Przewlekłe zapalenie trzustki – przyczyny, objawy, leczenie

Przewlekłe zapalenie trzustki

Przewlekłe zapalenie trzustki (PZT) to przewlekły, najczęściej długotrwały proces zapalny toczący się w miąższu trzustki, prowadzący do nieodwracalnych zmian struktury i funkcji w obrębie tego narządu. Zapalenie jest najczęściej konsekwencją nawracających ostrych zapaleń trzustki.

Przewlekłe zapalenie trzustki – przyczyny

W Polsce najczęstszą przyczyną przewlekłego zapalenia trzustki (około 80% przypadków) jest nadużywanie alkoholu. Oprócz alkoholu za ważny czynnik sprzyjający powstaniu i rozwojowi PZT uznaje się także palenie papierosów.

Do innych, rzadkich przyczyn przewlekłego zapalenia trzustki zaliczamy wysokokaloryczną dietę z dużą zawartością węglowodanów i tłuszczu, wady rozwojowe trzustki oraz zmiany przewlekle utrudniające odpływ soku trzustkowego (pourazowe, pozapalne, nowotworowe).

To też może Cię zainteresować: Kreon Travix – co to za lek?

Przewlekłe zapalenie trzustki – objawy

Dominującym objawem w przewlekłym zapaleniu trzustki jest uporczywy, silny ból brzucha, słabo reagujący na typowe ogólnodostępne środki przeciwbólowe. Ból jest często bardzo silny, pojawia się okresowo, najczęściej w śródbrzuszu, może być opasujący lub promieniować do pleców. Może mieć związek z posiłkiem lub jest niezależny od jedzenia, zwykle trwa wiele godzin.

Stopniowo można zaobserwować postępującą niewydolność zewnątrz- i wewnątrzwydzielniczej funkcji trzustki. Objawia się to utrudnieniem trawienia ze względu na niedostateczną ilość enzymów trzustkowych. Chorzy cierpiący na PZT zwykle zgłaszają odbarwione, żółte stolce o mazistej, tłuszczowej konsystencji, trudne do spłukania w toalecie.

Chorobą, która może pojawić się w przebiegu długotrwałego przewlekłego zapalenia trzustki jest cukrzyca spowodowana niedostateczną produkcją insuliny przez komórki trzustkowe. Innym objawem związanym z PZT (ale niecharakterystycznym) jest utrata masy ciała, spowodowana strachem przed jedzeniem.

Przewlekłe zapalenie trzustki – diagnostyka

Do rozpoznania przewlekłego zapalenia trzustki stosujemy badania obrazowe, takie jak USG i tomografia komputerowa jamy brzusznej. Bardzo istotne jest zebranie wywiadu od chorego, dotyczącego trybu życia i stosowanych używek. Także badania laboratoryjne z krwi mogą określić stopień zaawansowania choroby i uszkodzenia trzustki.

Przewlekłe zapalenie trzustki – leczenie

Jak dotąd nie ma specyficznej, jednoznacznej metody leczenia przewlekłego zapalenia trzustki. W zależności od stopnia uszkodzenia trzustki możemy wykonywać zabiegi chirurgiczne oraz endoskopowe usuwające zmieniony lub uszkodzony miąższ chorego narządu. W PZT wywołanym nadużywaniem alkoholu nasilenie bólu zwykle może zmniejszyć abstynencja. W praktyce jest to trudne do zrealizowania, gdyż większość chorych to osoby uzależnione od alkoholu. Poza tym stosuje się leczenie objawowe, a na pierwszy plan wysuwa się walka z bólem. Zaleca się także próbę leczenia wspomagającego przy pomocy preparatów zawierających enzymy trzustkowe lub, w razie konieczności, podawanie insuliny.

Tempo rozwoju zmian chorobowych w trzustce (takich jak torbiele, zwapnienia i inne) zależy od predyspozycji genetycznych oraz od utrzymania przez chorego abstynencji i niepalenia tytoniu. Około 70% chorych z przewlekłym zapaleniem trzustki przeżywa 10 lat, a 45% przeżywa 20 lat. Według piśmiennictwa u około 4% chorych z PZT trwającym 20 lat rozwinie się rak trzustki.

Przewlekłe zapalenie trzustki – video z ekspertem