Pięta Haglunda – co to jest? Przyczyny, objawy, leczenie choroby Haglunda-Severa

Czym jest choroba Haglunda?

Ból pięty jest uprzykrzającą życie dolegliwością, która sprawia znaczny dyskomfort i utrudnia normalne poruszanie się. Może mieć on źródło w wielu schorzeniach, a jednym z nich jest właśnie choroba Haglunda. Nie jest to popularne schorzenie; najczęściej dotyka dzieci w okresie intensywnego wzrostu i przebudowy kośćca albo niedoświadczonych sportowców – amatorów. Choroba należy do grupy jałowych martwic kości , a jej objawy mogą rozwijać się nawet przez okres 18 miesięcy. Z podejrzeniem choroby warto udać się do specjalisty i rozpocząć leczenie, gdyż zaawansowane zmiany mogą ograniczać aktywność fizyczną oraz przyspieszyć rozwój choroby zwyrodnieniowej.

Choroba Haglunda jest jałową martwicą guza piętowego, zlokalizowanego na kości piętowej. Na guzie powstaje niewielka, podchrzęstna martwica tkanki kostnej, a następnie dochodzi do ścierania, zaostrzenia i deformacji tylno-górnej powierzchni kości piętowej. Często dotyczy to obu pięt jednocześnie. Powstaniu martwicy sprzyja niedokrwienie okolicy guza piętowego. Często choroba mylona jest z popularną ostrogą piętową (zapalenie rozcięgna podeszwowego), której przyczyny powstania są zupełnie inne.

To też może Cię zainteresować: Ból pod stopą – jakie mogą być przyczyny?

Jakie są objawy pięty Haglunda?

Do objawów choroby Haglunda-Severa zaliczamy:

• silny, pulsacyjny ból pięty;
• uciskowa bolesność pięty;
• obrzęk i zniekształcenie okolicy guza piętowego;
• powstawanie pęcherzy i zgrubienie skóry na pięcie;
• niemożność opierania stopy o podłoże;
• utrudnione zakładanie i noszenie obuwia;
• nasilenie objawów przy stosowaniu całkowicie zakrytego obuwia;
• proces zapalny w obrębie przyczepu ścięgna Achillesa lub kaletki (drażnienie przez guz piętowy).

Jakie są przyczyny choroby Haglunda?

Jałowa martwica kości piętowej rozwija się na skutek niedokrwienia i zaburzenia ukrwienia jądra kostnienia kości. Upośledzenie krążenia następuje w skutek zatorów, zakrzepów, niektórych farmaceutyków oraz nadużywania alkoholu. Inne przyczyny deformacji Haglunda obejmują:

• przeciążenie stopy podczas wysiłku fizycznego (zwłaszcza bieganie, taniec, piłka nożna);
• urazy pięty;
• noszenie nieodpowiedniego obuwia (za ciasne, za małe, z twardym zapiętkiem);
• zaburzenia wzrostu kości piętowej;
• umiejscowienie guzka na pięcie poniżej ścięgna Achillesa;
• czynniki sprzyjające (płaskostopie, reumatoidalne zapalenie stawów, toczeń układowy, predyspozycje genetyczne, zaburzenia gospodarki hormonalnej, nadwaga).

Czytaj również: Entezopatia – co to jest? Jakie daje objawy i jak ją leczyć?

Rozpoznanie i leczenie martwicy pięty

Ból w okolicy pięty to objaw wielu schorzeń stopy dlatego wnikliwa diagnoza jest konieczna do odpowiedniego leczenia. Prześwietlenie RTG pomoże rozpoznać martwicę guza piętowego. Chorobę należy różnicować z zapaleniem rozcięgna podeszwowego (ostrogą piętową), urazami ścięgna Achillesa lub zapaleniem kaletki ścięgna.

We wczesnym okresie rozwoju choroby można zastosować leczenie zachowawcze, które obejmuje:

• ograniczenie prowokującego rozwój choroby wysiłku fizycznego;
• noszenie wygodnego, nie ciasnego i o odpowiednim rozmiarze obuwia najlepiej amortyzującego nacisk pięty na podłoże; latem warto nosić jak najczęściej obuwie z odkrytymi piętami;
• farmakoterapię – niesteroidowe leki przeciwzapalne najlepiej w formie maści lub żeli do kilkukrotnego stosowania w ciągu dnia na bolesną okolicę pięty, w razie większych dolegliwości bólowych można zastosować zastrzyki sterydowe do kaletki głębokiej w ścięgnie Achillesa;
• stosowanie indywidualnie dobranych do stopy wkładek ortopedycznych, które mają za zadanie podpierać podłużne jej sklepienie i odciążać piętę lub elastycznych podpiętek z anatomicznie ukształtowanym miękkim podłożem w obszarze narośli na pięcie;
• wykonywanie regularnego masażu chorej okolicy kostką lodu, co zmniejsza dolegliwości bólowe; trzeba owinąć kostkę lodu bawełnianym materiałem i masować okrężnymi ruchami wystającą część guza około 2–3 minuty;
• fizykoterapię – zaleca się stosowanie ultradźwięków, laseroterapii, jonoforezy z lekiem przeciwbólowym lub przeciwzapalnym, krioterapii oraz fali uderzeniowej;
• ćwiczenia – warto rozciągać i uelastyczniać ścięgno Achillesa, aby wystająca deformacja guza piętowego go nie drażniła, wystarczy stanąć blisko ściany i oprzeć się na niej rękoma, nogę zdrową ugiąć i stopę postawić przed sobą, a chorą nogę wyprostować w tył tak by pięta przylegała do podłoża i wtedy wciskać piętę przez minutę w podłoże;
• masaż ścięgna Achillesa oraz łydki.

Operacja pięty Haglunda

W przypadku braku efektów leczenie zachowawczego lub bardzo zaawansowanych zmian martwiczych i deformacji guza piętowego podejmuje się decyzję o zabiegu chirurgicznym otwartym lub endoskopowym. Zabieg polega na wycięciu zmiany kostnej w guzie piętowym. Dodatkowo wycina się zmieniona kaletkę ścięgna i jego odbarczenie. Pacjent jest znieczulony od pasa w dół i leży na brzuchu podczas zabiegu. Operacja trwa do 90 minut. Niestety istnieją powikłania po operacji pięty Haglunda, takie jak:

• osłabienie struktury kości piętowej;
• zerwanie ścięgna Achillesa;
• nawrót dolegliwości bólowych;
• uszkodzenie nerwu strzałkowego;
• utrudnione gojenie skóry na pięcie.

Warto wdrożyć zachowania, które nie będą nasilać dolegliwości bólowych i sprzyjać rozwojowi schorzenia. Należy:

• unikać przeciążenia stopy;
• dobrać odpowiednie, wygodne obuwie;
• utrzymywać właściwą masę ciała.

Czytaj również: Kinezyterapia – co to jest? Wskazania do leczenia ruchem