Wyciek z sutka (brodawki) – jakie mogą być przyczyny?

Fizjologiczna wydzielina z sutka

W warunkach prawidłowych wyciek z sutka (brodawki sutkowej) może pojawić się po raz pierwszy już w okresie ciąży. Pojawia się biała wydzielina z sutka lub żółta wydzielina z sutka (tzw. siara) w niewielkiej ilości. Gruczoł piersiowy w tym czasie przechodzi istotne zmiany anatomiczne oraz czynnościowe, które mają na celu wytworzenie pokarmu dla noworodka. Po zakończeniu etapu wzrostu sutka, stopniowo po porodzie dochodzi do rozpoczęcia laktacji, czyli wydzielania mleka. Utrzymanie pokarmu zależy od okresowego karmienia noworodka. Okres ten może trwać aż do jednego roku po porodzie lub zakończeniu karmienia piersią.

Co ważne, prawidłowa wydzielina z sutka pochodzi z obu gruczołów piersiowych oraz ma mleczny wygląd (biała wydzielina z sutka). Jeśli pojawia się poza okresem ciąży i laktacji, mówimy o mlekotoku (galactorrhoea). W przypadku obserwacji mlecznej wydzieliny z obu piersi (biała wydzielina z sutka), w pierwszej kolejności kobieta powinna wykonać test ciążowy. Jeśli wynik wypadnie ujemnie, tzn. nie potwierdzono ciąży, należy oznaczyć poziom prolaktyny oraz TSH w celu potwierdzenia lub wykluczenia endokrynopatii. Jest to stan, w którym za wystąpienie mlekotoku (biała wydzielina z sutka) odpowiadają zaburzenia hormonalne.

Czytaj również: Ból pod piersiami – co może oznaczać?

Kiedy wyciek z sutka nie jest niczym niepokojącym?

Zielona wydzielina z sutka, żółta wydzielina z sutka, brązowa wydzielina z sutka, biała wydzielina z sutka - kiedy wyciek z sutka nie jest niczym niepokojącym?

Jeżeli u kobiety niebędącej w ciąży, pojawia się wyciek z sutka:

• fizjologiczna przezroczysta wydzielina z sutka,
• mleczna, biała wydzielina z sutka,
• żółta wydzielina z sutka,
• zielona wydzielina z sutka,
• brązowa wydzielina z sutka,

oraz

• nie stwierdzono zmian guzowatych w piersiach,
• stężenie prolaktyny mieści się w granicach normy,
• wynik przeprowadzonej mammografii jest prawidłowy,

nie jest konieczne przeprowadzanie dodatkowych badań obrazowych. Paniom tym zaleca się, aby nie stymulowały nadmiernie brodawek sutkowych i nie masowały piersi, co może powodować wyciek z sutka. Ważne jest, by raz w roku wykonywały mammografię i okresowo zgłaszały się do ginekologa na kontrolę.

Przeczytaj też: Brak okresu przy tabletkach – o czym może świadczyć?

Hiperprolaktynemia

Jeżeli stwierdzono podwyższony poziom prolaktyny, rozpoznaje się hiperprolaktynemię.

Pokarm kobiecy w warunkach prawidłowych wydzielany jest pod wpływem hormonu przysadki mózgowej, zwanego prolaktyną. W trakcie ciąży dochodzi do wzrostu jej stężenia we krwi, dzięki czemu piersi zwiększają swoje wymiary oraz przygotowują się do podjęcia funkcji wydzielania mleka. Już wtedy może pojawić się wyciek z sutka.

Poza okresem ciąży hiperprolaktynemię w warunkach prawidłowych obserwujemy w następujących stanach:

• w przewlekłych sytuacjach stresowych,
• podczas snu,
• podczas stosunku płciowego,
• podczas przewlekłego drażnienia brodawek sutkowych,
• w okresie wzmożonej aktywności fizycznej,
• podczas hipoglikemii (zmniejszonego poziomu glukozy we krwi).

To też może Cię zainteresować: Upławy z krwią – co oznacza krew w śluzie z pochwy?

Wyciek z sutka – hiperprolaktynemia spowodowana stanami chorobowymi

Hiperprolaktynemia może być również związana ze stanami patologicznymi. W 30-90 % przypadków może jej towarzyszyć mlekotok (wyciek z sutka, biała wydzielina z sutka), nierzadko również nieregularne miesiączki a nawet ich brak. Wyciek z sutka może zatem świadczyć o hiperprolaktynemii, która może być związana z niektórymi schorzeniami.

Czytaj również: Guzek pod pachą – jakie są przyczyny zgrubienia pod pachą?

