Złamania kości przedramienia

Złamanie kości przedramienia – kości promieniowej i łokciowej

Przedramię stanowi część kończyny górnej, znajdującą się pomiędzy ręką i ramieniem, czyli mówiąc językiem medycznym, dokładnie między stawem łokciowym, a nadgarstkiem. Przedramię tworzą dwie kości; promieniowa oraz łokciowa, które leżą względem siebie równolegle. Podczas poruszania ręką i wykonywania najprostszych czynności, kości te krzyżują się.

Złamania kości przedramienia mogą obejmować obie kości lub tylko jedną z nich. Do złamania kości przedramienia dochodzi najczęściej przy urazie bezpośrednim w przedramię (upadek na przedramię, uderzenie, wypadek komunikacyjny) lub podczas upadku na wyciągniętą i osłabioną rękę. Zdarza się również, że podczas urazu dochodzi także do zwichnięcia stawu łokciowego lub urazu nadgarstka.

Przeczytaj też: Złamany palec – objawy, przyczyny, leczenie

Złamanie kości przedramienia – przyczyny

Podział złamań kości przedramienia zdeterminowany jest umiejscowieniem szczeliny złamania i obejmuje:

• złamanie wyrostka łokciowego kości łokciowej – najczęściej z powodu mocnego i bezpośredniego urazu lub na skutek upadku na zgięty staw łokciowy lub w wyniku jego nagłego, silnego zgięcia w czasie kiedy napięty jest mięsień trójgłowy ramienia
• złamanie wyrostka dziobiastego kości łokciowej – występuje rzadko, zwykle w połączeniu ze zwichnięciem stawu łokciowego do tyłu,
• złamanie głowy i szyjki kości promieniowej – z powodu urazu bezpośredniego lub odwiedzenia wyprostowanego przedramienia, towarzyszy często zwichnięcie stawu łokciowego oraz może dojść do pęknięcia głowy kości promieniowej, jej rozwałkowania lub przemieszczenia,
• złamanie trzonów kości przedramienia – powstaje na skutek urazu bezpośredniego lub upadku na rękę,
• izolowane złamanie trzonu kości łokciowej - następuje pod wpływem urazu bezpośredniego i może być wyprostne lub zgięciowe, często przemieszczenie pociąga za sobą zwichnięcie głowy kości promieniowej (złamanie typu Manteggia),
• złamanie trzonu kości promieniowej – najczęściej przyczyną jest uraz bezpośredni, rzadziej upadek na przywiedzioną rękę, jeśli występuje przemieszczenie odłamów łączy się często ze zwichnięciem głowy kości łokciowej (złamanie typu Geleazzi),
• złamanie dalszego końca kości promieniowej – określane potocznie złamaniem nadgarstka, dochodzi do niego najczęściej wskutek upadku na zgięty grzbietowo (typ Colesa) lub dłoniowo (typ Smitha) nadgarstek. Najczęściej dotyka osób starszych cierpiących na osteoporozę oraz tych, którzy uprawiają różne sporty.

Złamaniu kości przedramienia może towarzyszyć inny uraz np: zwichnięcie głowy kości łokciowej lub promieniowej, uszkodzenie stawu łokciowego lub nadgarstkowego, uszkodzenie tkanek miękkich, naczyń krwionośnych lub nerwów.

Złamanie kości przedramienia – objawy

Do objawów złamania kości przedramienia można zaliczyć:

• obrzęk okolicy,
• zasinienie,
• bolesność w czasie próby ruchów,
• uwypuklenie lub wystawanie okolicy złamania,
• bezwładne zwisanie przedramienia lub ustawienie się jego w innym ułożeniu (wyprost i supinacja),
• kątowe ustawienie jednej z kości przedramienia,
• zwiększona ruchomość stawu promieniowo – łokciowego dalszego.

Złamanie kości promieniowej i łokciowej – leczenie

Złamania kości przedramienia są ciężkie do wyleczenia i bardzo często wymagają operacji. Pierwsza pomoc przy złamaniu kości przedramienia obejmuje jej unieruchomienie, najlepiej przez przybandażowanie całego przedramienia do jakiegoś stabilizatora np. deski lub najlepiej unieruchomienie na szynie Kramera. Przy udzielaniu pierwszej pomocy należy zwrócić uwagę na występowanie odłamów kostnych oraz na ruchy nadgarstka i palców rąk. Zwykłe zdjęcie RTG nie zawsze daje możliwość dobrej oceny linii złamania dlatego warto dodatkowo wykonać tomograf komputerowy.W sytuacji, gdy mamy do czynienia z przemieszczeniem, lekarz powinien wyczuć szparę obrażenia oraz nienaturalne ułożenie kości.

Lżejsze przypadki złamań bez przemieszczenia leczy się zachowawczo, stosując unieruchomienie na 4- 6 tygodni za pomocą szyny lub opatrunku gipsowego.Zdarza się, że w złamaniach bez przemieszczenia nie zawsze lekarze zalecają unieruchomienie, czasem może wystarczyć jedynie stabilizujący przedramię temblak oraz oszczędzanie kończyny. Złamania z przemieszczeniem wymagają oczywiście nastawienia, a następnie krótkotrwałego (do 2 tygodni) unieruchomienia. Jeśli z jakiś przyczyn nastawienie nie jest możliwe lub przebieg szpary złamania kości jest skośny, wskazaniem jest operacja z zespoleniem odłamów kostnych. Popularne jest przezskórne gwoździowanie niestabilnych, zewnątrzstawowych oraz niektórych śródstawowych złamań - gdyż bardziej inwazyjnymi metodami nie uzyskuje się lepszych efektów. Dalszym etapem leczenie jest rehabilitacja w celu przywrócenia sprawności chorej kończyny górnej.

