Stres a wrzody żołądka

Czym jest choroba wrzodowa żołądka?

Choroba wrzodowa to jedna z najczęstszych chorób przewodu pokarmowego. Jest to schorzenie przewlekłe, charakteryzujące się częstymi nawrotami oraz okresami remisji. Zaostrzenia, które najczęściej pojawiają się wiosną i jesienią, nie zawsze oznaczają pojawienie się nowych wrzodów. Sprzyja im stres, zła dieta oraz palenie papierosów. Szacuje się, że na chorobę wrzodową cierpi co dziesiąty Polak. Do najczęstszych objawów należą:

• ból zlokalizowany w nadbrzuszu;
• ból pojawiający się 1 – 3 godziny po posiłku (charakterystyczny dla wrzodów żołądka);
• ból na czczo, w nocy lub wcześnie rano, przechodzący po jedzeniu (charakterystyczny dla wrzodów dwunastnicy);
• przykre uczucie pełności lub rozpierania po posiłku;
• nudności i wymioty.

Objawy nawracają co kilka miesięcy. Zdarza się jednak, że przebieg choroby jest bezobjawowy.

Przyczyny wrzodów żołądka

Wrzód to ubytek błony śluzowej. Może on mieć różną wielkość – od ziarenka pieprzu po kilka centymetrów. Towarzyszy mu martwica oraz stan zapalny. W ostatnim czasie odkryto, że głównym winowajcą choroby jest mała, pałeczkowata bakteria – Helicobacter pylori. Odpowiada ona za ok. 75 proc. przypadków choroby wrzodowej żołądka i ok. 99 proc. dwunastnicy.

Bakteria produkuje toksyny, osłabiające naturalną barierę ochronną, prowadząc do zapalenia błony śluzowej, której następstwem może być wrzód. Zakażenie zazwyczaj przebiega bezobjawowo. Należy pamiętać, że nosicielstwo Helicobacter pylori (około 80 proc. naszego społeczeństwa) nie jest równoznaczne z chorobą wrzodową, która rozwinie się u 10 proc. osób.

U osób niezakażonych bakterią najczęstsza przyczyna wrzodów to spożywanie bardzo popularnych w Polsce niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ), takich jak ibuprofen, ketonal czy aspiryna. Powodują one zmniejszenie wytwarzania w śluzówce żołądka substancji o nazwie prostaglandyny, która wykazuje działanie ochronne. Najbardziej szkodliwy okazał się piroksykam oraz ketonal, najłagodniejszy – ibuprofen.

Stres a wrzody żołądka

O ile sam stres nie powoduje powstania wrzodów, jest on dużym czynnikiem ryzyka zachorowania. Pod jego wpływem dochodzi bowiem do przewlekłego zwiększenia hormonów stresu jakimi są m.in. glikokortykosteroidy. Nasilają one działanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych (najczęściej kupowanych środków przeciwbólowych bez recepty). Dowiedziono, że połączenie tych substancji zwiększa ryzyko wystąpienia choroby wrzodowej aż piętnastokrotnie.

Inny hormon stresu to adrenalina, która powoduje wzrost napięcia błony śluzowej żołądka i dwunastnicy, utrudniając dopływ krwi oraz upośledzając regenerację nabłonka. Stres powoduje zwiększone uwalnianie kwasu solnego oraz zwiększa podatność błony śluzowej na jego działanie Dodatkowo należy pamiętać, że przewlekły stres osłabia układ odpornościowy, zwiększając ryzyko infekcji. Dowiedziono również, że negatywnie wpływa na leczenie już występującej choroby wrzodowej.

Wrzody żołądka – jak diagnozować?

Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy jest poważną chorobą związaną z potencjalnie niebezpiecznymi powikłaniami i wymaga konsultacji z lekarzem. W razie wystąpienia powyższych objawów należy udać się do lekarza pierwszego kontaktu, w celu wdrożenia dalszej diagnostyki. Badaniem mogącym jednoznacznie potwierdzić obecność wrzodów jest gastroskopia. Polega ono na wprowadzeniu przez przełyk giętkiej rury zakończonej minikamerą, dzięki której lekarz może dokładnie ocenić stan błony śluzowej oraz pobrać wycinki z miejsc owrzodzenia.

Podczas tego badania na pobranych wycinkach można również wykonać testy na obecność Helicobacter pylori (alternatywą do nich są nieinwazyjne testy dostępne w aptekach, jednak ich wiarygodność jest dużo mniejsza). Choroba wrzodowa może mieć poważne konsekwencje. Najczęstsze powikłania to krwawienie (dodatkowym czynnikiem ryzyka jest stres), w postaci krwawych wymiotów lub stolców w kolorze smoły. Innym groźnym następstwem jest pękniecie wrzodu, któremu towarzyszy nagły, bardzo silny ból w nadbrzuszu. Niezbędne wówczas jest szybkie leczenie chirurgiczne.

Leczenie choroby wrzodowej

Leczenie choroby wrzodowej (gdy została potwierdzona obecność zakażenia H.pylori) polega na przyjmowaniu przez około tygodnia odpowiednio dobranych antybiotyków. Jednocześnie lekarz zaleca środkI zmniejszające wydzielanie kwasu żołądkowego (tzw IPP), wskazane także w okresach zaostrzenia choroby.

• Bardzo ważna jest zmiana diety, należy wystrzegać się produktów tłustych, ostrych, głęboko przetworzonych. Posiłki powinny być regularne, niewielkie a częste, spożywane powoli. Konieczne jest także rzucenie palenia.
• Osoby z rozpoznaną chorobą wrzodową powinny być bardzo ostrożne podczas przyjmowania leków, szczególnie z grupy NLPZ. Podczas kuracji antybiotykiem należy zażywać lek działający osłaniająco na błonę śluzową.
• Pamietajmy także o doowych sposobach na zwalczanie problemów żołądkowych, jak picie naparów z melisy, koperku, czy siemienia lnianego.
• Należy mieć na uwadze fakt, że stres wpływa także na inne choroby przewodu pokarmowego, jak np. choroba refluksowa przełyku, polegająca na cofaniu się treści pokarmowej z żołądka do przełyku. Innymi chorobami silnie powiązanymi z naszą psychiką jest nerwica żoładka czyli zespół jelita drażliwego oraz choroby zapalne jelit.

Życie w ciągłym napięciu rujnuje nasze zdrowie. Warto znaleźć chwilę, by poznac metody radzenia soboe ze stresem, np. przez uprawianie sportu. Pomocne może okazać się także stosowanie technik relaksacyjnych, takich jak joga, aromaterapia czy muzykoterapia.

Przyczyny choroby wrzodowej żołądka – video