Siarka – właściwości, źródła, rola w organizmie, objawy niedoboru

Czym jest siarka?

Siarka (S) należy do pierwiastków biogennych. W stanie wolnym jest ciałem stałym o żółtej barwie. Jest wchłaniana do organizmu w postaci aminokwasów siarkowych albo siarczanów. Siarka jest niemetalem o nieprzyjemnym zapachu, przypominającym odór zgniłych jaj. Znajduje się w składzie licznych cząsteczek chemicznych, znajdujących się w ciele człowieka, w tym w:

• aminokwasach, takich jak elastyna, kolagen i keratyna;
• hormonach;
• koenzymach.

Siarka organiczna

Organiczna postać siarki to metylosulfonylometan (MSM, zwany też metylosiarczanem metanu). To właśnie on pełni w organizmie wiele kluczowych ról. Jest białym, krystalicznym proszkiem, pozbawionym nieprzyjemnego zapachu i łatwo rozpuszczalnym w wodzie.

Przeczytaj też: Nieprzyjemny zapach moczu – przyczyny

Właściwości siarki

Siarka wykazuje następujące właściwości:

• przeciwdrobnoustrojowe, co sprawia, że jest wykorzystywana jako konserwant kosmetyków;
• przeciwbakteryjne, dzięki którym stanowi składnik preparatów przeciwtrądzikowych;
• przeciwgrzybicze, wykorzystywane np. w szamponach przeciwłupieżowych;
• przeciwzapalne, przydatne przy leczeniu zapalnych chorób skóry, np. łojotokowego zapalenia skóry;
• przeciwstarzeniowe, co zapewnia jej miejsce w produktach przeciwzmarszczkowych i poprawiających jędrność skóry.

Czytaj również: Fosfor – właściwości, źródła, badanie poziomu fosforu

Jaką funkcję pełni w organizmie siarka?

Rola siarki organicznej w organizmie człowieka jest znacząca. Bierze udział w wytwarzaniu tkanki łącznej, ponieważ jest podstawowym składnikiem białka skóry i jej przydatków. Ułatwia regenerację chrząstki stawowej. Pomaga też w wytwarzaniu enzymów.

Przeczytaj: CPM – całkowita przemiana materii – co to jest?

Siarka pełni funkcję odtruwającą. Keratynocyty, czyli komórki naskórka prowadzą analogiczne procesy detoksykacji, co wątroba. Z tego względu siarka może być stosowana w kuracjach odtruwających wątrobę.

Siarka bierze też udział w usuwaniu toksyn wydzielanych przez grzyby w organizmie, dlatego jest polecana w leczeniu grzybic ogólnoustrojowych. Dodatkowo wiąże szkodliwe dla zdrowia metale ciężkie.

Wpływa na układ odpornościowy, krążenia oraz trawienny, poprawiając ich pracę. Jest odpowiedzialna za prawidłową pracę układu nerwowego, poprzez wpływ na łączenie kwasów nukleinowych. Ważna jest jej rola w syntezie glutationu, potrzebnego do przeprowadzania prawidłowych procesów metabolizmu komórkowego i usuwania wolnych rodników tlenowych.

Zastosowanie siarki

Siarkę i jej postacie powszechnie wykorzystuje się do produkcji preparatów do pielęgnacji skóry, włosów i paznokci. Stosuje się je m.in. w:

• leczeniu trądziku;
• redukcji stanów zapalnych skóry, a nawet blizn;
• poprawie kondycji włosów, skóry i paznokci;
• procesie regeneracji naskórka;
• łagodzeniu reakcji alergicznych i dolegliwości bólowych;
• leczeniu licznych chorób reumatycznych i zapalenia stawów.

Choć większość związków siarki ma bardzo nieprzyjemny zapach, istnieją trzy wyjątki izomerów związków siarki, które są wykorzystywane w przemyśle perfumeryjnym, o zapachach: grejpfrutowym, liści czarnej porzeczki i marakui oraz owoców czarnej porzeczki.

Warto wiedzieć: Mydło siarkowe – właściwości i stosowanie

Jakie produkty spożywcze stanowią źródło siarki?

