Astma wczesnodziecięca – objawy, czy jest uleczalna?

Czym jest astma wczesnodziecięca?

Astma to przewlekła choroba dróg oddechowych obejmująca oskrzela. Odmiana wczesnodziecięca oznacza nadwrażliwość oskrzeli dziecka na alergeny. Na skutek działania czynnika drażniącego dochodzi do skurczu mięśniówki otaczającej oskrzela. Zwiększa się ilość produkowanego śluzu, a błona śluzowa wyściełająca drogi oddechowe staje się obrzęknięta. W efekcie dochodzi do zwężenia światła oskrzeli, pojawiają trudności w oddychaniu. Statystyki wskazują, że w Polsce na astmę cierpi więcej dzieci niż osób dorosłych.

Czytaj również: Duszność u dziecka

Przyczyny astmy wczesnodziecięcej

Nie można wskazać jednej konkretnej przyczyny powstawania astmy wczesnodziecięcej. Z pewnością do wystąpienia choroby predysponowane są dzieci, u których rodziców również występowały schorzenia o podłożu alergicznym, takie jak astma czy atopowe zapalenie skóry. Warto również dodać, że drogi oddechowe dzieci są węższe niż u osoby dorosłej. Oznacza to, że coś, co u dorosłego nie spowodowałoby większych problemów zdrowotnych, u dziecka może okazać się bardzo niebezpieczne.

Poniżej prezentujemy czynniki drażniące, które mogą powodować wystąpienie objawów astmy wczesnodziecięcej:

• kurz;
• pleśń;
• pyłki roślin;
• substancje chemiczne w jedzeniu lub powietrzu;
• dym tytoniowy (palenie bierne);
• sierść zwierząt;
• aspiryna i inne leki;
• wyczerpująca aktywność fizyczna;
• nawracające infekcje wirusowe.

Przeczytaj również: Wskazania do wykonania próby prowokacyjnej

Objawy astmy wczesnodziecięcej

Astma wczesnodziecięca ma zwykle łagodny lub umiarkowany przebieg. Ciężkie zaostrzenia choroby wstępują bardzo rzadko. Zdarza się, że objawy ustępują w okresie dojrzewania lub we wczesnej dorosłości i nawracają w późniejszym wieku.

U dzieci cierpiących z powodu astmy wczesnodziecięcej pojawiają się następujące objawy:

• duszności, trudności z oddychaniem;
• suchy i męczący kaszel, który nasila się w nocy;
• uczucie ucisku w klatce piersiowej przy napadzie duszności;
• świszczący oddech;
• nawracające infekcje dolnych dróg oddechowych;
• przyspieszony oddech pomimo braku wysiłku fizycznego.

Symptomy choroby zaostrzają się po kontakcie z czynnikiem drażniącym. Dziecko nie powinno być narażone na palenie bierne, gdyż ekspozycja na dym papierosowy pogłębia patologię oskrzeli. Warto również dodać, że napady astmy wczesnodziecięcej częściej zdarzają się u mieszkańców dużych, zanieczyszczonych miast. Wystąpieniu napadów sprzyja także zimne powietrze i duża wilgotność.

Czytaj również: Kaszel u dziecka – suchy czy mokry – jak rozpoznać i leczyć?

Diagnostyka astmy wczesnodziecięcej

Jeśli dziecko na skutek działania czynników zewnętrznych ma niepokojące objawy ze strony układu oddechowego, to warto skonsultować się z pulmonologiem. Lekarz zleci badania diagnostyczne, które pozwolą potwierdzić bądź wykluczyć astmę.

Wśród badań diagnostycznych umożliwiających rozpoznanie astmy wczesnodziecięcej możemy wyróżnić:

• spirometrię – badanie oceniające objętość powietrza wdychanego i wydychanego z płuc (zarówno w trakcie spokojnego, jak i forsownego oddechu);
• pomiar szczytowego przepływu wydechowego (PEF) – badanie polega na wydmuchaniu powietrza z płuc do specjalnego urządzenia, zwanego pikflometrem. Wykonywane są 3 próby i ocenia się najlepszy wynik;
• próby prowokacyjne – badanie, które ma na celu ocenić stopień nadreaktywności oskrzeli w reakcji na dany czynnik drażniący.

Ponadto lekarz może zlecić wykonanie badań w kierunku alergii (morfologia, testy skórne).

Leczenie astmy wczesnodziecięcej

Astma wczesnodziecięca jest chorobą znacznie trudniejszą do opanowania niż astma u dorosłych. Dziecku trudniej wytłumaczyć jak ma o siebie dbać i dlaczego tak ważne jest unikanie alergenów. Najważniejszym elementem terapii astmy wczesnodziecięcej jest zadbanie o to, by pociecha nie była narażona na czynniki drażniące. Należy monitorować występujące objawy i być w stałym kontakcie z lekarzem. Zasadniczym celem leczenia tej choroby jest zahamowanie stanu zapalnego. Można to osiągnąć dzięki glikokortykosteroidom wziewnym podawanym dziecku za pomocą komór inhalacyjnych lub przy użyciu inhalatora pneumatycznego. W przypadku okresowych, ciężkich zaostrzeń choroby stosuje się glikokortykosteroidy systemowe. To preparaty doustne, przyjmowane przez około 7 dni. Poza wyżej wymienionymi lekami przeciwzapalnymi doraźnie stosuje się leki rozkurczające oskrzela.

Czytaj również: Glikokortykosteroidy

Życie z astmą wczesnodziecięcą

Najważniejszym elementem terapii astmy wczesnodziecięcej jest unikanie przez dziecko kontaktu z substancjami alergizującymi.

• Jeśli mamy zwierzę domowe, to najlepiej, jeśli będzie ono przebywało z daleka od sypialni dziecka lub na dworze.
• Dbajmy o porządek w mieszkaniu, często odkurzajmy. Dzięki temu ograniczymy ilość kurzu, który jest silnym alergenem.
• Nie palmy papierosów w pobliżu dziecka. Nie pozwalajmy też na to innym. Dym pozostający na ubraniach również może wywołać napad.
• Utrzymujmy odpowiednią wilgotność powietrza w domu. Gdy powietrze jest zbyt suche, to błony śluzowe w układzie oddechowym są nadmiernie wysuszone. Z kolei zbyt duża wilgotność powietrza sprzyja rozwojowi pleśni. Warto zaopatrzyć się w dobry nawilżacz powietrza i obserwować, czy poziom nawilżenia jest właściwy.