Pikantne przyprawy – czy mogą powodować raka oraz wrzody żołądka?

Przyprawy – dodatki znane od tysięcy lat

Przyprawy to dodatki pochodzenia roślinnego używane w kuchni od tysięcy lat. Ich stosowanie ma na celu poprawę smaku, aromatu czy barwy dania. Wiele z nich posiada cenne właściwości lecznicze wykorzystywane pomocniczo w terapii różnego rodzaju dolegliwości oraz profilaktyce chorób. Na szczególną uwagę zasługują przyprawy z grupy pikantnych. Zaliczymy do nich min: chilli, imbir, pieprz (kajeński, czarny, syczuański), paprykę i chrzan wasabi.

Istnieje wiele regionów świata, gdzie są one powszechnie używane. Także w Polsce dużą popularnością cieszą się: pieprz, papryczka chilli czy imbir. Stosowanie ostrych przypraw może przynieść wiele korzyści zdrowotnych. Warto jednak wiedzieć, że nie każdy powinien ich używać. Spożywane w nadmiarze mogą także szkodzić zdrowiu.

Jakie są właściwości pikantnych przypraw?

Pikantne przyprawy największa popularnością cieszą się w krajach o gorącym klimacie. Kuchnia azjatycka czy meksykańska wykorzystuje ich właściwości antybakteryjne, by przedłużać trwałość dań. Poza właściwościami ograniczającymi namnażanie się bakterii mają one również działanie:

• termogeniczne – podnoszą temperaturę ciała i przyspieszają tempo przemiany materii;
• antyoksydacyjne – pomagają zwalczać nadmiar wolnych rodników, czyli reaktywnych cząsteczek przyspieszających procesy starzenia i uszkadzające komórki ciała;
• pobudzające wydzielanie soków trawiennych – ułatwiają trawienie dań ciężkostrawnych;
• poprawiające krążenie;
• obniżające poziom cholesterolu – działanie to wykazuje kapsaicyna zawarta w papryczkach chilli.

Pikantne przyprawy wykazują ponadto właściwości przeciwzapalne i antynowotworowe.

Kto powinien wyeliminować pikantne potrawy z diety?

Ostrych potraw powinny unikać osoby z chorobą wrzodową żołądka i dwunastnicy czy stanami zapalnymi jamy ustnej oraz przełyku, cierpiące na refluks żołądkowo-przełykowy, a także ze skłonnościami do zajadów lub zmian w obrębie błony śluzowej jamy ustnej.

Pozostałe osoby, w tym kobiety w ciąży, mogą śmiało korzystać z prozdrowotnych i smakowych walorów pikantnych przypraw. Ważne jednak, aby zachować umiar, nie narażając przewodu pokarmowego na nadmierne drażnienie błony śluzowej. Umiarkowane stosowanie przypraw, jak pieprz, papryka oraz curry, oprócz poprawy aromatu i walorów smakowych, pozwoli obniżyć ryzyko chorób serca, cukrzycy nowotworów czy depresji.

Czytaj również: Kwas fosforowy (E338) – co to jest? Właściwości, zastosowanie, szkodliwość

Pikantne przyprawy – korzystny wpływ na zdrowie

Medycyna naturalna korzysta z prozdrowotnych właściwości pikantnych przypraw od tysięcy lat. Termogeniczne działanie czyni z nich doskonały dodatek do dań podczas diety odchudzającej. Ponadto przyprawy pozwalają przyspieszyć tempo przemiany materii i skuteczniej redukować tkankę tłuszczową – oczywiście przy zachowaniu odpowiedniego sposobu żywienia oraz włączeniu aktywności fizycznej.

Działanie przeciwzapalne i antyoksydacyjne przypraw wykorzystywane jest w profilaktyce wielu chorób zaliczanych do grona cywilizacyjnych, takich jak np. cukrzyca. Ich stosowanie może także korzystnie wpływać na funkcjonowanie układu sercowo-naczyniowego.

Spożywanie przypraw obniża ryzyko miażdżycy, choroby niedokrwiennej serca oraz zawałów. Dodatkowo stosowanie czosnku pozwala obniżyć ciśnienie tętnicze. Należy także wiedzieć o potencjale antynowotworowym tego typu składników dań. Na szczególną uwagę w tym kontekście zasługuje – zawarta w papryczkach chilli – kapsaicyna. Oprócz działania chemioprewencyjnego (chroni przed rakiem) działa także przeciwbólowo. Stosowana jest również zewnętrznie – jako składnik wielu maści czy plastrów przeciwbólowych.

Działanie antybakteryjne czosnku, cebuli czy papryki wykorzystuje się też do wspomagania organizmu w walce z drobnoustrojami – szczególnie w okresach nasilonych infekcji i osłabionej odporności.

Czy ostre potrawy mogą szkodzić zdrowiu?

Swój pikantny smak przyprawy typu chilli czy pieprz zawdzięczają zawartości pewnych związków chemicznych, takich jak: piperyna, kapsaicyna czy izotiocyjanian allilu. Ich działanie polega na drażnieniu receptorów czuciowych i termicznych, co powoduje uczucie pieczenia, rozgrzania. Towarzyszy temu rozszerzenie naczyń krwionośnych. Dania z dodatkiem ostrych przypraw działają drażniąco na błonę śluzową przewodu pokarmowego, począwszy od jamy ustnej. Spożycie dużej ilości tego typu pokarmów traktuje się jako czynnik ryzyka rozwoju nowotworów: jamy ustnej, przełyku i żołądka.

W związku z działaniem pobudzającym wydzielanie soków trawiennych nie zaleca się konsumpcji pikantnych potraw osobom: ze stanami zapalnymi jamy ustnej, przełyku czy żołądka, refluksem żołądkowo-przełykowym oraz wrzodami.

Dania takie będą nasilać: podrażnienia, zgagę oraz objawy bólowe. Ostre przyprawy mogą także pobudzać wydzielanie sebum, czego konsekwencją będzie pojawianie się wyprysków. Jest to jednak kwestia indywidualna.