Siarka znajduje się w wielu popularnych produktach spożywczych, w tym w:

• surowych warzywach, takich jak brokuły, cebule, czosnek, groch, kalafiory, kapusty, karczochy, pomidory, selery, szparagi, rzepy, rzodkiewki, rzeżuchy oraz ziemniaki;
• owocach, takich jak awokado i gruszki;
• produktach z wysoką zawartością białka, takich jak jajka, mleko, mięso, a także podroby mięsne oraz ryby morskie.

Niestety, cenne dla zdrowia związki siarki są niszczone podczas procesów przetwórstwa żywności, takich jak gotowanie, pasteryzacja i mrożenie. Z pomocą przychodzą suplementy diety MSM, które pomagają uzupełnić ewentualne niedobory siarki w diecie.

Czytaj również: Cynk – właściwości, objawy niedoboru, źródła

Niedobór siarki w organizmie – objawy

Ludzki organizm do prawidłowego funkcjonowania potrzebuje siarki. Na 1 kilogram masy ciała przypada około 0,2 mg siarki. Kiedy w organizmie brakuje siarki, organizm manifestuje to m.in.:

• osłabieniem kondycji skóry, włosów i paznokci, w tym utratą blasku i jędrności skóry oraz elastyczności włosów;
• wypadającymi włosami;
• łamliwymi paznokciami;
• przewlekłym zmęczeniem i obniżeniem nastroju;
• nieprawidłowym działaniem organów ciała;
• upośledzeniem wchłanialności pozostałych pierwiastków, np. magnezu, potasu i wapnia;
• zmianą kolorytu brzegu tęczówki oka;

Jakie mogą być przyczyny niedoboru siarki?

Przyczyny niedoboru siarki mogą być różne, zaczynając od niewłaściwego odżywiania, przez narażenie na zbytnie promieniowanie jonizujące, aż po choroby przewlekłe, do których należą w szczególności:

• choroba wieńcowa oraz stan po zawale serca;
• reumatoidalne zapalenie stawów;
• nowotwory różnych narządów;
• wirusowe zapalenie wątroby oraz jej toksyczne i pozapalne uszkodzenia.

Czy w organizmie może być zbyt dużo siarki?

Siarka nie ulega kumulacji w organizmie, ponieważ jej nadprogramowe ilości są usuwane z organizmu razem z moczem. Z tego względu siarka nie stanowi zagrożenia toksycznego dla człowieka.

Czytaj również: Mangan – co to jest, gdzie występuje, rola w organizmie, objawy niedoboru

Lecznicze kuracje wodą siarczkową

Woda siarczkowa o określonych właściwościach fizykochemicznych i udowodnionym działaniu terapeutycznym na organizm ludzki należy do wód leczniczych. Wykorzystuje się ją do kąpieli częściowych lub całkowitych, kuracji pitnych, a także inhalacji wziewnych.

Kąpiele siarczkowe — zabiegi balneoterapii

Rozpuszczalne w wodzie związki siarki są stosowane w leczniczych zabiegach balneoterapii. Siarka w kontakcie ze skórą redukuje się do siarkowodoru, który przenika zarówno przez skórę, błony śluzowe, jak i drogi rodne.

Ze względu na kwaśne pH, wody siarczkowe zmiękczają i złuszczają zrogowaciałą warstwę rogową naskórka. To działanie w połączeniu z przeciwzapalnymi właściwościami siarki sprawia, że kąpiele lecznicze z jej zawartością są rekomendowane osobom cierpiącym na dermatozy zapalne, takie jak:

• łuszczyca;
• wyprysk łojotokowy;
• atopowe zapalenie skóry.

Kąpiele siarczkowe mają też inne zalety. Rozszerzają naczynia włosowate, przez co pobudzają mikrokrążenie skóry. To sprawia, że zarówno w skórze, jak i narządach głębiej położonych poprawia się przepływ krwi oraz metabolizm.

Pitna woda siarczkowa

Kuracja pitna z zawartością siarki pozwala na jeszcze lepszą i szybszą wchłanialność. Przenika do kości, chrząstki stawowej, ścian naczyń krwionośnych oraz błony śluzowej jelit. Doustna terapia wodami siarczkowymi poprawia motorykę przewodu pokarmowego oraz wykazuje działanie przeciwzapalne, żółciotwórcze i odczulające.