Brodawczak wewnątrzprzewodowy

Co to jest brodawczak wewnątrzprzewodowy?

Brodawczak wewnątrzprzewodowy piersi (łac. papilloma intraductale mammae, ang. intraductal papilloma of the breast) to jeden z rodzajów niezłośliwych nowotworów gruczołu piersiowego u kobiet między 30. a 50. rokiem życia. Aby lepiej zrozumieć, co kryje się pod pojęciem brodawczaka, należy ogólnie omówić budowę sutka. Pierś utworzona jest bowiem z tkanki gruczołowej, dla której „rusztowaniem” są elementy włókniste oraz sam tłuszcz. Głównym zadaniem narządu jest produkcja mlecznej wydzieliny, która w okresie połogu stanowi podstawowe źródło pożywienia dla noworodka. Mleko matki powstaje zatem w gruczołowych zrazikach sutka, z których wydostaje się skomplikowanym systemem przewodów w kierunki brodawki.

Reasumując, przewody zrazikowe przechodzą w przewody międzyzrazikowe, te z kolei uchodzą do zatoki mlekowej położonej tuż pod brodawką sutka. Przewody wyprowadzające wyścielone są od środka pojedynczą warstwą komórek nabłonka cylindrycznego (gdyż kształtem komórki te przypominają prostokąty). Brodawczak wewnątrzprzewodowy, jak sama nazwa wskazuje, powstaje głównie wewnątrz największych przewodów wyprowadzających sutka lub w obrębie samej zatoki mlekowej i zbudowany jest z wspomnianych komórek nabłonka cylindrycznego, które tworzą charakterystyczne brodawkowate wyrośla lub palczaste rozgałęzienia uwypuklające się do światła przewodów wyprowadzających.

W odróżnieniu od zmiany złośliwej, a więc raka brodawkowatego, komórki brodawczaka pozbawione są cech atypii – charakteryzują się prawidłową strukturą i nie mają tendencji do naciekania okolicznych struktur. Większość zmian jest pojedyncza o średnicy nieprzekraczającej 1 cm, choć występują też mnogie brodawczaki obejmujące ten sam lub różne przewody wyprowadzające. Pojedyncze brodawczaki mają tendencję do występowania w wieku okołomenopauzalnym i najczęściej lokalizują się tuż pod otoczką brodawki sutkowej. Zmiany wieloogniskowe mogą być rozmieszczone bardziej obwodowo, występują też z większą częstością u kobiet młodszych.

Przeczytaj: Torbiel w zatoce, jak leczyć torbiele zatok?

Brodawczak wewnątrzprzewodowy – objawy

Charakterystycznym objawami brodawczaka wewnątrzprzewodowego są:

• samoistne długotrwałe i uciążliwe wycieki z brodawki sutkowej – wydobywanie się z brodawki sutkowej krwiście podbarwionej treści (zauważalnej np. podczas zdejmowania biustonosza);
• wypływ serowatej lub surowiczej treści z niewielką lub dużą domieszką krwi podczas próby ucisku brodawki sutkowej;
• występowanie pod otoczką brodawki wyczuwalnego kilkumilimetrowego guzka w piersi (rzadko);
• zaciągnięcie brodawki sutkowej (rzadko).

Diagnostyka brodawczaka wewnątrzprzewodowego

Pierwsze podejrzenie istnienia brodawczaka wewnątrzprzewodowego można wysnuć podczas samodzielnego badania piersi. Ze względu na charakterystyczne objawy uwagę kobiety powinno zwrócić wydobywanie się kropli krwiście podbarwionej wydzieliny przy próbie ucisku brodawki sutkowej. Brodawczaki wewnątrzprzewodowe są najczęstszą przyczyną obecności krwistej wydzieliny z piersi. Jako że w 13% wyciek z brodawki sutkowej może być jedynym objawem raka piersi, należy zgłosić się do lekarza i przeprowadzić bardziej szczegółowe badania, takie jak:

• ultrasonografię (USG) piersi, a niekiedy rezonans magnetyczny piersi (MRI),
• galaktografię (MGR) – badanie obrazowe po wprowadzeniu środka cieniującego do przewodu, z którego wydobywa się krwista wydzielina,
• badanie cytologiczne wydzieliny – płukanie przewodów mlecznych, badanie rozmazów pobieranych szczoteczką,
• duktoskopię, polegającą na wziernikowaniu dużych przewodów mlecznych specjalnym fiberoskopem, który umożliwia ich bezpośrednie zobrazowanie. Badanie to ze względu na wysoki koszt i wciąż małą dostępność jest rzadko wykonywane.

Brodawczak wewnątrzprzewodowy – leczenie

Podstawową metodą terapii brodawczaków wewnątrzprzewodowych jest leczenie chirurgiczne (mikrodochektomia lub mikrodochotomia). Polega ono na usunięciu zajętego przewodu wyprowadzającego, a w przypadku zmian ograniczonych do kilku przewodów, wycięcie każdego z nich.

Pobrany materiał przekazuje się do badania histopatologicznego, by ostatecznie potwierdzić rozpoznanie i wykluczyć obecność nowotworu złośliwego.

Brodawczak wewnątrzprzewodowy – rokowanie

W przypadku licznych ognisk ograniczonych do kilku przewodów wyprowadzających zwiększone jest ryzyko zezłośliwienia którejś ze zmian, należy jednak zaznaczyć, że pojedyncze brodawczaki prawie zawsze są łagodnymi znaleziskami. Prawdopodobieństwo zezłośliwienia brodawczaka wewnątrzprzewodowego jest większe niż gruczolakowłókniaka, zmian włóknisto-torbielowatych czy rozstrzeni przewodów wyprowadzających, z drugiej strony ryzyko rozwoju nowotworu złośliwego jest mniejsze niż w przypadku guzów liściastych i innych zmian o charakterze proliferacyjnym z atypią komórkową.

Należy jeszcze raz podkreślić, że u jednej na 20 kobiet, u których stwierdzono wydobywanie się z brodawki sutkowej krwiście podbarwionej treści, wykrywa się nowotwór złośliwy piersi. Zaobserwowanie zatem tego objawu zawsze powinno budzić niepokój i wymaga od kobiety zgłoszenia się do lekarza. Tylko przeprowadzenie bardziej szczegółowych badań stanowi podstawę do wykluczenia raka.