Domowe sposoby na katar alergiczny – jak leczyć lekami i naturalnie?

Czym jest katar sienny?

Katar alergiczny (katar sienny, alergiczny nieżyt nosa, ANN) jest zespołem uciążliwych objawów manifestujących się ze strony błony śluzowej nosa i zatok. To jeden z najczęstszych objawów alergii, czyli skłonności układu immunologicznego do nadmiernej reakcji na czynnik nazywany alergenem. Opisywana reakcja wywołana jest odpowiedzią zapalną na alergen dostający się do organizmu przez drogi oddechowe.

Alergiczny nieżyt nosa jest chorobą przewlekłą, która pojawia się zarówno u dzieci, jak i dorosłych. Objawy nasilają się wraz z wiekiem. Katar alergiczny może pojawić się nie tylko po ekspozycji na pyłki traw i drzew, ale także na: roztocza kurzu domowego, grzyby i sierść zwierząt (najczęściej kota lub psa).

W przypadku uczulenia na pyłki roślin jest to okresowy (sezonowy) katar sienny. Z kolei przy uczuleniu na sierść psa lub kota, a także na kurz, objawy alergii mogą trwać przez cały rok (przewlekły katar alergiczny). W odniesieniu do uczulenia na pylenia roślin stosuje się też osobne określenia – pyłkowica lub astma pyłkowa. Jest ono zawsze związane z sezonowością.

Przeczytaj też: Zespół przewlekłego spływania wydzieliny po tylnej ścianie gardła

U większości pacjentów, zarówno u dzieci, jak i u dorosłych, pojawia się:

• biała, bezbarwna, nieco lepka wydzielina z nosa i wyciek z nosa, który jest trudny do zatrzymania,
• obrzęk błon śluzowych, uczucie zatkania nosa,
• swędzenie nosa oraz skóry,
• uczucie drapania w gardle, pochrząkiwanie i kaszel alergiczny, który jest następstwem spływania wydzieliny z zatok po tylnej ścianie gardła (niektórzy jako przyczynę podają także tak zwane alergiczne zapalenie zatok),
• objaw dodatkowy w postaci zapalenia spojówek, częstego kichania.

Jak leczyć katar alergiczny?

Pyłkowy nieżyt nosa wymaga podjęcia leczenia. Aby było to efektywne i skuteczne, konieczne jest wykonanie testów alergicznych. Ich wynik pozwala nie tylko dobrać leki na alergię, ale także daje pacjentowi cenną wiedzę na temat alergenów, dzięki czemu może on próbować unikać ekspozycji na nie. W diagnostyce wykorzystuje się: punktowe testy skórne, próby prowokacyjne (donosowe) oraz oznaczanie IgE – całkowitego oraz swoistych alergenowi.

To też może Cię zainteresować: Jak rozpoznać i leczyć katar sienny?

Strategia leczenia alergii na pyłki zdeterminowana jest przez ciężkość objawów oraz okres ich występowania (ANN okresowy i przewlekły). Podstawowym działaniem w procesie leczenia ANN jest unikanie alergenów. Dowiedziono, że unikanie kontaktu z alergenem ogranicza nasilenia choroby alergicznej, zmniejsza także zapotrzebowanie na leki.

Poprawę stanu klinicznego po wyeliminowaniu kontaktu z alergenem można czasem zaobserwować dopiero po pewnym czasie (mogą minąć tygodnie, nawet miesiące). Całkowite wyeliminowanie alergenu ze środowiska chorego jest trudne, czasem nawet niemożliwe, jednak w każdym przypadku należy dołożyć wszelkich starań, by tak się stało.

Przeczytaj: Spływanie wydzieliny po tylnej ścianie gardła

Tabletki i krople na alergie – leki bez recepty i na receptę

W części przypadków eliminacja alergenu nie wystarcza i konieczne jest przyjmowanie leków. Metoda farmakoterapii powinna być dobrana indywidualnie do potrzeb pacjenta, a ponadto musi uwzględniać: ciężkość i sezonowość objawów, wiek chorego, jego tryb życia i aktywność.

Wśród dostępnych leków możemy wymienić preparaty należące do różnych grup.

• Sterydy donosowe – to bardzo popularna grupa leków stosowanych w leczeniu alergii. Skutecznie zmniejszają wyciek wydzieliny, kichanie, świąd nosa. Przyjmowane w postaci kropli do nosa na alergie są dobrze tolerowane i mogą być stosowane przewlekle. Są skuteczne zarówno w sezonowym, jak i całorocznym katarze siennym.
• Leki odczulające, leki przeciwhistaminowe – inaczej są to blokery receptora H1 (w postaci tabletek na alergię lub kropli). Wyróżniamy leki przeciwhistaminowe I i II generacji. Odwracają one działanie histaminy na jej receptor H1. W ANN obecnie preferowane są blokery receptora H1 II generacji.
• Kromony (krople przeciwalergiczne do nosa lub oczu) – leki te stosuje się miejscowo, są dobrze tolerowane i bezpieczne. Jednak nie są tak skuteczne jak sterydy na alergie oraz preparaty przeciwhistaminowe.
• Leki obkurczające naczynia błony śluzowej – ograniczają objaw zatkania nosa. Nie powinny być jednak przyjmowane dłużej niż 5 dni (niektórzy uważają, że 10 dni) ze względu na możliwość rozwinięcia się polekowego nieżytu nosa w przypadku ich długotrwałego stosowania.

Zobacz też: Alergia w ciąży – jak leczyć?

Jedną z metod leczenia alergii, a co za tym idzie, alergicznego nieżytu nosa, jest immunoterapia swoista zwana odczulaniem. Decyzję o zastosowaniu tej metody leczenia powinien podjąć lekarz alergolog w oparciu o: objawy występujące u chorego, ich ciężkość, narażenie na alergen.

Immunoterapia swoista jest możliwa u osób, u których stwierdzono, co jest przyczyną uczulenia i co wywołuje ANN (za pomocą testów skórnych i/lub miana przeciwciał przeciwko alergenowi we krwi). Polega ona na podawaniu podskórnie (lub podjęzykowo) niewielkich i wzrastających dawek alergenu. Czas takiej terapii waha się od trzech do pięciu lat.

Domowe sposoby – jak leczyć katar sienny?

Oprócz prób skutecznego wyeliminowania alergenu i przyjmowania leków na alergię bez recepty oraz na receptę warto wypróbować domowe sposoby, które zmniejszają dolegliwości związane z katarem siennym.

Jednym z nich jest płukanie nosa i zatok solą fizjologiczną. Służą do tego gotowe zestawy do płukania zatok bez recepty dostępne w aptece. Składają się one z elastycznej butelki zaopatrzonej w aplikator i saszetki do przyrządzenia roztworu z soli fizjologicznej. Irygacja pozwala oczyścić jamę nosową z zanieczyszczeń i alergenów, dodatkowo nawilża śluzówki.

Kolejnym domowym sposobem na katar alergiczny są inhalacje – skuteczne na katar, kaszel i zapalenie zatok. Inhalacje z wykorzystaniem pary wodnej i olejków eterycznych nawilżają podrażnioną błonę śluzową górnych dróg oddechowych. Ponadto rozrzedzają gęstą wydzielinę, która spływa po gardle. Część ziół, takich jak np. mięta, dodatkowo wykazuje właściwości odkażające oraz przeciwzapalne. Sprawdzą się także: kwiat lipy i czarnego bzu, lawenda czy rumianek.

Na drapanie w gardle skuteczne będą z kolei tabletki do ssania bez recepty, które tworzą na śluzówkach delikatny film chroniący gardło.