Antygen nowotworowy CA 15.3 – badanie

Co to jest antygen nowotwory CA 15.3?

CA 15.3 jest to glikoproteina, która wchodzi w skład komórek gruczołu piersiowego. W małej ilości uwalniana jest do krwiobiegu.

Oznaczenie poziomu markera CA 15.3 we krwi przeprowadza się w celu kontroli leczenia raka piersi (głównie za pomocą chemioterapii lub hormonoterapii). Badanie poziomu owego markera zleca się przed podjęciem leczenia, a następnie w określonych odstępach czasu kontroluje się jego poziom u pacjenta podczas trwania terapii. Jeżeli zaobserwujemy obniżanie się wartości antygenu CA 15.3, można uznać leczenie za efektywne. Następnie należy monitorować czy nie doszło do nawrotu raka piersi lub pojawienia się ewentualnych przerzutów (przeważnie do wątroby lub do kości).

Badanie poziomu CA 15.3 nie jest zalecane w celu wykrycia raka piersi, ponieważ jego podwyższony poziom może być związany z innymi czynnikami (może dawać wyniki fałszywie dodatnie).

W celu wykrycia raka piersi zaleca się wykonie badania mammograficznego (badanie przesiewowe dla kobiet w wieku 50-69 lat), a także USG piersi. Jednym z podstawowych badań, które powinna wykonywać każda kobieta to badanie palpacyjne (samokontrola) piersi. W przypadku wykrycia niepokojącej zmiany należy bezzwłocznie wykonać badanie obrazowe (USG, mammografie).

Wskazania do badania antygenu nowotworowego CA 15.3

Oznaczenie stosuje się w celu monitorowania leczenia oraz określenia czy doszło do nawrotu choroby nowotworowej gruczołu piersiowego. W momencie wykrycia zmiany nowotworowej (za pomocą USG, mammografii) należy oznaczyć poziom CA 15.3, a następnie w fazie leczenia kontrolować jego poziom celem monitorowania skuteczności leczenia.

Technika oraz przygotowanie do badania CA 15.3

Badanie antygenu nowotworowego Ca 15.3 wykonuje się na podstawie pobranej od pacjenta niewielkiej ilości krwi do probówki próżniowej. Materiał pobierany jest zazwyczaj z żył najlepiej widocznych i zlokalizowanych w dole łokciowym. Otrzymaną próbkę wysyła się do analizy.

Badanie nie wymaga szczególnego przygotowania, nie trzeba być na czczo.

Wartości referencyjne badania CA 15.3

Wartości prawidłowe określa się w granicach:

• 15-30 U/ml.

Należy jednak pamiętać, że wynik prawidłowy zależy od metody oznaczenia oraz wpływu innych czynników, dlatego każdy wynik należy skonsultować indywidualnie z lekarzem.

Interpretacja wyniku badania antygenu CA 15.3

Wraz ze wzrostem poziomu CA 15.3 wzrasta ryzyko wystąpienia u badanej raka piersi oraz jego stopień zaawansowania. CA 15.3 może wzrastać w przypadku kobiet chorych na raka:

• jajnika,
• szyjki macicy,
• endometrium,

a także z niedrobnokomórkowym rakiem płuca.

Może również wzrastać w przypadku:

• niezłośliwych zmian w:
  • piersiach,
  • jajnikach,
  • przewodzie pokarmowym,
  • płucach,
• marskości wątroby,
• łagodnych zmian w wątrobie,
• raków:
  • wątroby,
  • jelita grubego,
  • żołądka,
  • stercza,
  • trzustki,

a także u kobiet w trzecim trymestrze ciąży.

Oznaczenie antygenu CA 15.3 przydatne jest w kontroli wznowy nowotworu, w przypadku zmian pierwotnych staje się raczej nieużyteczny. Natomiast w chwili rozpoznania choroby nowotworowej zaleca się zbadać poziom wspomnianego antygenu, rozpocząć leczenie, a następnie wykonywać okresowe oznaczenia celem kontroli leczenia.