Ból ścięgna Achillesa – jak boli ścięgno przy uszkodzeniu i zerwaniu?

Ścięgno Achillesa – co to jest? Jak boli ścięgno Achillesa?

Ścięgno Achillesa stanowi długie i silne przedłużenie mięśnia trójgłowego łydki. Dzięki niemu możemy odrywać piętę od podłoża i podnosić się na czubkach palców. Jest ono najmocniejszym ścięgnem w organizmie ludzkim, aczkolwiek jest również narażone na przeciążenia np. u sportowców. Ból ścięgna Achillesa nie świadczy jedynie o jego urazie, ale może być również związany z dolegliwościami i chorobami stawów pozostałych.

Ból ścięgna Achillesa (potocznie i skrótowo określany czasem przez pacjentów jako ból Achillesa) spowodowany urazem jest nagły i silny, towarzyszy mu obrzęk ścięgna oraz łydki, podskórny wylew i zaczerwienienie. Poruszanie się jest utrudnione, występuje ból przy chodzeniu, a ruchy stopą są ograniczone. Często pojawi się także ból stopy.

Czasem pacjenci odczuwają trzeszczenie w ścięgnie, jego sztywność lub wyczuwają na nim zgrubienia. Wskutek stanu zapalnego dochodzi do osłabienia siły mięśni stopy oraz łydki.

Przeczytaj też: Złamany palec – objawy, przyczyny, leczenie

Uszkodzenie ścięgna Achillesa – jakie są przyczyny?

Uszkodzenie ścięgna Achillesa bardzo często dotyczy osób aktywnie uprawiających sport lub dyscypliny sportowe, które są związane z bieganiem. Podczas aktywności fizycznej nierzadko dochodzi do urazów ścięgna spowodowanych jego przeciążeniami. Warto pamiętać, że w miarę starzenia się, ścięgno ulega osłabieniu, staje się mało elastyczne, a co za tym idzie – bardziej podatne na obciążenia i urazy. Ścięgno Achillesa osłabiają także niedoleczone naderwania i uszkodzenia.

Do innych przyczyn uszkodzeń i bólu ścięgna Achillesa zalicza się:

• nieodpowiednie obuwie (np. wysokie obcasy powodują skrócenie ścięgna Achillesa),
• niewłaściwą postawę ciała (np. nadmierny wyprost kolan wzmaga aktywność mięśnia płaszczkowatego w łydce),
• przeciążenie nóg w wyniku pracy związanej z długotrwałym staniem lub chodzeniem,
• ograniczoną ruchomość stawu skokowego,
• błędy treningowe (brak rozgrzewki, zwiększenia dystansu lub szybkości biegu, brak czasu na regenerację pomiędzy treningami, bieganie po twardym podłożu, nieprawidłowa technika biegu, nieodpowiednie obuwie, trenowanie pomimo bólu).

To też może Cię zainteresować: Ból pod stopą – jakie mogą być przyczyny?

Uszkodzenie ścięgna Achillesa może występować ponadto pod postacią: zerwania ścięgna Achillesa – najczęściej na skutek intensywnych treningów, kopnięcia w napięte ścięgno, gwałtownego skoku czy startu do biegu, drobnych mikrouszkodzeń i zwyrodnień ścięgna, złego ukrwienie czy nadwagi; oderwania przyczepu ścięgna od guza piętowego, nadmiernych napięć; naprężeń i mikrourazów ścięgna – związanych z niewłaściwym przygotowaniem do sportu, małą elastycznością mięśni łydki, niewłaściwym i źle dobranym obuwiem, chorobami ogólnoustrojowymi czy dysfunkcjami pięty, stopy oraz podudzia.

Ból ścięgna Achillesa a choroby kości i wady stóp

Także dolegliwości związane z układem kostno-mięśniowym stanowią często przyczynę bólu i uszkodzenia ścięgna Achillesa. Należy tu wspomnieć np. o: przeciążeniach mięśni łydki, przykurczach mięśni podudzia (np. mięśnia brzuchatego łydki, piszczelowego przedniego czy mięśni strzałkowych), zapaleniu okostnej kości piszczelowej, zespole ciasnoty powięzi otaczającej mięśnie podudzia (jest to wzrost ciśnienia i ucisk mięśni wskutek wzrostu ich objętości przy mało elastycznej powięzi, która je otacza), urazach kości piszczelowej lub strzałkowej. Dolegliwości związane ze ścięgnem Achillesa może powodować także zaburzona równowaga między mięśniami podudzia.

Ból ścięgna Achillesa może mieć również związek z wadami stóp. Wśród dolegliwości stóp, które mogą sprzyjać uszkodzeniu czy zerwaniu ścięgna wymienia się: płaskostopie, nadmierną pronację lub supinację stopy, piętę Haglunda (zmiany zwyrodnieniowe na guzie piętowym), a także zapalenie rozcięgna podeszwowego (przeciążenie tkanki, która wyściela stopę od guza piętowego do podstaw palców).

Przeczytaj również: Dlaczego bolą żebra?

Co robić, kiedy ścięgno Achillesa boli?

Co robić kiedy ścięgno Achillesa boli? W przepadku silnego bólu związanego z uszkodzonym ścięgnem można zastosować okłady z lodu, które przykłada się do bolesnego miejsca przez około 3 minuty. Dobrym sposobem na ból ścięgna Achillesa będzie także posmarowanie bolesnej okolicy kremem przeciwbólowym i przeciwzapalnym. Należy także ułożyć nogę wyżej od tułowia, np. na poduszce, aby pozbyć się obrzęku stopy.

W przypadku stanu zapalnego i przewlekłego lub ostrego bólu ścięgna oraz częściowych jego uszkodzeń stosujemy leczenie zachowawcze (okładu, leki przeciwbólowe, odciążenie kończyny).

Podczas ostrego zapalenia ścięgna Achillesa należy zrezygnować z wysiłku fizycznego oraz stosować miękką ortezę stabilizującą i odciążającą uszkodzone ścięgno Achillesa i staw skokowy.

Jeżeli chodzi o farmakoterapię, w przypadku bólu ścięgna stosuje się maści i żele przeciwbólowe oraz przeciwzapalne bezpośrednio na bolące miejsca.

Uszkodzone i zerwane ścięgno Achillesa – leczenie

Leczenie uszkodzenia ścięgna Achillesa obejmuje także fizykoterapię – zaleca się magnoterapię, laseroterapię i ultradźwięki, które zmniejszają stan zapalny i przyspieszają gojenie tkanek miękkich. Na obrzęk natomiast zalecana jest krioterapia lub jonoforeza z lekiem przeciwzapalnym. Również rozluźnianie napiętego ścięgna i mięśni łydki (masaż klasyczny lub wodny, techniki manualne, rolowanie) może przynieść ulgę w bólu.

Przy bólu ścięgna Achillesa można także stosować: kinesiotaping, aby odciążyć i zabezpieczyć ścięgno, ćwiczenia rozciągające i rozluźniające ścięgno oraz mięśnie łydki, ćwiczenia wzmacniające krótkie mięśnie stopy, a także te poprawiające ruchomość i ustawienie stawu skokowego.

Podczas leczenia ścięgna Achillesa należy także wprowadzić modyfikację treningu (np. zmianę dystansu, szybkości lub rodzaju podłoża), aby nie nasilać dolegliwości bólowych.

Zerwane ścięgno Achillesa leczy się operacyjnie, poprzez zszycie jego zerwanych fragmentów. Po zabiegu zalecane jest unieruchomienie oraz rehabilitacja, która przyśpieszy powrót do zdrowia.