Czy bruzdy i nalot na języku są groźne?

Choroby języka a zmiany na języku

Niewiele osób przywiązuje wagę do obecności nalotu na języku (tzw. obłożony język), a naszą uwagę powinien zwrócić nie tylko nalot na języku, ale i zmiana jego barwy oraz pojawienie się bruzd na języku. Język jest umiejscowiony w jamie ustnej, która znajduje się w miejscu skrzyżowania dwóch ważnych układów – pokarmowego i oddechowego.

Jakiekolwiek nieprawidłowości związane z wymienionymi układami (lub chorobami języka) mogą być sygnalizowane przez zmiany na języku, takie jak np.:

• plamy na języku,
• krosty na języku,
• pęcherzyki na języku,
• afty na języku,
• brodawki na języku,
• nalot na języku.

Wszelki osad na języku czy biały nalot w obrębie jamy ustnej powinien zwrócić naszą uwagę, co umożliwi wczesne wykrycie ewentualnych nieprawidłowości w organizmie.

Niepokojące jest także drętwienie języka, które świadczy niekiedy o brakach witamin, ale też o poważniejszych schorzeniach, np. niedoczynności tarczycy czy guzie mózgu.

Sprawdź również: Mrowienie i drętwienie ust – przyczyny, objawy, leczenie

Brodawki na języku

Górną powierzchnię języka (inaczej jego grzbiet) pokrywają liczne brodawki, czyli wystające twory zbudowane z tkanki łącznej. Istnieje kilka rodzajów brodawek. Brodawki nitkowate występują w przedniej części języka, a ich funkcją jest rozcieranie pokarmu.

Funkcją pozostałych brodawek na języku: liściastych (po bokach języka), grzybowatych (na koniuszku) oraz okolonych (z tyłu języka) jest odbieranie smaku, dzięki znajdującym się w nich kubkom smakowym.

Nierówna powierzchnia języka stwarza idealne warunki dla licznych bakterii żyjących w jamie ustnej. Nie ma jednak powodów do obaw ze względu na ich obecność – jest to nasza naturalna flora fizjologiczna, która chroni organizm przed wniknięciem innych, często groźnych dla nas patogenów ze środowiska zewnętrznego.

Przy zachowaniu odpowiedniej higieny bakterie bytujące na języku nie są dla nas groźne. Bardzo ważne jest codzienne czyszczenie języka, aby pozbyć się wszystkich osiadających na nim substancji, ponieważ między brodawkami gromadzą się także resztki jedzenia oraz złuszczony naskórek.

To też może Cię zainteresować: Biały nalot na gardle i migdałkach – jakie są przyczyny?

Nalot na języku – o czym świadczy osad na języku?

Biały nalot na języku występuje fizjologicznie i nie jest niczym groźnym. Powodują go białawo zabarwione brodawki oraz gromadzące się między nimi resztki jedzenia oraz złuszczony naskórek. Czasami jednak intensywny biały nalot na języku, jak również biały nalot w całej jamie ustnej może wskazywać na pewne nieprawidłowości.

Niekiedy mamy też do czynienia z białym nalotem na języku u dziecka (np. w przypadku pleśniawek). Procesy zapalne toczące się w układzie pokarmowym mogą manifestować się nalotem zajmującym tylną część języka.

Czytaj również: Zapalenie języka – przyczyny, objawy, jak leczyć?

Kandydoza jamy ustnej (grzybica języka)

Najczęstszą przyczyną białego nalotu na języku jest grzybica języka . Wywołuje ją najczęściej grzyb Candida albicans, który pojawia się ze zwiększoną częstotliwością u osób z AIDS lub poddanych leczeniu immunosupresyjnemu (które zmniejsza poziom odporności organizmu). W przypadku grzybicy często mamy do czynienia także z serowatym nalotem na języku.

Kandydoza jamy ustnej występuje też czasami po długotrwałym leczeniu antybiotykami. Na grzybicę języka szczególnie narażeni są ludzie starsi, noszący ruchome protezy, dlatego niezwykle ważne jest ich codzienne wyjmowanie i czyszczenie. Grzybicy języka towarzyszy też niekiedy pieczenie języka.

Osad na języku w przypadku grzybicy jest przeważnie bardziej widoczny, niż ten występujący w normalnych warunkach.

To też może Cię zainteresować: Cofanie się dziąseł – przyczyny i leczenie

Leukoplakia – rogowacenie białe

Leukoplakia, czyli białawe zgrubienie błony śluzowej powstałe wskutek jej rogowacenia może obejmować całą jamę ustną. Zwrócenie uwagi na tę zmianę jest niezwykle ważne, ponieważ może ona zwiastować tworzenie komórek nowotworowych. Zmiana ta występuje najczęściej u palaczy, którzy wdychając dym papierosowy, narażają błonę śluzową na ciągłe podrażnienia.

Biały osad na języku a refluks

Refluks to cofanie treści pokarmowej z żołądka do przełyku, a następnie do gardła, w wyniku czego powstaje biały osad na języku. Towarzyszy mu przykry zapach oraz niesmak w ustach.

Biały nalot na języku a dur brzuszny

W przebiegu duru brzusznego mamy do czynienia z białawoszarym nalotem na języku, a sam język pozostaje żywoczerwony.

