Guzki Heberdena i Boucharda na palcach – objawy, leczenie, usuwanie

Choroba zwyrodnieniowa stawów a guzki Heberdena i Boucharda

Choroba zwyrodnieniowa stawów niestety jest schorzeniem całego organizmu, nigdy nie dotyczy tylko jednego stawu. Polega na zaburzeniu struktury, jakości i ilości chrząstki stawowej, która powoli ulega zniszczeniu. Zmiany zwyrodnieniowe obejmujące stawy palców dłoni to wyrośla kostne tak zwane guzki Heberdena i Boucharda (nazwane na cześć nazwisk lekarzy, którzy je opisali).

Różnią się tym, że guzki Heberdena występują na grzbietowej powierzchni stawów międzypaliczkowych dalszych, natomiast guzki Boucharda na stawach międzypaliczkowych bliższych. Pacjenci opisują je jako narośla lub zgrubienia na palcach.

W obu przypadkach może dochodzić do stanów zapalnych. Wg badań guzki Heberdena występują 2 razy częściej niż guzki Boucharda, a obie zmiany występują dwukrotnie częściej u kobiet, które odczuwają je jako dolegliwości bolesne i ograniczające funkcję rąk. Zmiany zwyrodnieniowe to częsty i istotny problem zdrowotny dotyczący ludzi wszystkich ras oraz mieszkających na różnych szerokościach geograficznych.

Zobacz też: Ból kostki – przyczyny bólu w kostce, sposoby leczenia i rehabilitacji

Przyczyny powstawania guzków Heberdena i Boucharda

Przyczyna powstawania guzków Heberdena i Boucharda nie jest do końca znana. Wiadomo jednak, że, tak jak w chorobie zwyrodnieniowej innych stawów, dochodzi do zaburzenia równowagi między procesem tworzenia a degradacji chrząstki stawowej, a tworzenie się osteofitów na krawędziach stawu zwiększa jego powierzchnię.

Inne przyczyny artrozy (zwyrodnieniowej choroby stawów) palców:

• uwarunkowanie genetyczne;
• praca manualna, powodująca częste, powtarzające się napięcia przyczepów ścięgien zginaczy głębokich palców;
• powtarzalne mikrourazy rąk (np.związane z pracą czy uprawiany sportem);
• reumatoidalne zapalenie stawów RZS, łuszczycowe zapalenie stawów i inne choroby reumatyczne, które atakują stawy nadgarstkowe oraz drobne stawy dłoni;
• wady wrodzone układu kostno-stawowego.

Guzki Heberdena i Boucharda – objawy

Guzki na placach – lewej bądź prawej zazwyczaj dotyczą palców prawej dłoni, chociaż wg badań stopień zaawansowania zmian jest większy na dłoni lewej. Najczęściej powstają na II palcu dłoni, najrzadziej na palcu IV, chociaż mogą występować w obrębie całej ręki.

Główne objawy powiązane z występowaniem guzków Heberdena i Boucharda to:

• zniekształcenie i poszerzenie obrysu palców i paliczków, co, szczególnie dla kobiet, ma duże znaczenie estetyczne;
• bóle rąk i placów, nasilające się pod wpływem zimna;
• uczucie sztywności w stawach rąk odczuwalne najczęściej rano po przebudzeniu;
• upośledzenie i utrudnienie funkcji rąk.

Guzki Heberdena – leczenie guzków na palcach

Niestety guzki Heberdena i Boucharda to zmiany na stawach palców, które zostają do końca życia. Osoby cierpiące na tę przypadłość poszukują różnych form leczenia. Wg badań do spowolnienia tworzenia się guzków i zahamowania rozwoju postaci nadżerkowej mogą przyczynić się leki zawierające siarczan i polisiarczan chondroityny.

W przypadku dużego bólu skuteczne jest wykonanie przez lekarza miejscowego ostrzyknięcia stawu kortykosteroidami. Niezmiernie istotna jest codzienna gimnastyka palców dłoni. Ćwiczenia, ani codzienna praca nie powinny wiązać się z czynnościami manualnymi, które nasilają ból.

Zalecane jest unikanie noszenia ciężkich przedmiotów i zakupów. Pomocne są zabiegi z zakresu fizykoterapii, szczególnie wywołujące ciepło na powierzchni i wewnątrz stawów dłoni, takie jak lampa Solux, ultradźwięki czy okłady z parafiny.

Dodatkowo pacjent może sam sobie masować stawy, starać się nie wyziębiać dłoni i rozgrzewać je w domu przy pomocy np. termoforu. Bardzo rzadko, w skrajnych przypadkach lekarz może pacjentowi zaproponować zabieg endoprotezoplastyki, czyli wymiany zniszczonego stawu na sztuczny.

Czytaj również: Guzki Schmorla – co to jest? Przyczyny, objawy, leczenie, czy guzki Schmorla są groźne?