Nalot na języku u dziecka – co to znaczy i jakie są przyczyny?

Nalot na języku u dziecka – co to znaczy?

Wygląd języka może być miernikiem stanu zdrowia. Przewlekle utrzymujący się nalot na języku, pomimo prawidłowej higieny jamy ustnej, może sugerować chorobę. Jedną z przyczyn obecności nalotu na języku jest niedostateczna higiena jamy ustnej. Zdarza się, że rodzice zaniedbują mycie zębów u dziecka lub bagatelizują rozwój próchnicy.

Należy pamiętać o tym, że czyszczone powinny być nie tylko zęby, ale też i język, na którym osadzają się bakterie. Nalot, włochaty język i nieprzyjemny zapach z jamy ustnej wymagają konsultacji stomatologicznej i oceny stanu jamy ustnej oraz zębów.

Białe plamy lub gruby, biały lub żółty nalot na języku mogą świadczyć o grzybicy jamy ustnej lub innym zapaleniu jamy ustnej (w przypadku grzybicy obserwuje się też pleśniawki u dzieci, w przypadku zapaleń wirusowych – pęcherzyki).

Zapalenie jamy ustnej jest często obserwowane u niemowląt i małych dzieci, które mają tendencję do wkładania przedmiotów do ust, a także w przebiegu lub po antybiotykoterapii. Nawracające, uporczywe zapalenia jamy ustnej mogą świadczyć o zaburzeniach odporności u dziecka lub chorobach ogólnoustrojowych.

Przeczytaj też: Jakie funkcje spełnia języczek podniebienny?

Biały nalot na języku a odwodnienie

Biały nalot i wysuszony język oraz śluzówki jamy ustnej to jedne z objawów odwodnienia u dziecka. Może dojść do niego w wyniku nadmiernej utraty płynów (np. w przebiegu ostrej biegunki lub wymiotów), ale też jako rezultat wypijania niedostatecznych objętości płynów.

Do odwodnienia u dziecka często dochodzi w przebiegu infekcji – wówczas pojawiają się objawy, takie jak osłabiony apetyt i pragnienie, a gorączka dodatkowo zwiększa zapotrzebowanie na płyny. Pediatrzy często zalecają rodzicom obserwację języka u dziecka w trakcie infekcji – jeżeli jest on wysuszony i gruby oraz pojawia się biały nalot na języku u dziecka (“wiórowaty” język), to sygnał odwodnienia. W takim przypadku mały pacjent może wymagać uzupełniania płynów w warunkach szpitalnych.

To też może Cię zainteresować: Biały nalot na gardle i migdałkach – jakie są przyczyny?

Nalot na języku – szkarlatyna, katar, alergia?

Nalot na języku bywa obserwowany u dzieci, które mają nieprawidłowy tor oddychania (przez otwarte usta, a nie przez nos). Dzieje się tak w przypadku: przerostu migdałków podniebiennych lub migdałka gardłowego, częstych infekcji przebiegających z zatkanym nosem czy alergicznego nieżytu nosa u dzieci (kataru alergicznego).

Nos odgrywa znaczącą rolę w oczyszczaniu powietrza dopływającego do dróg oddechowych – jeżeli jest on niedrożny, funkcja ta nie jest spełniana, a zanieczyszczone powietrze dostaje się prosto do jamy ustnej.

Jedną z chorób zakaźnych jest szkarlatyna nazywana inaczej płonicą. To choroba bakteryjna objawiająca się: wysypką, gorączką, zapaleniem gardła i migdałków, ale też charakterystycznymi zmianami na języku.

W pierwszej fazie choroby mamy do czynienia z biało-żółtym nalotem na języku, który z upływem czasu zanika. Następnie dochodzi do powiększenia i zaczerwienia brodawek widocznych jako czerwone grudki i krostki na języku (ze względu na charakterystyczny wygląd język nazywa się wówczas malinowym).

Wygląd języka a choroby przewodu pokarmowego

Wygląd języka może naprowadzić lekarza na rozpoznanie choroby przewodu pokarmowego. Nalot na języku może pojawiać się w przebiegu refluksu żołądkowo-przełykowego (zwykle jest to żółty nalot), chorób pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych (nalot jest żółty lub brązowy), choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy (nalot brązowy), chorób jelit, chorób wątroby (nalot może być żółty, zielonkawy, brązowy lub czerwony).

Niebieski język może być objawem zaawansowanej niewydolności wątroby, która bywa obserwowana u dzieci m.in. z autoimmunologicznymi chorobami wątroby.

Nalot na języku u dziecka – inne przyczyny

Opisywany objaw może mieć też szereg innych przyczyn, niekoniecznie związanych z jamą ustną i przewodem pokarmowym. Długotrwale utrzymujący się na nalot na języku może być objawem niedoboru żelaza i związanej z nim niedokrwistości u dzieci.

Nalot na języku jest wówczas białawo-szary, rodzice opisują czasem włochaty język u dziecka. Niedobór żelaza może objawiać się także powstawaniem pęknięć i nadżerek. Obłożony język to także symptom świadczący o niedoborze minerałów oraz witamin, a także niedożywieniu. Czarny nalot na języku może być obserwowany w przebiegu chorób nerek odpowiedzialnych za oczyszczanie organizmu z toksyn.