Ból żołądka po jedzeniu – przyczyny, objawy, jak leczyć?

Ból żołądka po jedzeniu – przyczyny

Ból żołądka jest pojęciem dość precyzyjnym. Kiedy po posiłku pojawiają się niepokojące objawy ze strony układu pokarmowego, zazwyczaj mówimy, że boli nas brzuch. Jednak trudno jest jednoznacznie określić, który organ jest odpowiedzialny za dolegliwości.

Nie zawsze ból brzucha po posiłku jest związany z żołądkiem. Nie zawsze ból brzucha po posiłku musi być nawet związany z narządami układu pokarmowego. Może być m.in. wywołany przez schorzenia w obrębie układu sercowo-naczyniowego lub układu rodnego, mimo iż pozornie nie mają one nic wspólnego z trawieniem pokarmów.

Jedną z najczęstszych i możliwych przyczyn powodujących ból żołądka po jedzeniu jest dyspepsja, czyli niestrawność. Można ją podzielić na czynnościową (kiedy mimo badań dodatkowych, lekarz nie jest w stanie zidentyfikować jej przyczyny) oraz organiczną, o ustalonej przyczynie.

Przeczytaj: Wymiotowanie żółcią – co oznacza?

Przyczyny bólu w okolicach żołądka po posiłku wywołanego niestrawnością to m.in.:

• choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy,
• przewlekłe zapalenie trzustki,
• przewlekłe zapalenie dróg żółciowych,
• choroba refluksowa przełyku,
• rak żołądka,
• nowotwory oddalone od żołądka, np. rak jajnika.

Przeczytaj też: Ból brzucha po alkoholu

Niestrawność a ból żołądka po jedzeniu

O dyspepsji można mówić wtedy, kiedy występuje co najmniej jeden z poniższych objawów:

• ból i/lub uczucie pieczenia w nadbrzuszu, czyli zgaga,
• wczesne uczucie sytości podczas spożywania posiłków,
• uczucie pełności po posiłku,
• ból żołądka po jedzeniu.

Zgaga pojawia się w wyniku refluksu żołądkowo-przełykowego. Refluks jest to odpływ wsteczny treści żołądkowej z żołądka z powrotem do przełyku. Kwaśny sok żołądkowy drażni ścianę przełyku i jest przyczyną bólu żołądka po jedzeniu. Refluks nasila się w pozycji leżącej oraz przy zginaniu tułowia. Niektóre pokarmy wywołują go bardzo często. Są to m.in.:

• obfite lub tłuste posiłki,
• alkohol,
• napoje gazowane,
• kofeina,
• cytrusy,
• ostre przyprawy,
• cebula,
• pomidory, także w postaci ketchupu,
• czekolada,
• potrawy smażone.

Ból w okolicy żołądka po jedzeniu a ból serca i ból dławicowy

Objawy zgagi, którym towarzyszy ból żołądka po jedzeniu, często mogą przypominać oznaki choroby niedokrwiennej serca. Zarówno zgaga, jak i ból dławicowy (będący objawem niedokrwienia mięśnia sercowego, a nawet zawału serca) mogą zostać wywołane obfitym posiłkiem, ponieważ w czasie trawienia znaczna część krwi przedostaje się do jelit, co zmniejsza ilość krwi odżywiającą serce.

Jednak lokalizacja bólu dławicowego jest inna niż zgagi. Umiejscawia się on za mostkiem i promieniuje do szyi, żuchwy, lewego barku, lewej ręki. Mogą mu towarzyszyć bóle brzucha i nudności.

Do innych czynników mogących wywołać ból dławicowy zaliczamy: wysiłek fizyczny, stres emocjonalny, wietrzną i chłodną pogodę. Jeżeli ból dławicowy ustępuje po kilku minutach odpoczynku lub po podjęzykowym podaniu nitrogliceryny, klasyfikuje się go jako stabilną chorobę wieńcową. Jeśli ból nie przechodzi w czasie krótszym niż 20 minut, zachodzi podejrzenie ostrego zespołu wieńcowego, w tym zawału serca.

Ból żołądka po jedzeniu a wrzody żołądka

W chorobie wrzodowej żołądka spożycie pokarmu nasila dolegliwości bólowe. Wprost przeciwnie jest w chorobie wrzodowej dwunastnicy, początkowego odcinka jelita cienkiego. W tym schorzeniu przyjęcie pokarmu uśmierza ból. Dolegliwości w chorobie wrzodowej mogą być łagodzone przez preparaty zmniejszające wydzielanie kwasu w żołądku. Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy może być wywołana przez wiele czynników, m.in.:

• zakażenie bakterią Helicobacter pylori,
• leki: niesterydowe leki przeciwzapalne, glikokortykosteroidy, preparaty potasu, bifosfoniany, mykofenolan mofetylu,
• chemioterapię lub radioterapię,
• stres,
• zespół Zollingera-Ellisona, chorobę Leśniowskiego-Crohna, mastocytozę układową, zespół rakowiaka, zespoły mieloproliferacyjne,
• zakażenia wirusem CMV (cytomegalii) lub EBV (Epsteina-Barr),
• sarkoidozę.