Ból w piersiach – jakie mogą być przyczyny bólu piersi?

Obrzmiałe piersi i ból piersi przed miesiączką

Najczęstszą przyczyną bólu piersi jest nadchodząca miesiączka. W okresie tym organizm kobiety znajduje się w drugiej fazie cyklu (tzw. fazie lutealnej). Organizm kobiety po owulacji (jajeczkowaniu) przygotowuje się na przyjęcie potencjalnego zarodka i zaczyna produkować określone hormony – estrogeny (hormony żeńskie) i prolaktynę (odpowiadającą za przygotowanie sutków i gruczołów mlecznych do produkcji mleka). Powoduje to nieprzyjemne dolegliwości – pojawia się tkliwość piersi i ból piersi. W tych dniach nawet noszenie dobrze dobranego stanika może wywoływać dyskomfort, bo piersi są obrzęknięte i obolałe.

Szybkie chodzenie, bieganie, schodzenie po schodach czy nawet przewracanie z boku na bok stają się uciążliwe. Dotyczy to zwłaszcza kobiet o dużych piersiach, ze względu na większą ilość tkanki i zakończeń receptorowych. Bóle piersi przed okresem, zwłaszcza te o największym natężeniu pojawia się około pięciu dni przed miesiączką. Jest to często składowa PMS (ang. premenstrual syndrome), czyli zespołu objawów towarzyszących okresowi przed wystąpieniem krwawienia.

Jeśli objawy te jednak utrzymują się dłużej, a ból sutka przed okresem nie ustępuje wcale lub pojawia się niezależnie od fazy cyklu, należy skontaktować się z ginekologiem. Przyczyną bolesnych, tkliwych i obrzękniętych piersi mogą być nieprawidłowości w cyklu hormonalnym (brak równowagi między hormonami). Leczenie w wielu przypadkach ogranicza się do przyjmowania odpowiednich środków hormonalnych, pozwalających uregulować cykl i pozbyć się bólu piersi.

Czytaj również: Ból pod piersiami – co może oznaczać?

Zmiany w piersiach w okresie menopauzy

U kobiet w okresie menopauzy ból piersi może być jednym z objawów starzenia się organizmu. Piersi ulegają wówczas przebudowie i zanikowi. Podczas przyjmowania hormonalnej terapii zastępczej również może dojść do okresowych bólów piersi.

Zmian w piersiach podczas menopauzy (przekwitania) nie należy bagatelizować, zwłaszcza jeżeli:

• występuje ból jednej piersi,
• wystąpiła zmiana ich wyglądu (np. wciągnięcie brodawki),
• rozmiaru (jedna pierś jest większa od drugiej),
• zabarwienia i struktury skóry (objaw skórki pomarańczowej, zgrubienie lub guzek w piersi).

Mogą to być objawy rozwijającego się nowotworu piersi i wymagają natychmiastowej konsultacji z lekarzem i przeprowadzenia odpowiednich badań.

Czytaj również: Guzek pod pachą – jakie są przyczyny zgrubienia pod pachą?

Boląca pierś przy torbieli, mastopatii, gruczolakowłókniaku

Kiedy boli pierś przy dotyku lub ucisku, pod uwagę należy wziąć torbiele piersi. To łagodne zmiany, w postaci niewielkich guzków, przesuwalnych względem podłoża. Mogą wywoływać ból, kiedy, zwiększając rozmiar, zaczną uciskać sąsiadujące struktury. W przypadku torbieli (cyst) zdarza się, że ból piersi promieniuje pod pachę. Zaleca się wykonanie USG, a także biopsji cienkoigłowej. W przypadku tego typu bólu piersi, biopsja, przynosi jego natychmiastowe uśmierzenie.

Obrzmiałe, twarde i bolesne piersi z wyczuwalnymi licznymi zgrubieniami mogą wskazywać na mastopatię. Wywołany zbyt niskim poziomem estrogenu, ból piersi przy mastopatii mija wraz z rozpoczęciem krwawienia miesięcznego, jednak ma charakter nawrotowy. W leczeniu dąży się do przywrócenia równowagi hormonalnej.

Przyczyną bólu piersi u młodych dziewczyn i kobiet bywa również gruczolakowłókniak. To dość częsta zmiana powstająca na skutek nadmiernego rozrostu tkanki piersi. Zwykle gruczolakowłókniak w piersi nie boli, dolegliwości pojawiają się, kiedy na skutek dynamicznego wzrostu nowotworu dojdzie do jego wylewu. U kobiet przed 35. rokiem życia zmiana może samoistnie się wchłonąc, konieczne jest jednak regularna kontrola u ginekologa.

Czytaj również: Postmenopauza – co to jest? Jakie są objawy okresu pomenopauzalnego?

Bolesne guzki w piersiach – czy to rak piersi?

Jeśli w piersi pojawiają się guzki lub zgrubienia, które nie znikają, zarówno u kobiet miesiączkujących, jak i po menopauzie, należy wykonać odpowiednie badania diagnostyczne. U kobiet między 40. a 45. rokiem życia zalecanym badaniem jest badanie USG. U osób około 50. roku życia i starszych powinno się wykonać mammografię. Zmiany w piersiach mogą być wstępem do rozwinięcia się zmian nowotworowych, zarówno łagodnych, jak i złośliwych.

