Postmenopauza – co to jest? Jakie są objawy okresu pomenopauzalnego?

Co to jest postmenopauza?

Towarzyszący menopauzie proces wygaszania czynności wydzielniczej jajników wiąże się z nieodwracalnym obniżeniem stężenia endogennych hormonów płciowych we krwi i związanymi z tym zmianami zachodzącymi w organizmie i jego funkcjach.

Kiedy już dojdzie do ustabilizowania się pracy i czynności narządów ciała, a kobieta przestaje cierpieć na intensywne objawy menopauzy, wchodzi w nowy etap, określany mianem okresu pomenopauzalnego.

Kiedy występuje postmenopauza? Jest to czas około roku od ostatniej miesiączki. Chociaż objawy postmenopauzy nie są już tak uciążliwe lub pacjentki zdają się przyzwyczajać i adoptować do nowych warunków związanych z deficytem hormonów płciowych, należy mieć świadomość zagrożeń zdrowotnych, które mogą pojawiać się w tym czasie oraz dolegliwości, które są charakterystyczne dla okresu po menopauzie.

Co prawda nie muszą one stanowić sygnału toczących się w narządach wewnętrznych patologii ani skłaniać do pogłębiania diagnostyki, jednak warto umieć je prawidłowo rozpoznać, aby niwelować nasilenie nieprzyjemnych symptomów oraz nie przeoczyć ewentualnych niepokojących zmian.

Przeczytaj też: Brak okresu przy tabletkach – o czym może świadczyć?

Objawy postmenopauzy – dolegliwości po menopauzie

Zaprzestanie produkcji hormonów płciowych przez jajniki nieuchronnie musi się wiązać ze zmianami w funkcjach wielu narządów, co przekłada się na spektrum objawów. Te najbardziej wyraźne wynikają z niedoboru estrogenów i często przyczyniają się do pogorszenia jakości życia.

Jak wspomniano, przyjmuje się, że w okres pomenopauzalny kobieta wchodzi po upływie 12 miesięcy od ustania miesiączkowania. Przez pewien czas objawy klimakterium mogą się jeszcze utrzymywać, jednak powoli zmniejszają swoje nasilenie, aby w końcu poziom hormonów uległ ustabilizowaniu na nowym, niskim poziomie, a objawy menopauzy zniknęły.

Nie oznacza to jednak, że stan zdrowia kobiety wraca do normy, a raczej wiąże się z nowymi dolegliwościami i zagrożeniami o bardziej subtelnym charakterze. Objawy postmenopauzy to m.in.:

• spadek tempa metabolizmu i łatwiejsze przybieranie na wadze,
• przewaga utraty masy kostnej nad jej budowaniem i zagrożenie osteomalacją (obniżenie gęstości tkanki kostnej) oraz osteoporozą,
• pogorszenie napędu i aktywności życiowej,
• suchość pochwy, ból podczas stosunku, częstsze infekcje okolic intymnych,
• utrata sprężystości skóry, jej ścieńczenie, łatwiejsze tworzenie się zmarszczek.

Poza wymienionymi powyżej objawami, pogorszenie funkcji i kondycji dotyczy również innych narządów i układów ciała. Organizm kobiety po menopauzie łatwiej zapada na choroby przewlekłe, jak choroby sercowo-naczyniowe, nadciśnienie czy zaburzenia metaboliczne.

Przeczytaj też: Pluskwica groniasta – właściwości i zastosowanie

Okres pomenopauzalny – jak sobie radzić?

Związany z wygaszaniem czynności jajników okres pomenopauzalny jest naturalnym, zgodnym z biologią procesem. Warto jednak stosować profilaktykę zdrowotną chorób, których wystąpieniem w szczególnym stopniu zagrożone są kobiety na tym etapie życie.

Ważne jest utrzymywanie dobrej kondycji organizmu poprzez regularne ćwiczenia fizyczne. Kardiolodzy zalecają poświęcać im przynajmniej 15 minut dziennie 5 dni w tygodniu. Jest to istotne nie tylko w celu uniknięcia powikłań ze strony układu krążenia, ale również pomaga utrzymać prawidłową masę ciała, zachować sprawność umysłową oraz dobre samopoczucie.

Regularny wysiłek fizyczny pomaga również w modulowaniu obrotu kostnego i przeciwdziała rozwojowi osteoporozy.

Duże znaczenie ma także odpowiednia dieta. W licznych badaniach udowodniono znaczenie spożycia świeżych warzyw i owoców w prewencji chorób metabolicznych, nowotworów jelita grubego oraz depresji.

Niektóre dolegliwości można leczyć objawowo, np. suchość pochwy można łagodzić poprzez stosowanie miejscowych środków nawilżających, natomiast na częstsze zakażenia dróg moczowych pomocne mogą być preparaty żurawinowe, spożywanie odpowiedniej ilości płynów, częste opróżnianie pęcherza oraz właściwa higiena okolic intymnych.

U kobiet, u których w okresie postmenopauzalnym dochodzi do znacznego nasilenia objawów związanych ze spadkiem stężenia hormonów płciowych i wynikającego z tego faktu znacznego obniżenia jakości życia, wykorzystuje się w hormonalną terapię zastępczą.

Przed jej włączeniem należy jednak dokonać dokładnej analizy zysków i strat oraz ocenić ryzyko m.in. wystąpienia raka piersi, które może wzrastać w przypadku stosowania tego typu leczenia.

Decyzja o włączeniu hormonalnej terapii zastępczej powinna zostać podjęta wspólnie z lekarzem i poprzedzona odpowiednimi badaniami celem zniwelowania ryzyka skutków ubocznych oraz nieprzeoczenia działań niepożądanych. Nie zaleca się leczenia farmakologicznego estrogenami, zwłaszcza w monoterapii do rutynowego stosowania.

Czytaj również: Leczenie PMS i PMDD z pomocą antydepresantów