Najczęstsze stany chorobowe związane z hiperprolaktynemią to:

• gruczolaki przysadki (gdy guz jest większy niż 10 mm mówimy o makrogruczolaku laktotropowym przysadki, w przypadku jego obecności mogą być obecne ubytki pola widzenia). Gdy guz, oprócz prolaktyny, wydziela również hormon ACTH, diagnozujemy zespół Nelsona ;
• zmiany zwyrodnieniowe, nowotworowe, zapalne i naczyniowe w obrębie podwzgórza i szypuły przysadki;
• niedoczynność tarczycy (podwyższony poziom TSH);
• choroba Cushinga (podwyższony poziom ACTH);
• choroba Addisona ;
• niewydolność nerek (upośledzone wydalanie prolaktyny);
• marskość wątroby;
• nowotwory – rak płuc, nerek, gonadoblastoma – mogą wydzielać prolaktynę;
• przyjmowanie niektórych leków – obniżających ciśnienie krwi, przeciwwymiotnych, przeciwhistaminowych, estrogenów (antykoncepcja doustna, hormonalna terapia zastępcza), opiatów, leków przeciwpsychotycznych oraz przeciwdepresyjnych.

Przeczytaj również: Gęsta krew – jakie są przyczyny nadmiernej lepkości krwi?

Patologiczna wydzielina z sutka – wyciek z sutka po ucisku

Patologiczna wydzielina z sutka, w odróżnieniu od prawidłowej, pojawia się spontanicznie lub trwale, często dotyczy tylko jednej z piersi lub jednego przewodu, może być podbarwiona krwią lub mieć jasną surowiczą konsystencję. Niekiedy nieprawidłowa wydzielina z sutka pojawia się dopiero po naciśnięciu piersi lub brodawki sutkowej. Należy zwrócić uwagę, czy w piersi nie ma wyczuwalnych żadnych guzów lub powiększonych węzłów chłonnych pachy.

W każdym przypadku stwierdzenia powyższych objawów – jeśli pojawił się nieprawidłowy wyciek z sutka – należy zgłosić się do ginekologa celem wykonania mammografii lub USG piersi. Jeśli mimo wycieku z brodawki sutkowej w badaniach obrazowych nie wykrywa się podejrzanych ognisk, w ośrodkach referencyjnych można wykonać galaktografię lub rezonans (MRI) gruczołu piersiowego. Wydzielina z sutka powinna być również poddana badaniu cytologicznemu, ale nawet brak komórek nowotworowych nie wyklucza istnienia raka. Pomocne w ustaleniu rozpoznania cytologicznego natomiast są płukanie przewodów mlecznych lub badanie rozmazów pobieranych szczoteczką.

Wyciek z sutka – nieprawidłowa wydzielina z sutka – przyczyny

Nieprawidłowa wydzielina z sutka – najczęstsze przyczyny:

• brodawczaki wewnątrzprzewodowe – są to łagodne nowotwory dotyczące nabłonka przewodów wyprowadzających piersi. Najczęściej obecne są u kobiet między 30. a 50. r.ż. Wydzielina z sutka jest surowicza lub często podbarwiona krwią. Istnieje ryzyko zezłośliwienia zmiany;
• roztrzenie przewodów wyprowadzających – są to poszerzone i skrócone przewody wyprowadzające sutka znajdujące się tuż pod brodawką, najczęściej u kobiet starszych. Wydzielina z sutka najczęściej jest serowata, nierzadko dochodzi do szczelinowatego wciągnięcia brodawki (w przeciwieństwie do raka sutka, w którym brodawka jest wciągnięta całkowicie, lecz bywa widoczna);
• rak piersi – objawami alarmującymi jest wyczuwalny guz lub zgrubienie piersi, powiększenie pachowych węzłów chłonnych, wciągnięcie lub zniekształcenie brodawki sutkowej, objaw „skórki pomarańczowej”, asymetria lub zmiana kształtu piersi, ból lub ucisk w piersi, zniekształcenie skóry piersi lub jej owrzodzenie, zaczerwienienie lub obrzęk gruczołu, wyciek z sutka, zwłaszcza jeśli wydzielina z sutka to treść zawierająca krew.

Ropny wyciek z sutka

Ropień piersi – często występuje w okresie okołoporodowym, pojawia się ból, obrzęk, zaczerwienienie, stwardnienie i nadmierne ucieplenie gruczołu. Węzły chłonne pachy mogą być bolesne. Objawom może towarzyszyć gorączka i dreszcze. W piersi wyczuwa się miękki, bolesny i chełboczący guz, a z brodawki może wydobywać się ropna wydzielina (żółta wydzielina z sutka, zielona wydzielina z sutka). Najczęściej za jego rozwój jest odpowiedzialne zakażenie gronkowcowe.