Białe plamy na języku a płonica

W pierwszym stadium płonicy na grzbiecie języka tworzą się białawe plamy. Po usunięciu białych plam z języka ma on kolor malinowy, co również jest typowym objawem tej choroby.

Obłożony język a kiła

Kiła to choroba przenoszona drogą płciową. W jej drugim etapie rozwoju charakterystycznym objawem jest biało-szary osad na języku.

Żółty nalot na języku

Żółty język może mieć błahą przyczynę, taką jak zła higiena jamy ustnej, palenie papierosów (co więcej, palenie może prowadzić do raka języka) bądź oddychanie w nocy przez usta. Jednak czasami zwiastuje choroby ogólnoustrojowe, takie jak wrzody żołądka, podrażnienie pęcherzyka żółciowego i stany chorobowe wątroby.

Brunatny i czarny nalot na języku

Brązowe zabarwienie języka sygnalizuje zazwyczaj choroby jelit, ale może także być objawem niedotlenienia organizmu. Pojawia się również wskutek nałogowego palenia papierosów.

Czarny nalot na języku to symptom grzybicy wywołanej przez grzyby inne niż te z rodzaju Candida.

Zmiany barwy języka

Czasami nasz język może przybierać inną barwę niż normalnie: brunatną, żywoczerwoną, granatową lub nawet czarną. Zwykle ma to swoje źródło w spożyciu wcześniej pokarmów barwiących błonę śluzową. Jeśli jednak zmieniona barwa języka utrzymuje się dłużej niż jeden dzień, powinno to wzbudzić nasz niepokój.

Język malinowy

Język malinowy jest charakterystycznym objawem płonicy, odry lub choroby Kawasaki (zapalenie naczyń krwionośnych). Malinowy nalot na języku u dziecka świadczyć może o szkarlatynie.

Język niebieskawy

Takie zabarwienie, połączone z zasinieniem wnętrza jamy ustnej oraz warg pojawia się w momencie sinicy centralnej. W uproszczeniu, sinica jest objawem zbyt małego wysycenia krwi tlenem. Może wystąpić wskutek takich stanów chorobowych, jak niewydolność oddechowa, wady wrodzone serca, wysycenie krwi tlenkiem węgla albo przebywanie na bardzo dużych wysokościach.

Język lakierowany

Jak sama nazwa wskazuje, wygląda jakby był pokryty warstwą błyszczącego lakieru. Zmiana taka może pojawić się przy marskości wątroby lub innych chorobach tego narządu.

Bruzdy na języku – język pobrużdżony

Bruzdy na języku występują stosunkowo często, będąc cechą rodzinną i dziedziczną. Wraz z językiem geograficznym język pobrużdżony występuje często w przypadku zespołu Downa, ale może pojawiać się także bez współistniejących chorób.

Charakterystyczne są tu głębokie bruzdy, a sami pacjenci mówią często o popękanym języku. Ponieważ łatwo gromadzą się w nich zanieczyszczenia, warto szczególnie zadbać o higienę języka.

Język geograficzny

Język geograficzny swoją nazwę zawdzięcza kształtom, które przybierają przebarwienia powstające wskutek zaniku brodawek nitkowatych. Odnotowuje się go w takich stanach, jak zaburzenia hormonalne albo schorzenia na tle reakcji alergicznych.

Język włochaty

Język włochaty (kosmaty), jak sama nazwa wskazuje, wygląda jakby był pokryty na grzbiecie drobnymi włoskami. Początkowo zmiany pojawiają się z tyłu języka, przybierając zwykle barwę czarną lub brązową, a następnie mają tendencję do szerzenia się, aż obejmą cały jego grzbiet. Zjawisko to ma związek z nadmiernym złuszczeniem keratyny, czyli substancji pokrywającej brodawki nitkowate języka oraz z ich rozrostem i wydłużeniem.

Częściej pojawia się u mężczyzn, a wśród jego przyczyn wyróżnia się: nikotynizm, złą higienę jamy ustnej, napromieniowywanie okolic głowy oraz zakażenia grzybicze. Zmiany takie mogą również zwiastować zaburzenia odporności.

Powyższe przykłady to tylko część chorób i dolegliwości, które manifestują swą obecność w postaci zmian wyglądu języka. Warto zatem zwracać uwagę na niepokojące odmienności barwy lub osad i udać się na konsultację do lekarza, jeśli objawy utrzymują się przez dłuższy czas.

Nalot na języku – jak usunąć nalot z języka?

W przypadku zaobserwowanych zmian na języku (bąble na języku, plamy na języku itd.) należy udać się do lekarza. Jeśli zmiany nie świadczą o chorobie, można wykorzystać metody, które pozwolą usunąć nadmiar nalotu na języka.

• W codziennej higienie jamy ustnej należy uwzględnić czyszczenie języka szczoteczką do zębów; na rynku dostępna jest szeroka gama szczoteczek do języka.
• Zalecane jest płukanie jamy ustnej płynami przeciwbakteryjnymi.
• W przypadku zakażeń grzybiczych skuteczna jest terapia lekami przeciwgrzybiczymi oraz usunięcie z jadłospisu słodyczy, produktów mlecznych i białej mąki, które są pożywką dla grzybów.
• Aby w przyszłości uniknąć grzybicy języka po antybiotykoterapii, warto wspomóc organizm w momencie leczenia, zażywając probiotyki.