loader loader

Fast food – szkodliwość. Pięć fast foodów najbardziej szkodliwych dla zdrowia

Żywność typu fast food [ang. szybkie jedzenie], zwana inaczej junk food [ang. śmieciowa żywność] to produkty, których spożywanie znacznie podnosi ryzyko wystąpienia: nadwagi, otyłości, cukrzycy typu II czy miażdżycy. Nie dostarcza ona praktycznie żadnych cennych składników odżywczych, będąc równocześnie prawdziwą bombą kaloryczną. Które fast foody należą do najbardziej szkodliwych? Jakie groźne dla zdrowia związki znajdują się w fast foodach?

Hamburgery i hot-dogi

Hamburgery i hot-dogi składają się z: bułek wypiekanych z wysokoprzetworzonej mąki, niskiej jakości dodatków mięsnych (parówki, kotlety) oraz ciężkostrawnych i kalorycznych sosów. Mogą dodatkowo zawierać żółty ser, bekon czy prażoną cebulę.

Pieczywo, które się w ich przypadku stosuje, wypiekane jest z mąki o bardzo niskim typie, co powoduje, że ma ona wysoki indeks glikemiczny. Jej spożycie szybko podnosi poziom glukozy we krwi. Powoduje to równie szybką odpowiedź trzustki, która produkuje hormon zwany insuliną. W efekcie jej działania poziom cukru spada, skutkując tym samym spadkiem uczucia sytości i ponownym pojawieniem się głodu. Utrudnia to kontrolę apetytu i prowadzi do odkładania się tkanki tłuszczowej.

Kotlety i parówki, jakie trafiają do hamburgerów oraz hot dogów, zwykle powstają z niskogatunkowego mięsa. Oznacza to: wysoką zawartość tłuszczu, tkanki łącznej, konserwantów, wzmacniaczy smaku i dużą ilość soli. Konsumpcja tego typu dań znacząco zwiększa ryzyko zachorowania na choroby, takie jak: otyłość, nadciśnienie, miażdżyca czy nowotwory.

Nie należy zapominać również o dodawanych do nich sosach, zawierających często duże ilości szkodliwych dla układu sercowo-naczyniowego nasyconych kwasów tłuszczowych oraz barwników niekorzystnie wpływających na florę bakteryjną jelit. Warto wiedzieć, że produkty te należą do ciężkostrawnych. Ich spożycie wymaga wzmożonej pracy wątroby i obciąża drogi żółciowe. Są one dodatkowo bardzo kaloryczne. W zależności od dodatków mogą zawierać od 350 do ponad 1000 kcal w porcji.

Chipsy

Chipsy to jedna z najbardziej popularnych przekąsek. Powstają z ziemniaków lub tez innych warzyw pokrojonych w cienkie plastry. Zwykle są smażone w głębokim tłuszczu. Charakteryzują się bardzo wysoką wartością kaloryczną – 100 g produktu dostarcza zazwyczaj powyżej 500 kcal.

Chipsy są najczęściej spożywane podczas oglądania telewizji czy innych rozrywek. Utrudnia to kontrolowanie ilości przyjmowanego pokarmu i prowadzi do przekroczenia bilansu kalorycznego. Przekąska ta stanowi dodatkowo bogate źródło:

  • sodu – minerału wchodzącego w skład soli, której nadmiar przyczynia się do powstawania nadciśnienia i innych chorób układu krążenia;
  • substancji wzmacniających smak – celowo dodawanych do żywności i wpływających niekorzystnie na stan flory bakteryjnej jelit;
  • tłuszczów – w tym szkodliwych kwasów tłuszczowych w konfiguracji trans (tłuszcze trans), znacznie zwiększających ryzyko chorób układu sercowo-naczyniowego.

Chipsy zawierają także akrylamid, który wykazuje działanie rakotwórcze. Zdecydowanie można zaliczyć je do źródła tzw. pustych kalorii, ponieważ nie dostarczają organizmowi cennych wartości odżywczych. Zaleca się ich całkowite wykluczenie z jadłospisu.

Napoje typu cola

Napoje typu cola są uznawane za źródło tzw. pustych kalorii, ponieważ zawierają duże ilości sacharozy, czyli cukru. Puszka takiego gazowanego napoju zawiera około... 8 łyżeczek cukru! Stanowi to ok. 80 proc. dziennej normy cukrów prostych, jaką powinien spożywać człowiek posiadający zapotrzebowanie energetyczne na poziomie 2000 kcal.

Napoje typu cola są także źródłem kwasu ortofosforowego – to regulator kwasowości, który pozwala „ukryć” duże dawki cukru zawarte w napojach gazowanych. Dzięki jego zawartości cola znajduje zastosowanie jako odrdzewiacz czy środek do czyszczenia toalet.

Warto wiedzieć, że nadmiar fosforu będzie wpływał na gospodarkę mineralną ustroju człowieka, działając niekorzystnie na stopień gęstości kości czy poziom mineralizacji szkliwa zębów.

Napoje typu cola są również źródłem kofeiny. Jej nadmierna konsumpcja skutkuje:

  • obniżeniem koncentracji;
  • nadpobudliwością;
  • problemami z zasypianiem;
  • nadmierną diurezą – zwiększonym wydalaniem moczu i utratą składników mineralnych, takich jak magnez i wapń.

