółowym wywiadzie, badanie fizykalne, jak i działania profilaktyczne w postaci leczenia rękami poprzez masaże, uciskanie oraz innego rodzaju zabiegi.

Główne wskazania do osteopatii obejmują:

• kontuzje sportowe (np. zwichnięcia, stłuczenia, przeciążenia),
• bóle kręgosłupa,
• bóle neurologiczne (np. rwa kulszowa),
• wady postawy,
• bóle stawów,
• problemy z układem mięśniowo-szkieletowym,
• urazy okołoporodowe,
• zastoje limfatyczne,
• zawroty głowy lub szumy uszne.

Tym, co odróżnia osteopatię od wizyty u rehabilitanta czy ortopedy, jest zakres terapii osteopatycznej. Zasady osteopatii są stosowane przy dolegliwościach obejmujących funkcjonowanie organizmu, w tym organów wewnętrznych. Dlatego do osteopaty można udać się również z cukrzycą, chorobami autoimmunologicznymi, nawracającymi bólami głowy, a nawet niezdolnością radzenia sobie ze stresem, ponieważ specjalista może pomóc w odzyskaniu równowagi duchowo-psychicznej. Dla przykładu, narządów wewnętrznych dotyczy tzw. osteopatia trzewna.

Czas trwania wizyty waha się zwykle od 40 minut do godziny lub nawet dłużej. Wiele zależy od tego, czy osteopata musi zebrać od pacjenta wywiad, czy jest to pierwsza lub też kolejna wizyta i jakiego rodzaju zabiegi są wykonywane w gabinecie. Wywiad z pacjentem oraz terapię manualną często uzupełnia analiza wyników badań lub zdjęć diagnostyki obrazowej, jeżeli pacjent takie posiada.

Jak przebiega terapia osteopatyczna?

Osteopatia opiera się na wykorzystaniu różnego rodzaju technik, które mają za zadanie zintegrować ciało pacjenta i jego umysł. Metody leczenia obejmują m.in. techniki: strukturalne, wisceralne, balansu więzadłowego, energetyczne mięśni.

Podczas wizyty osteopata wraz z pacjentem pracuje nad prawidłową postawą ciała, pokazuje techniki podnoszenia oraz ćwiczenia gotowe do zastosowania w domu. Warto zapamiętać, że osteopatia nie jest terapią wyłącznie manualną, ale obejmuje takie aspekty, jak styl życia, dieta i kładzie nacisk przede wszystkim na możliwości samoleczenia organizmu. W zależności od stopnia ingerencji zabiegu w organizm pacjenta powrót do równowagi może potrwać nawet kilka dni. Dlatego praca polega przede wszystkim na regularności zabiegów, ale niekoniecznie trzeba przeprowadzać je codzienne (niekiedy wręcz nie jest to wskazane).

Osteopata korzysta podczas jednej wizyty z wielu różnych technik, dopasowując je do potrzeb pacjenta w celu zmniejszenia napięcia oraz poprawy funkcjonowania organizmu człowieka poprzez mobilizację tkanek miękkich i mięśni.

Zalety osteopatii

Do głównych zalet osteopatii zalicza się przede wszystkim holistyczne podejście do organizmu pacjenta. Zgodnie z jedną z głównych zasad, które kształtują tę gałąź medycyny, jest to, że organizm dąży do równowagi i samowyleczenia. Tak złożone podejście często okazuje się bardziej praktyczne, niż np. klasyczna wizyta u ortopedy lub trenera personalnego. Nierzadko też pozwala uniknąć zabiegu chirurgicznego oraz długotrwałej rekonwalescencji.

Oczywiście techniki manualne realizowane przez osteopatę mogą wywołać dyskomfort, a momentami nawet ból, ale nigdy nie jest to cel terapii, a jedynie środek prowadzący do wyzdrowienia.

Czy osteopatia jest skuteczna?

Warto zdawać sobie sprawę, że kluczowe znaczenie dla skuteczności terapii ma wybór odpowiedniego specjalisty. Ze względu na ograniczone regulacje, zawód osteopaty często jest wykonywany przez osoby nieposiadające odpowiednio wysokich kwalifikacji, dlatego wizytę należy poprzedzić oceną doświadczenia danej osoby.

Nie ulega jednak wątpliwości, że dzięki bezpośredniej pracy z ciałem pacjenta osteopatia pozwala radykalnie poprawić zdrowie. Przy holistycznym podejściu często zabiegi manualne okazują się równie skuteczne (a nawet bardziej efektywne) od klasycznych metod leczenia urazów i dolegliwości.

Osteopata pomoże „naprawić” stany pourazowe i uporać się z problemami o różnym podłożu. Stosowane techniki pomagają poprawić jakość życia niezależnie od wieku i płci. Z osteopatii skorzystają zarówno dzieci, osoby dorosłe, jak i pacjenci w starszym wieku.