Złamanie kości przedramienia – rehabilitacja

Postępowanie rehabilitacyjne uzależnione jest głównie od rodzaju złamania, zabiegu i sposobu zespolenia złamania. Rehabilitacja przy złamaniu kości przedramienia obejmuje:

• we wczesnym okresie pooperacyjnym działanie przeciwbólowe i przeciwobrzękowe. Zalecane jest jak najszybsze stosowanie pola magnetycznego (na gips, z zespalającymi odłamy kostne drutami) aby przyspieszyć i stymulować zrost kości,
• wdrożenie jeszcze w trakcie unieruchomienia ćwiczeń odsłoniętych palców (zginanie, prostowanie, przeciwstawianie kciuka) oraz zdrowej kończyny górnej w celu poprawy krążenia i odżywienia tkanek w stawie unieruchomionym,
• unikanie forsowania kończyny w krótkim czasie po zdjęciu unieruchomienia oraz stosowanie zimnych okładów w celu zmniejszenia opuchlizny oraz ciepłoty okolicy złamania,
• kurację farmakologiczną polegającą na podawaniu leków przeciwzapalnych i rozluźniających tkanki mięśniowe; jeśli ból jest intensywny, można poprosić lekarza o środki przeciwbólowe,
• fizykoterapię: stosowanie wcześniej wspomnianego pola magnetycznego oraz innych zabiegów o działaniu regenerującym i pobudzającym zrost kości (laseroterapia, ultradźwięki), krioterapii w celu zmniejszenia bólu i obrzęku, elektrostymulacji osłabionych mięśni stawu łokciowego lub nadgarstka oraz zabiegów rozluźniających, poprawiających ukrwienie i odżywianie tkanek miękkich, takich jak: lampa solux czy kąpiel wirowa całej kończyny górnej,
• masaż tkanek głębokichokolicy stawu zmniejszający występujące w tych strukturach wzmożone napięcie oraz poprawiający ich ukrwienie i odżywianie,
• kinezyterapię, czyli wykonywanie ćwiczeń leczniczych. W początkowej fazie rehabilitacji najlepiej wykonywać z terapeutą delikatne ćwiczenia bez obciążania chorej kończyny np.: ćwiczenia w odciążeniu na podwieszkach, izometryczne, rozciągające oraz pobudzające stymulację nerwowo-mięśniową. Zazwyczaj po urazach kości przedramienia dużo pracy należy poświęcić stawom: łokciowemu oraz nadgarstkowemu. Stopniowo wprowadza się ćwiczenia oporowe wzmacniające siłę mięśniową, poprawiające stabilizację, elastyczność tkanek miękkich oraz propriocepcję, czyli czucie stawu w przestrzeni. Na końcu stosujemy ćwiczenia całej kończyny górnej, zwiększające siłę, kontrolujące ruch i pracę, poprawiające dynamikę ruchów wszystkich kończyny, najlepiej metodą PNF. Dążymy do tego aby wszystkie ruchy kończyny były wykonane w pełnym zakresie ruchu nawet po przyłożeniu niewielkiego oporu,
• terapię manualną, która obejmuje techniki mogące odblokować staw i przywrócić mu fizjologiczną biomechanikę. Szczególnie zalecane przy dłuższym unieruchomieniu chorego stawu. Po zastosowaniu odpowiedniej techniki dochodzi do zmniejszenia bólu, ustąpienia procesu zapalnego oraz poprawy ruchomości stawu,
• mobilizację łopatki (z powodu ograniczenia ruchów stawu barkowego wynikających z ciężkiego opatrunku na przedramieniu)
• kinesiotaping, czyli oklejanie stawu specjalnymi, elastycznymi plastrami strukturze, które mają działanie sensoryczne, odciążające oraz stabilizujące, zalecane zwłaszcza podczas podejmowania pierwszej aktywności fizycznej po urazie w celu zmniejszenia ryzyka wystąpienia kontuzji,
• w razie uszkodzenia nerwów - neuromobilizację, czyli napinanie i rozciąganie tkanek nerwowych w celu poprawy elastyczności, usprawnienia mechanizmów naprawczych i regeneracyjnych. Technika pozwala na natychmiastową poprawę funkcji podrażnionych tkanek nerwowych.

Złamanie kości przedramienia – powikłania

Jeśli lekarz nie zdiagnozuje odpowiednio złamania, zastosuje za krótkie lub niedokładne unieruchomienie i kości źle się zrosną mogą wyniknąć z tego różne powikłania pourazowe, które obejmują:

• ograniczenie sprawności kończyny górnej, zwłaszcza ręki,
• wynikające z uszkodzenie nerwów niedowłady lub porażenia,
• deformację uszkodzonego fragmentu kości,
• niestabilność przedramienia,
• przykurcze mięśni,
• ucisk nerwu pośrodkowego w kanale nadgarstka (zespół cieśni).