Czasem może się również pojawić powiększenie i bolesność węzłów chłonnych pod pachą. Są to niepokojące objawy, jednak u wielu młodych kobiet zmiany te znikają razem z bólem po ustąpieniu krwawienia. Jeśli tak się nie dzieje lub objawy bolesnych piersi pojawiają się częściej, konieczna jest wizyta u ginekologa.

Postępowanie diagnostyczne i lecznicze zależy od rodzaju, wielkości i charakteru zmiany. Informacji o jej dokładnej budowie histopatologicznej dostarcza biopsja piersi. Po uzyskaniu wyników i określeniu czy zmiana jest złośliwa lub nie decyduje się o dalszym rokowaniu i leczeniu. Najczęściej oczywiście kobiety boją się raka piersi, ale należy pamiętać, że większość bolesnych zmian piersi nie jest złośliwa (chociaż absolutnie podlega to ocenie lekarza).

Warto dodać również, że od wielu lat kwestia raka sutka nie jest już tabu. Dostępność programów przesiewowych i badań diagnostycznych jest bardzo duża, a sama wyleczalność raka piersi wzrasta.

Ból w piersiach – co oznacza ból piersi w ciąży?

Ból piersi dotyka również kobiet w ciąży. Obrzęk, spowodowany rozrostem gruczołów i gromadzeniem się mleka dla nadchodzącego maleństwa powodują często bardzo silny ból. Piersi powiększają swój rozmiar, co dodatkowo może wywoływać bóle kręgosłupa i pleców.

Karmienie piersią to najczęstsza przyczyna bólu piersi po porodzie. Po porodzie noworodki często niszczą brodawki, poprzez intensywne ich pociąganie i ściskanie, co doprowadza do ich zniszczenia. Jeśli dziecko w bardzo dotkliwy sposób eksploatuje biust, być może warto zastanowić się nad zastosowaniem specjalnego urządzenia do odciągania mleka.

Warto pamiętać, że dziecko pije mleko tylko w ciągu pierwszych 4–5 minut od rozpoczęcia karmienia. Po tym czasie już tylko bawi się, korzystając z niezwykłej bliskości matki. Nie ma więc uzasadnienia pół godzinne karmienie, chyba że są problemy z przepływem pokarmu przez sutek. Należy jednak zwrócić szczególną uwagę na to czy pokarm schodzi odpowiednio szybko i czy nie dochodzi do jego zastoju. Zaleganie mleka w piersi może doprowadzić do wytworzenia się torbieli w piersi z następowym zapaleniem piersi. Jest to stan niezwykle poważny, przebiegający z znaczącym pogorszeniem stanu ogólnego kobiety i wysoką gorączką. Ból piersi i ból sutka jest bardzo silny. Nierzadko wymagana jest interwencja chirurgiczna w celu opróżnienia utworzonej torbieli. Każdy niepokojący ból piersi w ciąży i po ciąży powinien być zgłaszany lekarzowi.

Silny ból piersi po porodzie może być spowodowany brodawczakiem piersi (brodawczak wewnątrzprzewodowy). Ten typ zmian blokuje przewody mleczne. Obok bólu i obrzęku piersi pojawia się wyciek z brodawki sutkowej.

Ból piersi – co robić? Jak się go pozbyć?

Lokalizacji dolegliwości bólowych w opisywanym przypadku może być wiele (ból w lewej piersi czy ból piersi z boku od strony pachy itd.). Mogą być one wywołane również błahymi czynnikami, np. nadmierną aktywnością fizyczną (w tym również seksualną) lub źle dobranym stanikiem. Jak każdy narząd, również piersi podlegają zmęczeniu. Zbyt duża ilość lub nieprawidłowo dopasowany zestaw ćwiczeń sportowych może wywołać uczucie bolącej piersi (choć, najczęściej, obu naraz). Dzieje się tak, jeśli nie posiadamy odpowiedniej i wygodnej bielizny do ćwiczeń.

Kluczowe są staniki dobrze stabilizujące piersi, a także takie, w których mniej się pocimy. Pozwolą one uniknąć dolegliwości, jakimi są: ból, swędzenie skóry i obrzęk piersi. Także dobrze dopasowana bielizna na co dzień ma ogromne znaczenie. Jeśli przyczyną bólu piersi może być biustonosz, należy sprawdzić, czy jego szelki są odpowiedniej długości i czy fiszbina nie uwiera pod biustem. Nie wolno nosić za małych, pozornie powiększających piersi, biustonoszy. Z pomocą w wyborze odpowiedniego kształtu i rozmiaru miseczki przyjdzie pracownik sklepu z bielizną. Większość personelu została dobrze wyszkolona w zakresie doboru odpowiedniej bielizny.

Jakie badania wykonać, kiedy bolą piersi?

Kobiety do 40. roku życia powinny zgłaszać się na kontrolne badania USG średnio co dwa lata, a pacjentki, u których w rodzinie wystąpił nowotwór: piersi, jajnika lub endometrium, nawet co roku.

Dla kobiet w późniejszym wieku, ze względu na zmieniającą się strukturę piersi, bardziej odpowiednim badaniem jest kontrolna mammografia. Warto poznać swoje ciało, obserwować zmiany w ciągu cyklu oraz raz w miesiącu (najlepiej w tym samym dniu cyklu) przeprowadzać samobadanie piersi.