Należy także unikać produktów typu light. Poza zamianą cukru na syntetyczny środek słodzący, nie różnią się one niczym od swoich tradycyjnych wersji. W codziennej diecie warto unikać słodzików, jak: aspartam, acesulfam K czy sacharyniany.

Frytki

Wydawałoby się, że danie powstające wyłącznie z pokrojonych w słupki ziemniaków nie może negatywnie wpływać na zdrowie człowieka. Wiadomo bowiem, że to warzywo – poza dużą ilością skrobi stanowiącej węglowodan złożony – zawiera także inne składniki, cenne z punktu widzenia żywienia – potas czy witaminę C.

W przypadku frytek kluczowe znaczenie ma fakt, że powstają one poprzez użycie szkodliwej obróbki termicznej, jaką jest smażenie w głębokim tłuszczu. Podczas tego procesu powstaje związek zwany akrylamidem. Ma on działanie rakotwórcze i niekorzystnie wpływa na funkcjonowanie układu nerwowego.

Dodatkowym problemem jest jakość oraz procedury wymiany olejów w barach szybkiej obsługi. Jeśli personel nie przestrzega zasad dotyczących odpowiedniego rodzaju tłuszczu do tego typu smażenia lub też z odpowiednią częstotliwością go nie wymienia, dochodzi do powstawania w nim wielu szkodliwych substancji. Jedną z nich jest akroleina. Również podejrzewa się ją o działanie sprzyjające powstawaniu nowotworów. Kolejną szkodliwą substancją są kwasy tłuszczowe typu trans. Ich konsumpcja działa prozapalnie i sprzyja rozwojowi chorób, takich jak np. miażdżyca.

Frytki zrobione w domu, czyli tzw. domowy fast food, na pewno są zdrowszą opcją niż produkty ze sklepu, restauracji czy baru.

Smażone w głębokim tłuszczu kawałki kurczaka i ryby

Popularne szczególnie wśród dzieci dania, takie jak kawałki kurczaka w panierce czy paluszki rybne, stanowią – podobnie jak frytki – jeden z najgorszych wyborów żywieniowych. Są to produkty panierowane i smażone w głębokim tłuszczu. Dużo wątpliwości budzi ich skład. W barach szybkiej obsługi podawane są zazwyczaj nie całe kawałki fileta drobiowego czy ryby, ale rodzaj homogenizowanej (jednorodnej) masy zawierającej ich niskogatunkowe elementy.

Masa ta zawiera dużą ilość tłuszczu oraz zagęstniki i dodatki poprawiające smak. Podczas jej smażenia powstaje rakotwórczy akrylamid. Mogą one także dostarczać skrajnie szkodliwych kwasów tłuszczowych typu trans.

Dzieci dania tego typu często polewają ketchupem, przez co stają się one również doskonałym źródłem cukrów prostych. Niektóre z dostępnych na rynku sosów pomidorowych zawierają nawet 31 g cukru w 100 g produktu.

Czasami w składzie dań typu stripsy czy nuggetsy można znaleźć również syrop glukozowo-fruktozowy. Same paluszki z kurczaka i ryby dostarczają organizmowi także potężnej ilości sodu. Jego nadmierne spożycie prowadzi z kolei do występowania nadciśnienia tętniczego.

Opublikowano: 03.11.2022; aktualizacja:

Oceń:
1.0

Marzena Rojek

Marzena Rojek

Dietetyk

Dietetyk, specjalista ds. zdrowia publicznego. Absolwentka Śląskiego Uniwersytetu Medycznego. Członek Polskiego Towarzystwa Dietetyki. Posiada ponad dziesięcioletnie doświadczenie w pracy z pacjentami indywidualnymi, także cierpiącymi na zaburzenia odżywiania. Prowadzi szkolenia oraz warsztaty kulinarne z zakresu prawidłowego odżywiania dla dorosłych, dzieci i młodzieży, zajmuje się przygotowywaniem i realizacją programów profilaktyki zdrowotnej. Pracuje jako nauczyciel i wykładowca. Autorka wydanej w 2018 roku książki „Polskie superfoods”. Prezentuje racjonalne podejście do prawidłowego odżywiania, oparte na aktualnej wiedzy z tego zakresu. Sprzeciwia się radykalnym dietom „cud” i stara się przekonywać, że zdrowy styl życia może być łatwy i przyjemny. Prywatnie szczęśliwa mama, pasjonatka długich spacerów i rowerowych wycieczek. Wolne chwile spędza w kuchni, gdzie doskonali i testuje przepisy dietetyczne.

Komentarze i opinie (0)

Może zainteresuje cię

Grzyby mun – właściwości, przeciwwskazania, gdzie kupić i jak przygotować chińskie grzybki mun?

 

Ziemia okrzemkowa – czym jest, jak stosować?

 

Skorzonera (wężymord) – co to? Właściwości, wartości odżywcze, smak, uprawa, gdzie kupić?

 

Babka płesznik i babka jajowata – właściwości i zastosowanie

 

Jogurt – czy jest zdrowy? Rodzaje i właściwości jogurtu (domowy jogurt, jogurty wegańskie)

 

Czosnek – właściwości, zastosowanie, wskazania i przeciwwskazania, przepisy

 

Soki tłoczone – czy są zdrowe?

 

Daktyle – świeże i suszone – właściwości, wartości odżywcze i wpływ na zdrowie