Złamanie kości strzałkowej – objawy i leczenie złamań i pęknięcia

Uraz kości strzałkowej – pęknięcie i złamanie

Kość strzałkowa znajduje się na poziome goleni (łydki) i przebiega równolegle w stosunku do kości piszczelowej. Ze względu na budowę oraz umiejscowienie, kość strzałkowa narażona jest na wiele przeciążeń, urazów czy kontuzji. Kość ta wchodzi również w skład budowy stawu skokowego górnego, więc jakikolwiek uraz tej kości może powodować także dysfunkcję wspomnianego stawu.

Najczęstszym urazem jest złamanie kości strzałkowej. Mechanizm takiego urazu to bezpośrednie uderzenie w bok nogi (goleni) bądź lub nieszczęśliwego urazu na wysokości kostek bądź stawu kolanowego. Bywa, że do złamania dochodzi wraz z sąsiadującą kością piszczelową, w takim wypadku dolegliwości, powikłania i skutki są znacznie poważniejsze, a sam powrót do zdrowia jest znacznie wydłużony. Jakikolwiek uraz, który spowoduje przerwanie ciągłości tkanki kostnej kości strzałkowej, może spowodować zniesienie funkcji kończyny dolnej, przyczyniając się tym samym do znacznego ograniczenia sprawności. Pękniecie kości strzałkowej uznawane jest niegroźny uraz.

Zobacz też: Ból kostki – przyczyny bólu w kostce, sposoby leczenia i rehabilitacji

Przyczyny złamanie kości strzałkowej

Do złamania kości strzałkowej przyczynić się może wiele czynników, na niektóre z nich niestety nie mamy nawet żadnego wpływu. Należy jednak pamiętać, że najczęściej złamaniom kości strzałkowej towarzyszą:

• bezpośrednie urazy (np. uderzenia) w boczne okolice goleni,
• urazy na wysokości stawu kolanowego bądź skokowego,
• wypadki komunikacyjne,
• przeciążenia,
• niefortunny upadek z wysokości,
• osteoporoza,
• guzy kości bądź szpiku kostnego,
• wiek (bardziej podatne są osoby starsze),
• otyłość, nadwaga,
• skręcenia, zwichnięcia okolicznych stawów,
• nadmierne zgięcie boczne w okolicach kostki bądź kolana,
• zbyt słabe mięśnie zabezpieczające kości.

Objawy złamania kości strzałkowej

Objawów złamania kości strzałkowej jest wiele, wszystkie jednak przyczyniają się do znacznego ograniczenia sprawności i zniesienie częściowej funkcji kończyny dolnej uszkodzonej. Najczęstszymi objawami złamania kości strzałkowej jest jednak:

• mocno nasilony ból w okolicy uszkodzenia,
• pojawiający się obrzęk w okolicy uszkodzenia,
• zmiana obrysu kończyny,
• tkliwość miejscowa,
• wylew krwi,
• zniesienie ruchów kończyny,
• bladość kończyny,
• zasinienie kończyny,
• osłabienie mięśni,
• zniesienie funkcji całej kończyny,
• uszkodzenie tkanek miękkich (w przypadku złamania otwartego).

Powikłania po złamaniu kości strzałkowej

Należy liczyć się z tym, że zarówno po złamaniu kości strzałkowej, jak i każdym innym urazie jest duże prawdopodobieństwo wystąpienia powikłań. W przypadku złamania kości strzałkowej może dojść do:

• trwałych zmian i uszkodzeń w obrębie stawu skokowego górnego,
• zmniejszenia ruchomości stawów sąsiadujących,
• powstania zmian zwyrodnieniowych,
• porażeń nerwów obwodowych,
• przykurczy mięśniowych,
• zaników mięśniowych,
• uszkodzenia naczyń,
• zakażenia rany,
• wtórnego przemieszczenia odłamów kostnych,
• zrostu opóźnionego,
• pojawienia się stawu rzekomego,
• ubytków w kości,
• niedokrwienia, które może spowodować martwicę,
• nieprawidłowego zrostu,
• zesztywnienia.

Leczenie złamania kości strzałkowej i rokowania po złamaniu

W większości przypadków złamanie kości strzałkowej goi się bardzo dobrze, bez dodatkowych powikłań. Zaraz po wystąpieniu urazu i wspomnianych dolegliwości, należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza bądź szpitala w celu diagnozy. W przypadku podejrzenia o złamanie, konieczne będzie wykonanie zdjęcia RTG kończyny dolnej. Często nie ma potrzeby nawet zakładania opatrunku gipsowego czy nastawienia kości i przywrócenia jej prawidłowego ustawienia, szczególnie w przypadku pęknięcia. Czasami wystarczy tylko orteza.

Elementem stabilizującym kość strzałkową w takim przypadku jest sąsiednia kość piszczelowa, natomiast gdy wymagane jest unieruchomienie w szynie gipsowej, kończynę dolną należy oszczędzać przez okres około 2–3 tygodni. W tym okresie dodatkowo stosuje się leczenia farmakologiczne w postaci leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych.

Po tym okresie należy ponownie wykonać badanie RTG w celu określenia zrostu kostnego kości strzałkowej. Kiedy wszystko przebiega pomyślnie, kolejnym etapem jest proces usprawniania poprzez właściwie dobraną rehabilitację. Już w trakcie unieruchomienia fizjoterapia wychodzi z pomocą, wykorzystując pole magnetyczne, które w znaczny sposób może przyspieszyć gojenie zrostu kostnego. Z zakresu fizykoterapii stosuje się zazwyczaj laser, ultradźwięki, krioterapię, elektrostymulację oraz ciepłolecznictwo. Ważnym elementem jest nauka chodu oraz przywrócenie pełnej sprawności poprzez odpowiednie ćwiczenia wzmacniające, stabilizujące, rozciągające oraz poprawiające elastyczność i propriocepcje uszkodzonych struktur. Pomocna będzie również terapia manualna, która przywraca właściwości biomechaniczne. Powrót do pełnej aktywności następuje około 2–3 miesięcy od momentu wystąpienia urazu.