Grasica – co to jest i gdzie się znajduje? Funkcje, choroby, masaż grasicy

Co to jest grasica i gdzie się znajduje?

Grasica jest gruczołem wchodzącym w skład układu limfatycznego. Osadzona jest w górno-przedniej części jamy klatki piersiowej, w śródpiersiu górnym, tuż za mostkiem.

Narząd ma nieregularny kształt – tworzą go tymocyty i komórki nabłonkowe. Grasica utworzona jest przez dwa płaty, które mają budowę zrazikową. Zraziki gruczołowe składają się z dwóch części: istoty korowej oraz istoty rdzennej. Istota korowa tworzy zewnętrzną część grasicy, a istota rdzenna buduje wnętrze tego gruczołu.

Formowanie się narządu ma miejsce już w życiu płodowym. W warunkach fizjologicznych wzrost grasicy ma miejsce tylko do ok. 3 roku życia, jej masa waha się od 25 do nawet 40 gram. Pod wpływem hormonów płciowych pojawiających w okresie dojrzewania grasica ulega stopniowemu zanikowi i jest zastępowana przez tkankę tłuszczową.

Jakie funkcje pełni grasica?

Grasica jako centralny narząd układu limfatycznego warunkuje prawidłową odporność organizmu.

Podstawową funkcją grasicy jest oddziaływanie na rozwój układu immunologicznego w pierwszych latach życia. Dzięki prawidłowej pracy gruczołu wykształcają się prawidłowe mechanizmy odpornościowe, które chronią organizm przed rozwojem chorobotwórczych patogenów. W grasicy ma miejsce proces dojrzewania limfocytów T chroniących organizm przed nawracającymi infekcjami. Zadaniem gruczołu jest również eliminacja autoreaktywnych limfocytów, które mogą atakować własne komórki i tkanki organizmu. Dodatkowo grasica uczestniczy w produkcji hormonów: tymozyny (przyśpiesza dojrzewanie limfocytów oraz pełni istotną rolę w zwalczaniu chorób autoimmunologicznych), tymuliny, tymopoetyny, a także grasicznego czynnika humoralnego. Poza tym grasica zapobiega pojawianiu się alergii, wpływa na zdolności rozrodcze, wzrost oraz metabolizm.

Grasica – co może zaburzyć jej działanie?

Chociaż inwolucja grasicy stanowi naturalne zjawisko, narząd jest podatny na szkodliwe działanie niektórych czynników, które w konsekwencji doprowadzają do osłabienia jej funkcji, przerostu grasicy lub rozwoju choroby nowotworowej. Gruczołowi nie służą:

• używki: alkohol, papierosy, narkotyki;
• antybiotyki;
• niektóre leki z grupy steroidów;
• antykoncepcja hormonalna;
• niski poziom aktywności fizycznej.

Niebezpieczny jest również przewlekły stres, który powoduje jej nadmierne kurczenie się i niedobór odpornościowy, co przekłada się na zmniejszoną produkcję limfocytów T.

Choroby grasicy

Choroby grasicy nie zdarzają się zbyt często, jednak wrodzony brak grasicy lub nieprawidłowy wzrost narządu sprawia, że układ chłonny nie jest w pełni wykształcony. Wiążę się to z upośledzeniem odporności i tendencją do częstych infekcji. Przerost grasicy wraz ze wzmożeniem jej czynności, zwykle jest przyczyną miastenii, jednak może pojawić się także w przebiegu innych chorób, do których należą: nowotwory (grasiczaki), toczeń układowy, nadczynność tarczycy, czy niedokrwistość aplastyczna. Z kolei choroby związane z zanikiem grasicy u dzieci to zespół di George’a i zespół SCID. Objawami schorzenia są: opóźnienie rozwoju dziecka, skłonności do chorób psychicznych, rozszczep podniebienia oraz wady serca. Choroba grasicy dotyczy jednego na 4000-5000 niemowląt.

Grasiczak – nowotwór grasicy

Grasiczak jest nowotworem grasicy wywodzącym się z tkanki nabłonkowej, zawiera także prawidłowe elementy limfatyczne tego narządu. Zwykle diagnozuje się go u pacjentów pomiędzy 40, a 60 rokiem życia. W przebiegu nowotworu grasicy dochodzi do zaburzeń jej funkcji, co może prowadzić do rozwoju chorób o podłożu autoimmunologicznym, takich jak reumatoidalne zapalenie stawów czy miastenia. W terminologii medycznej wyróżniamy grasiczaka inwazyjnego i nieinwazyjnego (łagodnego).

• Grasiczak inwazyjny – charakteryzuje się obecnością tkanek nowotworowych w wysięku jamy opłucnej, naciek sąsiednich tkanek, wiążę się również z dużym ryzykiem przerzutów;
• Grasiczak nieinwazyjny – proces nowotworowy ograniczony jest tylko do grasicy i nie obejmuje swoim zasięgiem innych struktur.

Nowotwór grasicy leczony jest za pomocą metod chirurgicznych, chemioterapii oraz radioterapii. Istotną rolę odgrywa wczesna diagnostyka i usunięcie zajętych fragmentów grasicy przed pojawieniem się przerzutów do innych narządów.

Miastenia

Powiększona grasica może prowadzić do rozwoju miastenii – potocznie określanej jako męczliwość mięśni. To choroba autoimmunologiczna, w której organizm produkuje przeciwciała skierowane przeciwko własnym tkankom. Schorzenie rozwija się w obrębie aparatu ruchu i jest ściśle związane z nadmierną męczliwością mięśni. Objawy miastenii manifestują się jako: zmiana mimiki twarzy, opadanie powiek, opadanie głowy, zaburzenia widzenia, niewyraźna mowa czy problemy z połykaniem pokarmów. Schorzenie ma charakter postępujący, w miarę przebiegu choroby zajęte zostają kolejne grupy mięśniowe. Najgroźniejszą konsekwencją miastenii jest zajęcie mięśni oddechowych, co prowadzi do niewydolności oddechowej a w konsekwencji śmierci. Według szacunków blisko 15% chorych z miastenią choruje jednocześnie na raka grasicy.

Jak wykonać masaż grasicy?

Masaż grasicy uważany jest za skuteczną technikę energetyczną. Dzięki temu można skutecznie poprawić funkcję narządu. Masaż polega na uprzednim zlokalizowaniu grasicy, a następnie kilkuminutowym uderzaniu, drapaniu lub pocieraniu palcami dłoni. Warto w tym czasie zadbać o rozluźnienie ciała i głęboki oddech.